مصطفی صفری؛ میمنت عابدینی بلترک؛ حجت صفار حیدری
چکیده
پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر تدریس به شیوه سازندهگرایی بر علاقه به درس، سرزندگی تحصیلی و اشتیاق به مدرسه انجام گرفت. طرح پژوهش کمی و روش پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیشآزمون - پسآزمون با گروه کنترل بوده است. جامعهی آماری پژوهش شامل دانشآموزان پسر دوره ابتدایی شهرستان جویبار در سال تحصیلی 1401-1400 و نمونه آماری دانشآموزان ...
بیشتر
پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر تدریس به شیوه سازندهگرایی بر علاقه به درس، سرزندگی تحصیلی و اشتیاق به مدرسه انجام گرفت. طرح پژوهش کمی و روش پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیشآزمون - پسآزمون با گروه کنترل بوده است. جامعهی آماری پژوهش شامل دانشآموزان پسر دوره ابتدایی شهرستان جویبار در سال تحصیلی 1401-1400 و نمونه آماری دانشآموزان پایهی ششم ابتدایی دبستان مرحوم نوایی شهرستان جویبار با جمعیت 25 نفر تعیین شده است. روش نمونهگیری بر اسـاس شـیوه انتخابی یا جایگزین، که یـک گروه 12 نفره از دانشآموزان به عنوان گروه آزمایش و گروه 13 نفره دیگر از همان دانشآموزان به عنوان گروه گواه انتخاب شدند. در این پژوهش از کتاب مطالعات اجتماعی پایهی ششم دبستان در سال تحصیلی 1401-1400 استفاده شده و مداخله در 10 جلسه یک ساعته انجام گرفته است. مداخله در این پژوهش بدین صورت بود که به گروه آزمایش با روش تدریس سازندهگرایی طی ده جلسه و گروه گواه نیز با روشهای معمول تدریس نظیر سخنرانی آموزش ارائه شد. ابزار پژوهش سه پرسشنامه استاندارد علاقه به درس Keller and Sobia (1993)، سرزندگی تحصیلی Dehghanizadeh and Hossienchari (2011) و اشتیاق به مدرسه Wang (2011) بوده است. دادههای کمی استخراج شده از پرسشنامهها در دو بخش آمار توصیفی و استنباطی با کمک نرمافزار SPSS20 تحلیل شده است. یافتههای پژوهش نشان داد تدریس به شیوه سازندهگرایی بر علاقه به درس (36/19=F) تأثیر معناداری گذاشته است. همچنین تدریس به شیوه سازندهگرایی بر سرزندگی تحصیلی (14/6=F) و اشتیاق به مدرسه )94/23=F) نیز به طور معناداری اثرگذار بوده است. در تبیین یافتههای پژوهش باید اذعان داشت نقش محیط و روش تدریس سازندهگرا در ایجاد و تقویت علاقه به درس، سرزندگی تحصیلی و اشتیاق به مدرسه قابل توجّه است. آنچه که در روش تدریس سازندهگرا زیاد به چشم میآید، تعامل و ارتباط بین معلّم و دانشآموز و سایر همسالان است. روابط دانشآموزان و معلّمان بر احساس علاقه آنان به درس، سرزندگی تحصیلی و اشتیاق به مدرسه اثر مستقیم داشته و باعث افزایش انگیزش آنان میشود. بنابراین، به معلّمان توصیه میشود از طریق استفاده از تکنیکهای گوش دادن فعّال، روشهای فعّال یاددهی-یادگیری نظیر روش سازندهگرایی به این امر بپردازند.
بهمن نجاریان
صمد برزویان شیروان؛ افشین نوروزی علمی؛ مرتضی طاهری
چکیده
هدف از انجام این پژوهش طراحی الگو و ابزاری برای سنجش سوادمالی مدیران مدارس ابتدایی است. این پژوهش از نوع پژوهشهای کیفی است؛ و روش نظریۀ داده بنیاد در این پژوهش ملاک عمل واقعشده است. جامعۀ آماری شامل افراد متخصص و صاحبنظر در زمینه اقتصاد آموزش، مدیران مدارس دولتی و خصوصی می باشدکه 10 نفر از این جامعه با استفاده از روش نمونهگیری ...
بیشتر
هدف از انجام این پژوهش طراحی الگو و ابزاری برای سنجش سوادمالی مدیران مدارس ابتدایی است. این پژوهش از نوع پژوهشهای کیفی است؛ و روش نظریۀ داده بنیاد در این پژوهش ملاک عمل واقعشده است. جامعۀ آماری شامل افراد متخصص و صاحبنظر در زمینه اقتصاد آموزش، مدیران مدارس دولتی و خصوصی می باشدکه 10 نفر از این جامعه با استفاده از روش نمونهگیری هدفمند و بهکارگیری معیار اشباع نظری، برای پاسخگویی به مصاحبههایی نیمه ساختاریافتهی پژوهش، انتخابشدهاند. برای به دست آوردن اعتبار و روایی دادهها از دو روش بازبینی مشارکتکنندگان و مرور خبرگان شرکتکننده در پژوهش استفادهشده است. نتایج تحلیل دادهها در طی سه مرحلۀ کدگذاری (باز، محوری و انتخابی) حاکی از 23 مقوله کلی است که در چارچوب الگوی پارادایمی Corbin & Strauss(2008) طراحی گردیده است و برمبنای مقولههای فوق ابزار سنجش سوادمالی مدیران مدارس در سه حیطه سوادمالی تخصصی، عمومی و عملکرد و پیامدهای سوادمالی مدیران مدارس تدوینشده است. بر اساس نتایج پژوهش پیشنهاد میشود که مدیران مناطق آموزشوپرورش و مؤسسان مدارس در انتصاب و گزینش مدیران، سوادمالی را لحاظ کنند و از ابزار این پژوهش برای سنجش سوادمالی مدیران مدارس استفاده کنند.
مرتضی کوکبی
مهناز مهرابیزاده هنرمند؛ حسین شکرکن؛ نصیر کوشکی
احمد ابراهیمی؛ سید ابراهیم میر شاه جعفری؛ علی ربانی خوراسگانی
چکیده
پژوهش حاضر، با هدف شناسایی و تبیین بایستههای یاددهی-یادگیری الکترونیکی، متناسب با ویژگیهای دانشجویان دوره کارشناسی امروز انجام شد. طرح پژوهش، آمیخته و از نوع اکتشافی متوالی است. در بخش کیفی، از روش تحلیل مضمون و در بخش کمی، از شیوه توصیفی-پیمایشی استفاده شد. ابزار بخش کیفی، مصاحبه نیمهساختاریافته و ابزار بخش کمی پرسشنامه ...
بیشتر
پژوهش حاضر، با هدف شناسایی و تبیین بایستههای یاددهی-یادگیری الکترونیکی، متناسب با ویژگیهای دانشجویان دوره کارشناسی امروز انجام شد. طرح پژوهش، آمیخته و از نوع اکتشافی متوالی است. در بخش کیفی، از روش تحلیل مضمون و در بخش کمی، از شیوه توصیفی-پیمایشی استفاده شد. ابزار بخش کیفی، مصاحبه نیمهساختاریافته و ابزار بخش کمی پرسشنامه محققساخته میباشد. روایی محتوایی سؤالات پرسشنامه و مصاحبه، طبق نظر متخصصان و پایایی پرسشنامه نیز از طریق آلفای کرونباخ مناسب برآورد شد. جامعه آماری بخش کیفی، صاحبنظران در دو حوزه علوم تربیتی و علوم اجتماعی بود که نمونه از بین آنها به صورت هدفمند تا حد اشباع اطلاعات، ادامه یافت. جامعه آماریِ بخش کمی نیز شامل اساتید و دانشجویان کارشناسی از دانشکدههای علوم تربیتی و علوم اجتماعی دو دانشگاه تهران و اصفهان بود که نمونه از بین آنها به روش تصادفی طبقهای، متناسب با حجم انتخاب شد. تحلیل یافتهها در قسمت کیفی بر مبنای نظریه دادهبنیاد و در قسمت کمی، بر اساس آمار توصیفی و استنباطی است. بر اساس یافتهها، مهمترین بایستههای یاددهی-یادگیری الکترونیکی، متناظر با ویژگیهای دانشجویان کارشناسی امروز عبارتند از: «استفاده از پیامرسانهای مجازی»، «استفاده از نرمافزارها و فیلمهای آموزشی»، «معرفی و استفاده از وبسایتهای علمی»، «ارائه آموزشهای مکمل از راه دور»، «اجازه جستجوی وب درکلاس»، « ارائه تکالیف مجازی»، «برگزاری آزمونهای مجازی» و «استفاده از تخته هوشمند». لذا کاربست مؤلفههای مذکور، منجر به انگیزهمندی تحصیلی و رشد علمی دانشجویان امروز میگردد. از این رو به مدرسان توصیه میگردد به منظور تدریس اثربخش و استفاده بهینه از فرصتهای آموزشی، از بکارگیری آنها غفلت نورزند.
غلامحسین رحیمیدوست؛ سید عباس رضوی
چکیده
در این مقاله از نظریة اشاعة نوآوریها به عنوان روشی جهت بررسی و بازبینی نوآوریهای آموزشی استفاده شده است. بر مبنای نظریة اشاعة نوآوریها یک نوآوری ابتدا توسط پیشگامان اقتباس میشود چنانچه نتایج کاربرد و یا استفاده از این نوآوری مثبت باشد مورد توجه دیگر افراد نیز قرار میگیرد. همچنانکه یک نوآوری افراد بیشتری را به خود جلب میکند شمار ...
بیشتر
در این مقاله از نظریة اشاعة نوآوریها به عنوان روشی جهت بررسی و بازبینی نوآوریهای آموزشی استفاده شده است. بر مبنای نظریة اشاعة نوآوریها یک نوآوری ابتدا توسط پیشگامان اقتباس میشود چنانچه نتایج کاربرد و یا استفاده از این نوآوری مثبت باشد مورد توجه دیگر افراد نیز قرار میگیرد. همچنانکه یک نوآوری افراد بیشتری را به خود جلب میکند شمار افراد باقی مانده که نوآوری را اقتباس نکردهاند کمتر میشود در نتیجه نرخ اقتباس کمتر میشود تا اینکه یک نوآوری جدید جای نوآوری قبلی را بگیرد. بررسی تاریخچة نوآوریهای آموزشی در چند دهة قبل بیانگر این است که نمودار اشاعة نوآوریهای معروفی همچون آموزش برنامهای و تلویزیون آموزشی شکلی همچون زنگوله داشتهاند. در واقع در طی یک چرخه در مرحلهای این نوآوریها در اوج اقتباس بودهاند ولی بعد از مدتی میزان اقتباس کمتر شده است. نگاهی به نوآوری جدید یادگیری الکترونیکی که چند سالی است ظهور کرده بیانگر پیروی از الگوهایی است که سالها پیش دیگر نوآوریها، آموزش برنامهای و تلویزیون آموزشی، تجربه کرده بودند. واقعیتی که امروزه در حال آشکار شدن است آن است که پروژههای یادگیری الکترونیکی علی رغم آنکه خیلی زود توجه زیادی را به خود جلب کردند در حال حاضر در حال افول میباشند.
زاهد بیگدلی؛ الهام جمشیدیپور
چکیده
هدف تحقیق حاضر بررسی میزان استفاده دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاههای شهید چمران و علوم پزشکی اهواز از مجلههای خارجی رشته تخصصی خود موجود در دانشگاههای مربوط و همچنین بررسی میزان و علل استفاده آنان از مجلههای مورد نظر موجود در سایر دانشگاهها و کتابخانهها میباشد. ضمناً هدف ...
بیشتر
هدف تحقیق حاضر بررسی میزان استفاده دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاههای شهید چمران و علوم پزشکی اهواز از مجلههای خارجی رشته تخصصی خود موجود در دانشگاههای مربوط و همچنین بررسی میزان و علل استفاده آنان از مجلههای مورد نظر موجود در سایر دانشگاهها و کتابخانهها میباشد. ضمناً هدف دیگر این تحقیق تعیین مشکلاتی است که دانشجویان مورد مطالعه در دسترسی و تهیه مقالات علمی خارجی رشته تخصصی خود با آنها مواجه هستند. نمونه مورد مطالعه در این پژوهش شامل 36 نفر از دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه شهید چمران و 32 نفر از دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه علوم پزشکی اهواز میباشد که به طور تصادفی انتخاب شدند. ابزار گردآوری دادهها پرسشنامهای حاوی دو نوع پرسشهای با پاسخهای بلی/خیر بود. بر اساس نتایج به دست آمده نبود منابع چاپی کافی در کتابخانههای دانشکدهای، نبود امکانات کامپیوتری مناسب در کتابخانههای دانشکدهای، نبود چکیده نامهها و نمایه نامههای منابع، کمبود وقت، آگاهی نداشتن از چگونگی دستیابی به منابع، عدم دستیابی به مواد کتابخانه به دلیل مقررات کتابخانه و عدم توانایی در استفاده از امکانات موجود به ترتیب مهمترین مشکلات دانشجویان در دستیابی به اطلاعات مورد نیاز آنها گزارش شده است. ضمناً اکثر دانشجویان هر دو دانشگاه از طرح تأمین مدرک استفاده نمیکنند.
رضا افتخاری
چکیده
ارزیابی در معنای غیررسمی آن چیز جدیدی نیست. بشر به منظور اطلاع از نتایج عملکرد خود، همواره ارزیابی را نیز در پیشبرد امور مدنظر قرار داده است. امروزه ارزیابی به صورت پرسشنامهای[1] روش علمی محسوب شده که با استفاده از تکنیکهای آماری در عمل مفید و مؤثر واقع میشود. پرسشنامهها حاوی سؤالات ...
بیشتر
ارزیابی در معنای غیررسمی آن چیز جدیدی نیست. بشر به منظور اطلاع از نتایج عملکرد خود، همواره ارزیابی را نیز در پیشبرد امور مدنظر قرار داده است. امروزه ارزیابی به صورت پرسشنامهای[1] روش علمی محسوب شده که با استفاده از تکنیکهای آماری در عمل مفید و مؤثر واقع میشود. پرسشنامهها حاوی سؤالات مختلفی میباشند که هر سؤال قسمتی از اطلاعات مورد نیاز را فراهم مینماید. معمولاً در طراحی سؤالات پرسشنامهها با توجه به اهداف مطروحه از روشهایی برای سنجش میزان روایی[2] و پایایی[3] استفاده میشود که در آنها ضریب اهمیت تمامی سؤالات یکسان فرض میگردد. در حالی که بعضی از سؤالات اطلاعات مهمتری را فراهم مینمایند، لذا به نظر میرسد تعیین وزن مناسب برای هر سؤال نتایج حاصل از آزمون را واقعیتر بیان خواهد نمود.
هدف از این تحقیق ارائه روش مناسبی جهت ارزش گذاری صحیح وزن سؤالات در پرسشنامه ارزیابی اساتید میباشد. بدین منظور پس از جمع آوری نظرات کارشناسان، با اعمال تکنیکهای AHP[4] گروهی (فرآیند سلسله مراتب تحلیلی) و مدل ریاضی [5]OR (تحقیق در عملیات)èوزنهای جدید مربوط به هر سؤال مشخص گردید. نتیجه حاصل از اعمال وزنهای جدید در پرسشنامه ارزیابی 30 نفر از اساتید، اختلاف محسوسی را نسبت به روش مرسوم نشان داده است. ضمناً در این مقاله برای راه حل ارائه شده از نرم افزارهای LINGO و EXCELL استفاده شده است.
یوجین گارفیلد؛ عبدالحسین فرج پهلو
چکیده
هرچند در دستنامه انجمن زبانهای مدرن و دستنامههای سایر سبکها توضیحات دقیق بسیاری در مورد "چگونگی"استناد کردن وجود دارد، اما دستورالعمل روشنی برای اینکه"چه موقع" به متنی استناد کنیم دیده نمیشود. اکثر نشریات دستورالعملهای لازم را برای مؤلفین تهیه کردهاند،اما در مورد زمان استناد کردن ...
بیشتر
هرچند در دستنامه انجمن زبانهای مدرن و دستنامههای سایر سبکها توضیحات دقیق بسیاری در مورد "چگونگی"استناد کردن وجود دارد، اما دستورالعمل روشنی برای اینکه"چه موقع" به متنی استناد کنیم دیده نمیشود. اکثر نشریات دستورالعملهای لازم را برای مؤلفین تهیه کردهاند،اما در مورد زمان استناد کردن توضیحی ندادهاند. علیرغم مطالعات بیشماری که در مورد رفتارهای استنادی به عمل آمده است، و به رغم اینکه ویراستاران و سردبیران مجلاّت به طور گسترده برلزوم ابراز دَین فکری صحه گذاشتهاند، لازم است نکاتی در مورد زمان مناسب برای دادن ارجاعات رسمی و قدردانی از نویسندگان دیگر، به نویسندگان و داوران یادآور شود. چون استناد امری است ذهنی و فرهنگی، میتوان گفت که هیچ دستورالعمل قاطعی مبنی بر زمان استناد وجود ندارد. از این رو، دور از انتظار است که آمایش متون اساساً بتواند آنچه را که لازمه ربط[1] ، گزینشیبودن[2] و جامعیت[3] است، برآورده سازد. آنچه که در یک زمینه بدیهی است، در زمینه دیگر ممکن است تازگی داشته و یا مطلب منحصر به فردی باشد. آزمون سه سالهای که دانشجویان کارشناسی ارشد به بالا نیز در آن شرکت داشتهاند، نشان داد که در مورد لزوم استناد به لغات و اصطلاحات، ایده ها، روشها، و غیره برداشتهای متفاوتی وجود دارد. در این مقاله برای ویراستاران و سردبیران نشریات دستورالعمل موقتی پیشنهاد شده است که باید در عمل با زمینه های مختلف وفق داده شود. [1] - relevance [2] - selectivity [3] - comprehensiveness
عبد الحسین فرج پهلو,( مترجم )
چکیده
هرچند در دستنامه انجمن زبانهای مدرن و دستنامههای سایر سبکها توضیحات دقیق بسیاری در مورد "چگونگی"استناد کردن وجود دارد، اما دستورالعمل روشنی برای اینکه"چه موقع" به متنی استناد کنیم دیده نمیشود. اکثر نشریات دستورالعملهای لازم را برای مؤلفین تهیه کردهاند،اما در مورد زمان استناد کردن ...
بیشتر
هرچند در دستنامه انجمن زبانهای مدرن و دستنامههای سایر سبکها توضیحات دقیق بسیاری در مورد "چگونگی"استناد کردن وجود دارد، اما دستورالعمل روشنی برای اینکه"چه موقع" به متنی استناد کنیم دیده نمیشود. اکثر نشریات دستورالعملهای لازم را برای مؤلفین تهیه کردهاند،اما در مورد زمان استناد کردن توضیحی ندادهاند. علیرغم مطالعات بیشماری که در مورد رفتارهای استنادی به عمل آمده است، و به رغم اینکه ویراستاران و سردبیران مجلاّت به طور گسترده برلزوم ابراز دَین فکری صحه گذاشتهاند، لازم است نکاتی در مورد زمان مناسب برای دادن ارجاعات رسمی و قدردانی از نویسندگان دیگر، به نویسندگان و داوران یادآور شود. چون استناد امری است ذهنی و فرهنگی، میتوان گفت که هیچ دستورالعمل قاطعی مبنی بر زمان استناد وجود ندارد. از این رو، دور از انتظار است که آمایش متون اساساً بتواند آنچه را که لازمه ربط[1] ، گزینشیبودن[2] و جامعیت[3] است، برآورده سازد. آنچه که در یک زمینه بدیهی است، در زمینه دیگر ممکن است تازگی داشته و یا مطلب منحصر به فردی باشد. آزمون سه سالهای که دانشجویان کارشناسی ارشد به بالا نیز در آن شرکت داشتهاند، نشان داد که در مورد لزوم استناد به لغات و اصطلاحات، ایده ها، روشها، و غیره برداشتهای متفاوتی وجود دارد. در این مقاله برای ویراستاران و سردبیران نشریات دستورالعمل موقتی پیشنهاد شده است که باید در عمل با زمینه های مختلف وفق داده شود.
اعظم اسفیجانی؛ مریم فرجی
چکیده
هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر آموزشکاوشگرانهی علوم با تلفیق فناوری سیار بر عملکرد تحصیلی دانشآموزان پایه پنجم ابتدایی با نقش میانجی انگیزش تحصیلی است. این پژوهش از نوع کاربردی است که از روش نیمهآزمایشی (طرح پیشآزمون و پسآزمون با گروه کنترل) بهره برد. جامعه آماری پژوهش، مدارس دولتی مقطع ابتدایی شهرستان شاهین شهر در سال تحصیلی ...
بیشتر
هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر آموزشکاوشگرانهی علوم با تلفیق فناوری سیار بر عملکرد تحصیلی دانشآموزان پایه پنجم ابتدایی با نقش میانجی انگیزش تحصیلی است. این پژوهش از نوع کاربردی است که از روش نیمهآزمایشی (طرح پیشآزمون و پسآزمون با گروه کنترل) بهره برد. جامعه آماری پژوهش، مدارس دولتی مقطع ابتدایی شهرستان شاهین شهر در سال تحصیلی 99-98 بود که از آن دو مدرسه با روش نمونهگیری خوشهای انتخاب شدند. بهمنظور ارزیابی انگیزش دانشآموزان از پرسشنامه انگیزش یادگیری و برای سنجش عملکرد تحصیلی ایشان از آزمون محققساخته استفاده شد. روش تجزیه و تحلیل دادههای پژوهش تحلیل مسیر بود و دادهها به کمک نرم افزار Amos مورد تحلیل قرار گرفت. بررسی اثرات مستقیم مدل مفهومی پژوهش نشان داد که آموزش کاوشگرانه علوم با تلفیق فناوری سیار بر زیرمقیاس انگیزش عمقی اثر مثبت و معنیداری دارد ولی تأثیر آن بر دو زیرمقیاس انگیزش سطحی و دستیابی به انگیزش معنیدار نیست. همچنین یافتههای پژوهش نشان داد که روش آموزشی مورد استفاده بر عملکرد تحصیلی تأثیر مستقیم، مثبت و معنیداری ندارد. یافتهها درخصوص تاثیر ابعاد انگیزش بر متغیر عملکرد تحصیلی حاکی از آن است که انگیزش عمقی دانشآموزان تأثیر مثبت و معنیدار و دستیابی به انگیزش تاثیر منفی و معنیدار بر عملکرد تحصیلی دانشآموزان دارد، لیکن انگیزش سطحی بر عملکرد تحصیلی اثر معنیداری ندارد. با توجه به یافتههای این پژوهش توصیه میشود که معلمان با انتخاب تکالیف موثق و مرتبط با دنیای واقعی و از طریق آموزش کاوشگرانه، به افزایش میزان انگیزش عمقی در دانشآموزان و به دنبال آن بهبود عملکرد تحصیلی آنان همت گمارند.
ندا جبروتی؛ روح اله باقری مجد
چکیده
یادگیری مادامالعمر به عنوان مهمترین عامل توانمندساز در جامعه اطلاعاتی در جهت حفظ و توسعه شایستگی معلمان، برای ساختن آینده پایدار جامعه نقش دارد. هدف پژوهش حاضر، تحلیل کانونی یادگیری مادامالعمر با توسعه حرفهای معلمان شهرستان سرخس بوده است. روش پژوهش همبستگی بوده است که در جامعه معلمان متوسطه شهرستان سرخس با نمونه 260 نفری بر اساس ...
بیشتر
یادگیری مادامالعمر به عنوان مهمترین عامل توانمندساز در جامعه اطلاعاتی در جهت حفظ و توسعه شایستگی معلمان، برای ساختن آینده پایدار جامعه نقش دارد. هدف پژوهش حاضر، تحلیل کانونی یادگیری مادامالعمر با توسعه حرفهای معلمان شهرستان سرخس بوده است. روش پژوهش همبستگی بوده است که در جامعه معلمان متوسطه شهرستان سرخس با نمونه 260 نفری بر اساس روش تصادفی ساده شده است. ابزار پژوهش دو پرسشنامه نگرش به یادگیری مادامالعمر و توسعه حرفهای معلمان بوده است. پایایی براساس آلفای کرانباخ به ترتیب 88/0 و 91/0 و روایی تأییدی و محتویی در هر دو ابزار مناسب گزارش شده است. روش تجزیه و تحلیل با استفاده از نرم افزار SPSS تحلیل کانونی بوده است. نتایج نشان داد، بین کلیه مؤلفههایی یادگیری مادامالعمر و توسعه حرفهای معلمان با ضریب تعیین 98/0 رابطه وجود دارد و بر اساس سه گروه کانونی ایجاد شده، ابعاد یادگیری مادامالعمر قدرت تبیین ابعاد توسعه حرفهای را داشته است. میتوان گفت، در ایجاد توسعه حرفهای معلمان فاکتورهای انگیزه، پشتکار، خودتنظیمی و کنجکاوی نقش دارند و نهاد آموزش و پرورش یا ایجاد مهارتهای یادگیری مادامالعمر در توسعه شایستگی معلمان برای پاسخ به نیازهای آموزشی جامعه در حال رشد و امادهسازی شهروندان عصر جدید اقدام نماید.
منیجه شهنیییلاق؛ جهانگیر کرمی؛ حسین شکرکن؛ مهناز مهرابیزاده هنرمند
چکیده
ناتوانی یادگیری نوشتن یکی از اختلالات یادگیری بخصوص است که به درک یا استفاده از زبان نوشتاری مربوط میشود. برای تشخیص این اختلال باید مهارتهای نوشتن کودک به طور قابل توجهی زیر سن تقویمی، هوش و عملکرد تحصیلی وی باشد. این اصطلاح اصولاً افرادی را که به واسطه معلولیتهای ...
بیشتر
ناتوانی یادگیری نوشتن یکی از اختلالات یادگیری بخصوص است که به درک یا استفاده از زبان نوشتاری مربوط میشود. برای تشخیص این اختلال باید مهارتهای نوشتن کودک به طور قابل توجهی زیر سن تقویمی، هوش و عملکرد تحصیلی وی باشد. این اصطلاح اصولاً افرادی را که به واسطه معلولیتهای دیداری، شنیداری یا حرکتی، همچنین عقب ماندگی ذهنی یا محرومیتهای محیطی، فرهنگی یا اقتصادی به مشکلات یادگیری دچار شدهاند، شامل نمیشود. این پژوهش با هدف بررسی همهگیرشناسی ناتوانی یادگیری املاء در بین دانشآموزان دوره ابتدائی و بررسی تأثیر روش ترمیمی چند حسی در کاهش این ناتوانی انجام پذیرفته است. در این پژوهش روش آزمایشی میدانی به کار رفته است که در آن از طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروههای آزمایشی، گواه و گواه بهنجار استفاده شده است. نمونه مربوط به همهگیرشناسی 160 کلاس (شامل 4000 دانشآموز پسر و دختر) دبستانهای اهواز بود که به صورت نمونهگیری مرحلهای انتخاب شدند. همچنین 180 دانشآموز به طور تصادفی ساده برای آزمون فرضیهها گزینش شدند. برای جمع آوری دادهها از آزمونهای تشخیصی اختلال املاء، ماتریسهای پیشرونده ریون، آزمون املاء و بررسی پرونده تحصیلی دانشآموز استفاده شد. یافتههای این پژوهش نشان داد که میزان همهگیرشناسی ناتوانی یادگیری املاء 7 درصد است. میزان همهگیرشناسی ناتوانی یادگیری املاء در دانشآموزان پسر نسبت به دختر (6/7 درصد در مقابل 4/6 درصد) بیشتر است. نتایج حاصل از اجرای آزمایش روش ترمیمی چند حسی نشان داد که استفاده از این روش به صورت معنیداری باعث کاهش اختلال املاء میگردد و پس از یک ماه پیگیری نتایج حاصل از مداخله نسبتاً پایدار بودند.
مرتضی کوکبی
چکیده
یکی از دروسی که در برخی از دورههای کارشناسی تدریس میشود درسی است به نام "روش استفاده از کتابخانه و نوشتن مقاله تحقیقی" یا نامهایی مشابه آن در این درس، منابع کتابخانه و چگونگی استفاده از آنها در نوشتن مقاله تحقیقی و رسالهها آموخته میشود. کتاب "شیوه استفاده از کتابخانه و نوشتن ...
بیشتر
یکی از دروسی که در برخی از دورههای کارشناسی تدریس میشود درسی است به نام "روش استفاده از کتابخانه و نوشتن مقاله تحقیقی" یا نامهایی مشابه آن در این درس، منابع کتابخانه و چگونگی استفاده از آنها در نوشتن مقاله تحقیقی و رسالهها آموخته میشود. کتاب "شیوه استفاده از کتابخانه و نوشتن مقالات تحقیقی" ظاهراً با هدف استفاده در چنین دورههایی تألیف شده است. کتاب، دارای چهار فصل، سه پیوست، واژگان فارسی- انگلیسی، واژگان انگلیسی- فارسی و کتابشناسی است.
یداله مهرعلیزاده؛ سید منصور مرعشی؛ عیدان الانصاری
چکیده
The purpose of this paper is to explore the effects of globalization on management of quality in higher education. A Meta-evaluation methodology is used to see how much the current research-supporting hypothesis is related to divergence, convergence or meso of quality management in higher education. In the light of three debates related to the nature of globalization, consequences of globalization and role of globalization in promotion of democracy and human rights, three controversial hypotheses are studied. It is suggested that forces behind these three hypotheses cannot be assessed in isolation, ...
بیشتر
The purpose of this paper is to explore the effects of globalization on management of quality in higher education. A Meta-evaluation methodology is used to see how much the current research-supporting hypothesis is related to divergence, convergence or meso of quality management in higher education. In the light of three debates related to the nature of globalization, consequences of globalization and role of globalization in promotion of democracy and human rights, three controversial hypotheses are studied. It is suggested that forces behind these three hypotheses cannot be assessed in isolation, independently of one another, nor from a perspective of either convergence or divergence among them. Rather, globalization, regionaliz- ation, and nationalism should be captured and studied as forces relative to and overlapping one another, sometimes antagonistic and sometimes cooperative toward each other but never harmonious.
جمال عبدالملکی؛ سیروس قنبری
چکیده
هدف پژوهش بررسی نقش رهبری خدمتگزار در عملکرد تیمی با میانجی گری انسجام تیمی بود. جامعه پژوهش کلیه معلمان مقطع متوسطه دوم استان کردستان بودند، که با روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای و بر مبنای فرمول کوکران، نمونهای به حجم 346 معلم انتخاب شد. روش پژوهش کمی و از نوع مطالعات همبستگی و رویکرد مدل سازی معادله ساختاری کوواریانس محور بود. جهت ...
بیشتر
هدف پژوهش بررسی نقش رهبری خدمتگزار در عملکرد تیمی با میانجی گری انسجام تیمی بود. جامعه پژوهش کلیه معلمان مقطع متوسطه دوم استان کردستان بودند، که با روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای و بر مبنای فرمول کوکران، نمونهای به حجم 346 معلم انتخاب شد. روش پژوهش کمی و از نوع مطالعات همبستگی و رویکرد مدل سازی معادله ساختاری کوواریانس محور بود. جهت گردآوری داده ها از پرسشنامه های رهبری خدمتگزار لیدن و همکاران (2015)، انسجام تیمی پودساکف و مک کنزی (1994) و عملکرد تیمی پونته-پالاکیوس، مارتینز و پالومبو (2016) استفاده شد. پایایی و روایی پرسشنامه ها با تکنیک های آلفای کرانباخ و تحلیل عاملی تأییدی بررسی شدند، جهت تحلیل دادهها از تحلیل مسیر تأییدی با استفاده از نرم افزار lisrel استفاده شد. نتایج نشان داد که رهبری خدمتگزار و انسجام تیمی اثر مثبت بر عملکرد تیمی معلمان در سطح 05/0 دارند؛ رهبری خدمتگزار به واسطه انسجام تیمی اثر مثبت و معنادار بر متغیر عملکرد تیمی معلمان در سطح 05/0 دارد؛ همچنین متغیرهای رهبری خدمتگزار و انسجام تیمی قادر به تببین 20% واریانس عملکرد تیمی معلمان بودند.
حسین سپاسی
چکیده
نظریه کلاسیک آزمون سال هاست که به عنوان یک نظریه منسجم مورد استفاده متخصصان آزمون سازی قرار گرفته است. اگرچه هنوز بسیاری از آزمونهای تربیتی و روانی بر اساس مفروضه های این نظریه ساخته میشوند، ولی در سالهای اخیر روانسنجان به این نتیجه رسیده اند که نظریه کلاسیک که آزمون دیگر قادر به حل مسائل و مشکلاتی که بر سر راه ساختن این آزمونها ...
بیشتر
نظریه کلاسیک آزمون سال هاست که به عنوان یک نظریه منسجم مورد استفاده متخصصان آزمون سازی قرار گرفته است. اگرچه هنوز بسیاری از آزمونهای تربیتی و روانی بر اساس مفروضه های این نظریه ساخته میشوند، ولی در سالهای اخیر روانسنجان به این نتیجه رسیده اند که نظریه کلاسیک که آزمون دیگر قادر به حل مسائل و مشکلاتی که بر سر راه ساختن این آزمونها و مقیاسها وجود دارد نیست. سوالات اندازه گیری می شود فراهم نمی آورد. متخصصان آزمون سازی تلاش کردهاند محدودیتهای این نظریه را روشن سازند و پایه های نظریه های جدیدی را در ساختن آزمودنهای روانی و تربیتی بنا نهند. در این مقاله ابتدا سعی شده است مختصر به مفاهیم اساسی نظریه کلاسیک آزمون در ساختن آزمونها و مقیاسها اشاره گردد. آنگاه، مرور مختصری بر پایایی (reliability ) آزمون به عنوان یکی از مفاهیم زیربنایی نظریه کلاسیک خواهیم داشت، که ابتدا توسط اسپیرمن (Spearman) طی دو دهه اول قرن حاضر ارائه گردید. در پایان، مقاله به محدودیتهای این نظریه خواهد پرداخت و آنها را از دیدگاه متخصصان روان سنجی مورد نقد و بررسی کامل قرار می دهد. روان سنجان جدید از خصیصههای مورد اندازهگیری فراهم آورند، به نظریه های جدیدتری برای ساختن آزمونهای روانی و تربیتی نیاز داریم.
صدیقه حیدری نژاد؛ محمدحسن سپهری نژاد
چکیده
هدف اصلی این تحقیق ارزیابی کارآیی دانشکدههای علوم انسانی دانشگاه شهید چمران اهواز با استفاده از مدل ریاضی تحلیل پوششی دادهها است. این تحقیق توصیفی- تحلیلی و به روش میدانی و کتابخانهای انجام شده است. محدودهی مکانی تحقیق شامل پنج دانشکدهی علوم انسانی دانشگاه شهید چمران و محدودهی زمانی دورهی چهار سالهی 82 تا 85 بوده است. دادههای ...
بیشتر
هدف اصلی این تحقیق ارزیابی کارآیی دانشکدههای علوم انسانی دانشگاه شهید چمران اهواز با استفاده از مدل ریاضی تحلیل پوششی دادهها است. این تحقیق توصیفی- تحلیلی و به روش میدانی و کتابخانهای انجام شده است. محدودهی مکانی تحقیق شامل پنج دانشکدهی علوم انسانی دانشگاه شهید چمران و محدودهی زمانی دورهی چهار سالهی 82 تا 85 بوده است. دادههای کمّی خام با استفاده از فرم مخصوص از دانشکدهها جمعآوری و پس از تلفیق و ارزشگذاری به شاخصهای ورودی شامل "هیأت علمی، کارکنان و بودجه" و شاخصهای خروجی شامل "آموزش، پژوهش و خدمات تخصصی" تقسیم شدند. به منظور شناسایی دقیقتر تأثیر هر یک از شاخصها در میزان کارآیی دانشکدهها، مدل ریاضی در چهار حالت مختلف با ماهیت خروجی اجرا شد. یافتههای تحقیق نشان داد در حالت اول مدل با دو ورودی و یک خروجی "فعالیتهای آموزشی" تنها دانشکدهی اقتصاد کارآ و به عنوان مجموعهی مرجع شناخته شد و دانشکدههای الهیات، ادبیات، علوم تربیتی و تربیت بدنی به ترتیب در رتبهی دوم تا پنجم و ناکارآ بودند. در حالت دوم مدل با دو ورودی و یک خروجی "فعالیتهای پژوهشی" تنها دانشکدهی علوم تربیتی کارآ و به عنوان مجموعهی مرجع شناخته شد و دانشکدههای اقتصاد، الهیات، ادبیات و تربیت بدنی به ترتیب در رتبهی دوم تا پنجم و ناکارآ بودند. در حالت سوم مدل با دو ورودی و یک خروجی "خدمات تخصصی" تنها دانشکدهی تربیت بدنی کارآ و به عنوان مجموعهی مرجع شناخته شد و دانشکدههای ادبیات، اقتصاد، الهیات، و علوم تربیتی به ترتیب در رتبهی دوم تا پنجم و ناکارآ بودند. در حالت چهارم مدل (حالت ترکیبی) با دو ورودی و سه خروجی "فعالیتهای آموزشی، پژوهشی و خدمات تخصصی" هر پنج دانشکدهی کارآ و به ترتیب دانشکدههای علوم تربیتی، تربیت بدنی، اقتصاد، ادبیات و الهیات در رتبه اول تا پنجم قرار گرفتند. به این ترتیب سهم و تأثیر هر یک از شاخصها در میزان کارآیی دانشکدهها مشخص شد، به ویژه با توجه به کمبودهای مالی، نیروی انسانی، فضاها و امکانات آموزشی دانشکدهی تربیت بدنی در مقایسه با سایر دانشکدههای علوم انسانی دانشگاه، خدمات تخصصی ارائه شده از سوی این دانشکده در سطح دانشگاه سبب شده تا کارآیی و اثربخشی مطلوبی داشته باشد.
سیدحبیب اله میرغفوری؛ حسین صیادی
چکیده
توسعه پایدار تابعی از سیستم آموزشی هر کشور محسوب میشود و این سیستم نقش حیاتی در توسعه اقتصادی، اجتماعی و سیاسی دارد. بنابراین تصمیمگیران هر کشور بایستی تمرکز ویژهای بر روی بهبود عملکرد این سیستم داشته باشند. معلمان مهمترین نقش کلیدی را در بهبود عملکرد ایفا میکنند، بنابراین افزایش سطوح بهرهوری معلمان میتواند منجر به عملکرد ...
بیشتر
توسعه پایدار تابعی از سیستم آموزشی هر کشور محسوب میشود و این سیستم نقش حیاتی در توسعه اقتصادی، اجتماعی و سیاسی دارد. بنابراین تصمیمگیران هر کشور بایستی تمرکز ویژهای بر روی بهبود عملکرد این سیستم داشته باشند. معلمان مهمترین نقش کلیدی را در بهبود عملکرد ایفا میکنند، بنابراین افزایش سطوح بهرهوری معلمان میتواند منجر به عملکرد بهتر سیستم آموزشی شود. بنابراین، این مقاله سعی دارد عواملی را که کمک به افزایش سطوح بهرهوری معلمان مینمایند، شناسایی و رتبهبندی کند. در گام نخست با بکارگیری نظرات خبرگان و تکنیک دلفی، 39 عامل تأثیرگذار بر بهرهوری معلمان شناسایی و در هفت گروه طبقهبندی گردید. در نهایت با استفاده از روشهای آماری و تکنیک Topsis این عوامل را رتبهبندی نمودیم. نتایج رتبهبندی عوامل نشان میدهد که عاملهای آموزشی و اقتصادی- رفاهی دارای بیشترین تأثیر بر بهرهوری معلمان میباشند.
فاطمه تابنده
چکیده
پژوهش حاضر، تحقیقی پیرامون اعمال رویکرد مدیریت کیفیت فراگیر، به عنوان یکی از مناسبترین رهیافتهای رهبری سازمانی توسط مدیران کتابخانههای دانشگاههای شیراز است. سیستم مدیریت کیفیت فراگیر، تمرکز جامع روی برآورده نمودن و پیشی گرفتن در تأمین انتظارات و نیازهای مراجعان میباشد که ...
بیشتر
پژوهش حاضر، تحقیقی پیرامون اعمال رویکرد مدیریت کیفیت فراگیر، به عنوان یکی از مناسبترین رهیافتهای رهبری سازمانی توسط مدیران کتابخانههای دانشگاههای شیراز است. سیستم مدیریت کیفیت فراگیر، تمرکز جامع روی برآورده نمودن و پیشی گرفتن در تأمین انتظارات و نیازهای مراجعان میباشد که عملاً کاهش هزینههای ناشی از کیفیت ضعیف را به وسیله ایجاد فرهنگ جدید سازمانی مطرح مینماید. این سیستم یک فلسفه نوین مدیریتی است که متخصصان اجرای آن را توسط تیم مدیریت ارشد پیشنهاد نمودهاند. در این سیستم، دیدگاههای استراتژیک آینده به منظور فعال نمودن سازمان با توجه به مشتری یا مراجعه کننده اعمال میگردد. لذا هدف اصلی این پژوهش "مقایسه وضعیت موجود و مطلوب کتابخانههای دانشگاههای شیراز در اعمال نقش مدیریت کیفیت فراگیر از دیدگاه مدیران و کارشناسان" است که به بررسی تفاوت نگرش این دو گروه در قالب اصول دمینگ و بررسی تفاوت نظر کل افراد نسبت به هر دو وضعیت با توجه به جنسیت و مدرک تحصیلی افراد میپردازد. اطلاعات مورد نیاز از طریق پرسشنامه مدیریت کیفیت فراگیر جمعآوری گردید. در این مطالعه کلیه 110 نفر کارشناس و مدیر کتابخانههای دانشگاه شیراز شرکت داده شدند که تعداد 67 کارشناس و 22 مدیر پرسشنامهها را عودت دادند. نتایج این تحقیق نشان دهنده این امر است که مدیران نگرش بالاتری نسبت به وضع موجود کتابخانهها داشته و تفاوت معنیداری بین نظر مدیران و کارشناسان مشاهده گردید. همچنین مدیران میانگین بالاتری نسبت به وضعیت مطلوب کتابخانهها به دست آوردند. از لحاظ جنسیت بین مدیران مرد و زن و کارشناسان مرد و زن تفاوت معنیداری مشاهده گردید. در ضمن، بین نگرش کارشناسان و مدیران دارای تحصیلات مختلف نسبت به وضع موجود کتابخانهها تفاوت معنیداری وجود نداشت اما از لحاظ سمت، تفاوت معنیدار مشاهده گردید. علل تفاوت نگرش دو گروه را میتوان ناشی از عدم اطلاع مدیران و کارشناسان از مدیریت کیفیت فراگیر و عدم شناخت نسبت به فلسفه مدیریت کیفیت دانست. همچنین، نبودن آموزشهای ضمن خدمت، عدم توجه به ارزشهای انسانی توسط برخی مدیران و وجود موانع بین واحدها میتواند از دلایل عمده دیگر تفاوت نگرش مدیران و کارشناسان باشد. عدم حمایت مدیریت عالی در از بین بردن موانع کارکنان، نبود مدیریت مشارکتی، عدم وجود اصلاحات هدفدار و برنامهریزی شده از طرف مدیران را میتوان از دلایل دیگر تفاوت بین مدیر و کارشناس تلقی نمود.
محمدحسین گنجی
چکیده
روانکاوی که روشی برای درمان بیماریهای روانی است، مبتنی بر نظریهای دربارة شخصیت و انگیزة کنشهای آدمی است. در مکاتب روانکاوی فروید و آدلر، برای تحلیل شخصیت عمدتاً به یک «عامل» تکیه میشود و همة رفتارهای آدمی مستقیم یا غیرمستقیم به آن عامل واحد ارجاع میشود. این نظریههای روانکاوی برای توجیه خود به توفیق عملی و موارد مؤید ...
بیشتر
روانکاوی که روشی برای درمان بیماریهای روانی است، مبتنی بر نظریهای دربارة شخصیت و انگیزة کنشهای آدمی است. در مکاتب روانکاوی فروید و آدلر، برای تحلیل شخصیت عمدتاً به یک «عامل» تکیه میشود و همة رفتارهای آدمی مستقیم یا غیرمستقیم به آن عامل واحد ارجاع میشود. این نظریههای روانکاوی برای توجیه خود به توفیق عملی و موارد مؤید کلینیکی تمسک میکنند و وجود نمونه های متعدد تأیید استقرایی را ملاک «علمی» بودن میشمارند. مقاله حاضر میکوشد تا با تفکیک دو منظر استقراء گرایانه و نااستقراء گرایانه در فلسفة علم، میزان آزمونپذیری و «علمی» بودن نظریة روانکاوی فروید را بر اساس دیدگاه پوپر بررسی کند.
محمدحسین حیدری؛ محمدجعفر پاکسرشت؛ مسعود صفاییمقدم
چکیده
هدف این مقاله بررسی اهداف و راهکارهای، آموزش و پرورش آیندهنگر است و از دو بخش تشکیل میشود. در بخش اول پس از مرور پیشینه آیندهنگری، سه روش اصلی آیندهنگری معرفی میشوند و ارتباط آنها با تعلیم و تربیت مورد بحث قرار خواهد گرفت. این سه روش عبارتند از آیندهنگری تحلیلی، نظری ...
بیشتر
هدف این مقاله بررسی اهداف و راهکارهای، آموزش و پرورش آیندهنگر است و از دو بخش تشکیل میشود. در بخش اول پس از مرور پیشینه آیندهنگری، سه روش اصلی آیندهنگری معرفی میشوند و ارتباط آنها با تعلیم و تربیت مورد بحث قرار خواهد گرفت. این سه روش عبارتند از آیندهنگری تحلیلی، نظری و مشارکتی. در بخش دوم آراء برخی از آیندهنگران معاصر بررسی شده و بر اساس آن شش روند کلی برای تحولات جهانی در قرن بیست و یکم بازشناسی میگردد. این روندها عبارتند از: پیشرفت سریع علم و تکنولوژی، گسترش فناوری اطلاعات، جهانی شدن، تهدید محیط زیست، اشاعه دموکراسی و افزایش آگاهی سیاسی و فرهنگی ملل، اقوام و فرقهها. پس از بیان این هفت روند کلی، رسالت نظام آموزش و پرورش برای مواجهه با این روندها مورد بحث قرار گرفته، سعی خواهد شد که راهکارهایی برای تطبیق و سازگاری نظام تعلیم و تربیت با این تحولات پیشنهاد گردد.
زاهد بیگدلی
چکیده
بخش مرجع در کتابخانههااز مهمترین بخشهاست و خدمات مرجع نمود عینی کلیه تلاشهایی است که در یک کتابخانه به عمل میآید. تاریخچه خدمات مرجع به قرنهاپیش میرسد، لیکن خدمات مرجع به مفهوم امروزی از اواخر قرن نوزدهم میلادی متداول شد. ارائه مناسب این خدمات علاوه بر مهارتهای فنی ...
بیشتر
بخش مرجع در کتابخانههااز مهمترین بخشهاست و خدمات مرجع نمود عینی کلیه تلاشهایی است که در یک کتابخانه به عمل میآید. تاریخچه خدمات مرجع به قرنهاپیش میرسد، لیکن خدمات مرجع به مفهوم امروزی از اواخر قرن نوزدهم میلادی متداول شد. ارائه مناسب این خدمات علاوه بر مهارتهای فنی و دانش، ارتباط فردی صحیح را میطلبد. توسعه دانشگاهها و به ویژه تأکید بر امر پژوهش از عوامل شکوفایی خدمات مرجع در امریکا بوده است و کتابداران مرجع را از موقعیت و اعتبار خاصی برخوردار نموده است. امروزه با پیدایش تکنولوژی جدید اطلاعاتی این بحث پیش آمده است که کتابداران مرجع چگونه میتوانند علی رغم ظهور امکانات الکترونیکی جدید که امکان جستجوی اطلاعات توسط کاربر را به طور مستقیم فراهم آورده است، موقعیت و پایگاه اجتماعی خویش را حفظ نمایند. مقاله حاضر، ضمن بررسی سیر تاریخی پیدایش و گسترش خدمات مرجع و نشان دادن تأثیر پیشرفتهای اخیر فناوری اطلاعات بر خدمات مرجع پیشنهادهایی در این ارتباط ارائه نموده است.
مسعود صفاییمقدم
چکیده
در این نوشتار ضمن بیان ضرورت مطالعه مبانی تاریخی آموزش و پرورش توضیح داده میشود که بخش اساسی مطالعه تاریخ، کشف معانی حوادث تاریخی و تفسیر رخدادهای گذشته است. در انجام این مهم مورخ ناگزیر از استفاده از الگوها یا پارادایمهایی است که مبنای این کشف و تفسیر قرار میگیرند. ...
بیشتر
در این نوشتار ضمن بیان ضرورت مطالعه مبانی تاریخی آموزش و پرورش توضیح داده میشود که بخش اساسی مطالعه تاریخ، کشف معانی حوادث تاریخی و تفسیر رخدادهای گذشته است. در انجام این مهم مورخ ناگزیر از استفاده از الگوها یا پارادایمهایی است که مبنای این کشف و تفسیر قرار میگیرند. لذا برای پژوهشگرانی که در حوزه تاریخ آموزش و پرورش به تحقیق میپردازند آشنایی با این الگوها الزامی است. براین اساس به توضیح و تبیین تعدادی از الگوهای مهم و اساسی که مورد استفاده مورخان آموزش و پرورش هستند پرداخته میشود. این الگوها عبارتنداز: 1- الگوی سودگرایانه تفسیر تاریخ 2- الگوی مبتنی بر نظریه جبر جغرافیایی 3- الگوی مبتنی بر نظریه پایان تاریخ 4- الگوی فمینیستی مطالعه تاریخ آموزش و پرورش 5- الگوی مطالعه تاریخ آمـوزش و پـرورش به عنوان ابزاری در خدمت صلح جهانی 6- الگوی مطالعه تاریخ آموزش و پرورش به عنوان ابزاری در خدمـت مدیـران آمـوزشی 7- الگــوی مطالعــه تداومها 8- الگوی مطالعه تطبیقی 9- الگوی مطالعه رفتارهای غیر نهادینه 10- الگوی مطالعه تاریخ از پائین 11- الگوی مطالعه تحلیلی تاریخ 12- الگوی مطالعه تاریخ آموزش و پرورش با تکیه بر محوریت شرایط تحقیق. در بحث و نتیجهگیری نهایی ضمن تأکید بر این نکته که توصیه مقاله تحدید پژوهش تاریخی براساس فقط یکی از این الگوها یا چهارچوبهای نظری نیست، به انتقاد برخی از منتقدین از مورخانی که در تلاش هستند با به کارگیری الگوهای معین، تاریخ را به زور در مسیرهای نظری و منطقی بیندازند پرداخته و این انتقادها را عکسالعمل به مطلقگرایی در تعمیم نتایج پژوهشهای تاریخی دانستهایم. در این رابطه آنچه میتواند نقص احتمالی پژوهشهای تاریخی را جبران نماید "تواضع و فروتنی" است که ویل و اریل دورانت تحت عنوان "نخستین درس تاریخ" از آن یاد کردهاند. براین اساس، پژوهشگر تاریخ آموزش و پرورش با خودداری از مطلقگرایی، خود را مقید به استفاده از فقط یک الگوی خاص نکرده و به تناسب از همه امکانات نظری که میتوانند زوایای تاریک تاریخ آموزش و پرورش را روشن نمایند استفاده میکند.