علوم تربیتی

مطالعه‌ی کیفیت مهارت نوشتن دانش‌آموزان ابتدایی: یک مطالعه‌ی ارزیابانه

حشمت اله نظری؛ ابراهیم طلایی؛ جواد حاتمی؛ محسن ایمانی نائینی؛ عبدالزهرا تیماس

دوره 30، شماره 1 ، خرداد 1402، صفحه 1-20

https://doi.org/10.22055/edus.2022.38746.3282

چکیده

پژوهش حاضر به‌منظور بررسی کیفیت مهارت نوشتن دانش‌آموزان ابتدایی انجام گرفت. جامعه آماری در این پژوهش ارزیابانه، دانش‌آموزان پسر دوره‌ی دوم دبستان شهر تهران در سال تحصیلی 1400-1399، و نمونه مورد مطالعه، شامل سه کلاس (دو کلاس 35 نفری+یک کلاس 27 نفری) و در کل برابر با 97 نفر بودند که بر اساس نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شدند. ابزار مورد استفاده ... بیشتر

توصیف الگوهای رهبری مدرسه در پیوند با متغیرهای زمینه‌ای (مورد: مدارس منطقه رضویه مشهد)

قاسم امینی کهریزسنگی؛ رضوان حسین قلی زاده

دوره 30، شماره 1 ، خرداد 1402، صفحه 21-38

https://doi.org/10.22055/edus.2022.39135.3301

چکیده

هدف اصلی این پژوهش توصیف الگوهای رهبری مدرسه در پیوند با متغیرهای زمینهای مدارس منطقه رضویه شهر مشهد به تفکیک مقطع تحصیلی مدارس (ابتدایی و متوسطه)، جنسیت مدیر مدرسه (مرد و زن)، بافت مدرسه (روستایی و شهری) تخصص و تجربه مدیران می‌باشد. برای دست‌یابی به این هدف، از روش توصیفی- پیمایشی استفاده شد. کلیه معلمان مدارس ابتدایی و متوسطه، ... بیشتر هدف اصلی این پژوهش توصیف الگوهای رهبری مدرسه در پیوند با متغیرهای زمینهای مدارس منطقه رضویه شهر مشهد به تفکیک مقطع تحصیلی مدارس (ابتدایی و متوسطه)، جنسیت مدیر مدرسه (مرد و زن)، بافت مدرسه (روستایی و شهری) تخصص و تجربه مدیران می‌باشد. برای دست‌یابی به این هدف، از روش توصیفی- پیمایشی استفاده شد. کلیه معلمان مدارس ابتدایی و متوسطه، دخترانه، پسرانه و مختلط در مناطق روستایی و شهری رضویه مشهد جامعه آماری موردمطالعه را تشکیل دادند که مشتمل بر 1148 نفر بودند. از این مجموع، 212 معلم به‌عنوان نمونه موردمطالعه انتخاب شدند. جهت گردآوری داده‌های موردنیاز از پرسشنامه استاندارد استفاده شد. نتایج حاصل از پژوهش نشان داد به‌طورکلی، از دیدگاه معلمان مدارس منطقه رضویه، الگوی رهبری مدیریتی با اختصاص بالاترین میانگین، الگوی رهبری غالب به شمار می‌رود؛ سپس الگوی رهبری اخلاقی، الگوی رهبری آموزشی، الگوی رهبری توزیعی و الگوی رهبری تحولی در مراتب بعدی قرار گرفتند. پیمایش الگوهای رهبری در مدارس موردمطالعه به تفکیک متغیرهای مختلف حاکی از غلبه الگوی رهبری مدیریتی در مدارس شهری و روستایی، به‌ویژه مدارس متوسطه، مدارس با مدیریت زن و مدارس با مدیران کم‌تجربه است و درعین‌حال، الگوی رهبری اخلاقی در مدارس با مدیریت مرد، مدارس ابتدایی و مدارس با مدیران باتجربه برجسته‌تر بود.

اثر رهبری زهرآگین مدیران بر ایجاد ترومای سازمانی با میانجی‌گری فرسودگی عاطفی دبیران مدارس متوسطه استان خوزستان

اسماعیل رحمانی؛ سیروس قنبری

دوره 30، شماره 1 ، خرداد 1402، صفحه 39-60

https://doi.org/10.22055/edus.2022.39374.3313

چکیده

هدف پژوهش بررسی اثر رهبری زهرآگین مدیران بر ترومای سازمانی با میانجی‌گری فرسودگی عاطفی دبیران مدارس متوسطه استان خوزستان بود. روش پژوهش توصیفی و از نوع مطالعات همبستگی بود. جامعه پژوهش کلیه دبیران مدارس متوسطه استان خوزستان در سال 1399 به تعداد 16750 نفر بودند که از این جامعه بر مبنای فرمول کوکران نمونه‌ای به حجم 407 نفر با روش نمونه‌گیری ... بیشتر هدف پژوهش بررسی اثر رهبری زهرآگین مدیران بر ترومای سازمانی با میانجی‌گری فرسودگی عاطفی دبیران مدارس متوسطه استان خوزستان بود. روش پژوهش توصیفی و از نوع مطالعات همبستگی بود. جامعه پژوهش کلیه دبیران مدارس متوسطه استان خوزستان در سال 1399 به تعداد 16750 نفر بودند که از این جامعه بر مبنای فرمول کوکران نمونه‌ای به حجم 407 نفر با روش نمونه‌گیری تصادفی طبقهای انتخاب گردید. برای جمع‌آوری داده‌ها از پرسشنامه رهبری زهرآگین اشمیت (2008)، پرسشنامه ترومای سازمانی ویویان و هورمان (2015) و پرسشنامه فرسودگی عاطفی هیلز (2019) استفاده شد. روایی پرسشنامه‌ها با بهره‌گیری از روایی سازه با استفاده از تحلیل عاملی تأییدی تعیین شد. برای تعیین پایایی پرسشنامه‌ها از روش آلفای کرانباخ استفاده شد. مقادیر آلفای کرانباخ پرسشنامه رهبری زهرآگین (96/0)، ترومای سازمانی (93/0) و فرسودگی عاطفی (94/0) بود. جهت تحلیل داده‌ها از آزمون تحلیل مسیر تأییدی به‌وسیله نرم‌افزار LISREL10.30 استفاده شد. یافته‌های پژوهش نشان داد: رهبری‌ زهرآگین ‌مدیران دارای اثر مثبت و معنی‌دار (46/0) بر ترومای سازمانی مدارس در سطح (05/0P<) بود. رهبری زهرآگین مدیران دارای اثر مثبت و معنی‌دار (55/0) بر فرسودگی عاطفی دبیران در سطح (05/0P<) بود. فرسودگی عاطفی دبیران دارای اثر مثبت و معنی‌دار (54/0) بر ترومای سازمانی مدارس در سطح (05/0P<) بود. رهبری‌ زهرآگین ‌مدیران به‌واسطه فرسودگی عاطفی دبیران دارای اثر غیرمستقیم، مثبت و معنی‌دار (29/0) بر ترومای سازمانی مدارس در سطح (05/0P<) بود. بنابراین شناسایی رهبران زهرآگین مدارس و برنامه‌ریزی جهت اصلاح، کنترل و جایگزین سازی آنان جهت بهبود سازمان مدرسه با توجه به شرایط موجود مورد توجه ویژه مسئولان آموزش و پرورش قرار گیرد.

شناسایی و تحلیل رسالت های تحصیلات تکمیلی

فاطمه ورداسبی؛ حمیدرضا آراسته؛ عبدالرحیم نوه ابراهیم؛ بیژن عبدالهی

دوره 30، شماره 1 ، خرداد 1402، صفحه 61-80

https://doi.org/10.22055/edus.2023.40317.3349

چکیده

نناهمگونی جمعیت دانشجویی در مقطع تحصیلات تکمیلی، تنوع انگیزههای آنها و دورههای متنوعی که توسط دانشگاهها ارائه میشوند، نیاز به فهم علت وجودی تحصیلات تکمیلی را برای تضمین کیفیت و موفقیت این دورهها افزایش میدهد. بنابراین، پژوهش حاضر با هدف شناسایی و تحلیل رسالتهای تحصیلات تکمیلی انجام شد. در این پژوهش از روش تحقیق ... بیشتر نناهمگونی جمعیت دانشجویی در مقطع تحصیلات تکمیلی، تنوع انگیزههای آنها و دورههای متنوعی که توسط دانشگاهها ارائه میشوند، نیاز به فهم علت وجودی تحصیلات تکمیلی را برای تضمین کیفیت و موفقیت این دورهها افزایش میدهد. بنابراین، پژوهش حاضر با هدف شناسایی و تحلیل رسالتهای تحصیلات تکمیلی انجام شد. در این پژوهش از روش تحقیق مرور سیستماتیک و رویکرد تحلیل محتوای کیفی برای تحلیل دادهها استفاده شد. جامعه آماری، اسناد مرتبط با حوزه آموزش عالی و تحصیلات تکمیلی هستند که با استفاده از نمونهگیری هدفمند در دسترس و با مراجعه به کتابها، مقالهها و وبسایت دانشگاهها به جمعآوری شواهد متنی مربوط به سوال پژوهش تا رسیدن به اشباع نظری اقدام شد. فرایند تجزیه و تحلیل دادههای کیفی در سه مرحله انجام شد. یافتههای پژوهش نشان دادند که در بخش تحصیلات تکمیلی، رسالتهای آموزشی شامل پرورش متفکرانی منتقد، توانمندسازی افراد، ارائه رشتهها و تخصصهای متمایز و سازگار با تنوع در حال رشد، پیشتازی در ترویج، کاربرد و ارتقای دانش و تشکیل جامعهای پویا و متنوع از دانشجویان و استادان؛ رسالتهای پژوهشی شامل ابداع و توسعه مرزهای دانش، پیوند میان نظریه و عمل و فراهم کردن موتور اصلی برای نوآوری؛ و رسالتهای خدماتی شامل تقویت و غنیسازی فضای علمی، بهبود کیفیت زندگی، ارائه تحصیلات تکمیلی با کیفیت، مشارکت فعال در جامعه و شناسایی و جذب دانشجویان آیندهدار هستند. لذا چنانچه سیاستگذاران، برنامهریزان و مدیران دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی علاقهمند به بهبود و ارتقای مقاطع تحصیلات تکمیلی خود هستند لازم است بر روی این عوامل توجه و تأکید درست داشته باشند.

شناسایی و رتبه‌بندی عوامل کلیدی مؤثر بر عدالت آموزشی و ارائه مدل مناسب آن در دانشگاه علوم پزشکی اهواز

مهدی محمودی؛ مریم محمودی؛ سیدعلی قریشی

دوره 30، شماره 1 ، خرداد 1402، صفحه 81-100

https://doi.org/10.22055/edus.2023.41039.3372

چکیده

هدف پژوهش حاضر بررسی « شناسایی و رتبه‌بندی عوامل کلیدی مؤثر بر عدالت آموزشی و ارائه مدل مناسب آن در دانشگاه علوم پزشکی اهواز» می‌باشد. جامعه آماری این پژوهش شامل کارشناسان، اساتید، دانشجویان و مدیران دانشگاه علوم پزشکی اهواز در سال تحصیلی 1400-1399 می‌باشد ،که براساس آخرین آمار تعداد آنان6580 نفر است. برای تعیین تعداد حجم نمونه ... بیشتر هدف پژوهش حاضر بررسی « شناسایی و رتبه‌بندی عوامل کلیدی مؤثر بر عدالت آموزشی و ارائه مدل مناسب آن در دانشگاه علوم پزشکی اهواز» می‌باشد. جامعه آماری این پژوهش شامل کارشناسان، اساتید، دانشجویان و مدیران دانشگاه علوم پزشکی اهواز در سال تحصیلی 1400-1399 می‌باشد ،که براساس آخرین آمار تعداد آنان6580 نفر است. برای تعیین تعداد حجم نمونه از فرمول کوکران استفاده می‌شود که به صورت نمونه‌گیری تصادفی طبقه ای پخش و جمع‌آوری شده است. بنابر فرمول کوکران در سطح خطای 0.05 تعداد اعضای نمونه 362 مشخص شد. روش پژوهش،توصیفی و از نوع پیمایشی بود. برای جمع‌آوری اطلاعات، از پرسشنامه محقق ساخته که روایی آن با تکنیک دلفی و پایایی آن بر اساس آلفای کرونباخ 87/0 محاسبه شد، استفاده شده است. پس از انجام تحلیل عاملی روی آزمون، 40 گویه عدالت آموزشی در 6 مؤلفه اصلی سیاست‌گذاری، برنامه‌ریزی، نیروی انسانی، امکانات، توزیع خدمات و فرهنگ و جو سازمانی شناسایی شد. از میان ابعاد عدالت آموزشی بعد سیاست گذاری رتبه اول سپس برنامه‌ریزی، نیروی انسانی، امکانات، توزیع خدمات رتبه دوم تا پنجم را به خود اختصاص دادند. بعد فرهنگ و جو سازمانی هم در رتبه ششم قرار دارد. نتیجة به دست آمده از آزمون فریدمن نیز بیانگر تفاوت معنادار در رتبه بندی ابعاد می‌باشد.

ارائه الگوی معرفت‌شناختی آموزش فکری قرآنی در دوره ابتدایی

شمس‌الدین خزلی؛ مهشید ایزدی؛ مهدی دوایی؛ فهیمه انصاریان

دوره 30، شماره 1 ، خرداد 1402، صفحه 101-126

https://doi.org/10.22055/edus.2023.41952.3394

چکیده

پژوهش حاضر با هدف ارائه الگوی معرفت‌شناختی آموزش فکری قرآنی در دوره ابتدایی انجام پذیرفت.. پژوهش مذکور از نظر هدف بنیادی- کاربردی، و از نظر گردآوری داده‌ها، روش پژوهش آمیخته است. از نظر نحوه اجراء، تلاش محقق بر استفاده از روش داده بنیاد (مصاحبه با خبرگان) و استفاده از روش توصیفی پیمایشی است که در دو مرحله کیفی و کمّی به گردآوری داده‌های ... بیشتر پژوهش حاضر با هدف ارائه الگوی معرفت‌شناختی آموزش فکری قرآنی در دوره ابتدایی انجام پذیرفت.. پژوهش مذکور از نظر هدف بنیادی- کاربردی، و از نظر گردآوری داده‌ها، روش پژوهش آمیخته است. از نظر نحوه اجراء، تلاش محقق بر استفاده از روش داده بنیاد (مصاحبه با خبرگان) و استفاده از روش توصیفی پیمایشی است که در دو مرحله کیفی و کمّی به گردآوری داده‌های اطلاعات پژوهش اقدام می‌گردد. جامعۀ آماری در بخش کیفی پژوهش، شامل خبرگان آموزش‌ و پرورش بود که برای تعیین نمونهها از روش نمونهگیری غیر تصادفی هدفمند استفاده شد و تعداد 20 نفر با استفاده از اصل اشباع به‌عنوان حجم نمونه، در نظر گرفته شد. گروه دوم از جامعۀ آماری این پژوهش در بخش کمّی شامل تمامی معلمان ابتدایی شهر تهران به تعداد 2522 نفر بود. برای تعیین حجم نمونه بخش کمّی از فرمول کوکران استفاده شد: بنابراین تعداد 300 نفر به‌عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند. بهطور کلی روش نمونه‌گیری در این پژوهش تصادفی خوشه‌ای حجم نمونه تعیین شد. در بخش کیفی پژوهش حاضر از مصاحبههای نیمه ساختمند استفاده شد. در بخش کمّی، پرسشنامه‌ای محقق‌ساخته تنظیم شد. روایی و پایایی ابزارها مورد تایید قرار گرفت. روش تحلیل دادهها در بخش کیفی کدگذاری نظری برگرفته از روش نظریه‌پردازی داده بنیاد بود. در بخش کمّی برای پاسخ به سؤال‌های پژوهش از آزمون تی تک نمونه‌ای بهره گرفته شد.. نتایج حاصل از تحلیل نشان داد که از میان 49 شاخص (گویه) موجود، 10 مؤلفه‌ی اصلی قابل شناسایی است. این مؤلفه‌ها شامل، شناخت اثباتی (شناخت خود، محیط و شناخت مهارتی)، شناخت تبیینی (شناخت معنوی فردی و اجتماعی)، شناخت حقیقی (شهود و آموزش تدریجی)، و شناخت اعتباری (قلب، حواس و ادراک) است.

تحلیل کانونی یادگیری مادام العمر با توسعه حرفه ای معلمان

ندا جبروتی؛ روح اله باقری مجد

دوره 30، شماره 1 ، خرداد 1402، صفحه 127-144

https://doi.org/10.22055/edus.2022.42154.3399

چکیده

یادگیری مادام‌العمر به عنوان مهمترین عامل توانمندساز در جامعه اطلاعاتی در جهت حفظ و توسعه شایستگی معلمان، برای ساختن آینده پایدار جامعه نقش دارد. هدف پژوهش حاضر، تحلیل کانونی یادگیری مادام‌العمر با توسعه حرفه‌ای معلمان شهرستان سرخس بوده است. روش پژوهش همبستگی بوده است که در جامعه معلمان متوسطه شهرستان سرخس با نمونه 260 نفری بر اساس ... بیشتر یادگیری مادام‌العمر به عنوان مهمترین عامل توانمندساز در جامعه اطلاعاتی در جهت حفظ و توسعه شایستگی معلمان، برای ساختن آینده پایدار جامعه نقش دارد. هدف پژوهش حاضر، تحلیل کانونی یادگیری مادام‌العمر با توسعه حرفه‌ای معلمان شهرستان سرخس بوده است. روش پژوهش همبستگی بوده است که در جامعه معلمان متوسطه شهرستان سرخس با نمونه 260 نفری بر اساس روش تصادفی ساده شده است. ابزار پژوهش دو پرسشنامه نگرش به یادگیری مادام‌العمر و توسعه حرفه‌ای معلمان بوده است. پایایی براساس آلفای کرانباخ به ترتیب 88/0 و 91/0 و روایی تأییدی و محتویی در هر دو ابزار مناسب گزارش شده است. روش تجزیه و تحلیل با استفاده از نرم افزار SPSS تحلیل کانونی بوده است. نتایج نشان داد، بین کلیه مؤلفه‌هایی یادگیری مادام‌العمر و توسعه حرفه‌ای معلمان با ضریب تعیین 98/0 رابطه وجود دارد و بر اساس سه گروه کانونی ایجاد شده، ابعاد یادگیری مادام‌العمر قدرت تبیین ابعاد توسعه حرفه‌ای را داشته است. می‌توان گفت، در ایجاد توسعه حرفه‌ای معلمان فاکتورهای انگیزه، پشتکار، خودتنظیمی و کنجکاوی نقش دارند و نهاد آموزش و پرورش یا ایجاد مهارت‌های یادگیری مادام‌العمر در توسعه شایستگی معلمان برای پاسخ به نیازهای آموزشی جامعه در حال رشد و اماده‌سازی شهروندان عصر جدید اقدام نماید.

عقلانیّت اخلاقی از منظر نواندیشی دینی معاصر: درآمدی انتقادی بر مبانیِ آراءِ اخلاقی ـ تربیتیِ ابوالقاسم فنایی

ماه‌منیر ایران‌پور؛ افضل السادات حسینی دهشیری؛ بابک شمشیری؛ محمدجعفر امیرمحلاتی

دوره 30، شماره 1 ، خرداد 1402، صفحه 145-168

https://doi.org/10.22055/edus.2023.42587.3413

چکیده

دیدگاه‌های بنیادین اخلاقی به‌لحاظ تأثیر کلان در اتّخاذ رویکردهایِ اخلاقی‌ـ‌تربیتی، اهمیّت بسزایی دارند. این دیدگاه‌ها، مسائل یا موضوعاتِ بحثِ فلسفۀ اخلاق‌اند و به‌دلیل اهمیّت و تأثیرگذاری فراگیر رویکردهایِ اخلاقی‌ـ‌تربیتی، توجّه به آنها ضروری‌است. اما رویکردهای مطرح در فلسفۀ اخلاق نیز مبتنی بر دیدگاه‌های هستی‌شناسانه ... بیشتر دیدگاه‌های بنیادین اخلاقی به‌لحاظ تأثیر کلان در اتّخاذ رویکردهایِ اخلاقی‌ـ‌تربیتی، اهمیّت بسزایی دارند. این دیدگاه‌ها، مسائل یا موضوعاتِ بحثِ فلسفۀ اخلاق‌اند و به‌دلیل اهمیّت و تأثیرگذاری فراگیر رویکردهایِ اخلاقی‌ـ‌تربیتی، توجّه به آنها ضروری‌است. اما رویکردهای مطرح در فلسفۀ اخلاق نیز مبتنی بر دیدگاه‌های هستی‌شناسانه و معرفت‌شناسانه‌اند و همین دیدگاه‌ها، منشاء دیگر منظرهای شناختی و علمی مانند انسان‌شناسی، دین‌شناسی، زیبایی‌شناسی و ... تلقّی می‌شوند. این جُستار عهده‌دارِ بحث ازین مبانی‌ در آراء ابوالقاسم فنایی به‌عنوان یکی از متفکّران دینی معاصرست که اصلی‌ترین ممیّز آن قائل‌بودن به «عقلانیّتِ اخلاق» است. دراین مقاله، با استفاده از روشِ تحلیلِ مفهومی به تحلیلِ دقیقِ آثار متقدّم وی، مبانیِ هستی‌شناسانه، معرفت‌شناسانه و انسان‌شناسیِ مطرح در این آثار موردبحث قرار گرفته‌است. هم‌چنین به مشخِصه‌هایِ مبانیِ بنیادین این رویکردِ فکری و لوازمِ و بایسته‌های ممکن آن در حوزۀ اخلاقی‌ـ‌تربیتی پرداخته شده‌است. دراین نوشته روشن ساختیم «عقلانیّت‌اخلاقی» موردنظر در اینجا در مباحثِ توجیه و اثبات ضرورتاً نیازمندِ ایضاحِ بیش‌تری است. هرچند «عقلانیّت‌اخلاقی» وجود یک‌ موقعیّت و جایگاهِ معرفت‌شناسانۀ ایده‌آل و خطاناپذیر را به‌رسمیّت می‌شناسد، اما نسبت به تکثّری از احکام و داوری‌های اخلاقی فاعل‌محورِ انسانی روی‌گشاده‌ نشان می‌دهد. هم‌چنین منحصر نبودنِ عقلانیّت به عقلانیّت استدلالی در «عقلانیّت‌اخلاقی»، نقطۀ قوّتِ برجسته‌ای درخصوصِ 1. تعدیلِ و پذیرشِ لوازم و ایجاب‌هایِ سازگارِ سایرِ دیدگاه‌های اخلاقی و 2. رویکردِ تعین‌کننده‌ای در طراحی و ایجادِ نظام‌های اخلاقی‌تربیتی ایده‌آل خواهدبود.

انسان دانشگاهی و بردگی اکادمیک

شقایق نیک نشان

دوره 30، شماره 1 ، خرداد 1402، صفحه 169-188

https://doi.org/10.22055/edus.2023.42632.3417

چکیده

برده‌داری در معنی عام به معنای آن است که فرد یا گروهی از انسان‌ها، مایملک فرد، افراد یا گروه‌هایی از انسان‌ها قرار می‌گیرند. بیش از یک قرن است که جهان با این شقّ از مالکیت به مبارزه برخاسته است؛ این نوشتار در صدد است با بازشناسی عمیق‌تر مفهوم بردگی و برده‌داری نشان دهد که نه‌تنها این شکل از مالکیت پایان نیافته؛ بلکه در اشکال پیچیده‌تر ... بیشتر

طراحی مدلی برای توسعه فرهنگ پژوهش سازمانی در آموزش و پرورش (مورد مطالعه: معلمان دوره ابتدایی شهر شیراز)

پروین رزمجوئی؛ رضا زارعی؛ نادر شهامت؛ مسلم صالحی

دوره 30، شماره 1 ، خرداد 1402، صفحه 189-210

https://doi.org/10.22055/edus.2023.42657.3419

چکیده

پژوهش حاضر با هدف ارایه مدلی برای توسعه فرهنگ پژوهش سازمانی در میان معلمان دوره ابتدایی انجام شد. روش پژوهش، از نوع آمیخته اکتشافی متوالی در دو بخش کیفی و کمی صورت گرفت. در بخش کیفی از طریق مصاحبه نیمه‌ساختاریافته با 14 نفر از پژوهشگران و صاحب‌نظران که به شیوه نمونه‌گیری هدفمند و با تکنیک ملاک محور انتخاب شده بودند، ابعاد و مؤلفه‌های ... بیشتر پژوهش حاضر با هدف ارایه مدلی برای توسعه فرهنگ پژوهش سازمانی در میان معلمان دوره ابتدایی انجام شد. روش پژوهش، از نوع آمیخته اکتشافی متوالی در دو بخش کیفی و کمی صورت گرفت. در بخش کیفی از طریق مصاحبه نیمه‌ساختاریافته با 14 نفر از پژوهشگران و صاحب‌نظران که به شیوه نمونه‌گیری هدفمند و با تکنیک ملاک محور انتخاب شده بودند، ابعاد و مؤلفه‌های مدل شناسایی شد. در بخش کمی، جامعه آماری پژوهش کلیه معلمان دوره ابتدایی چهار ناحیه آموزش و پرورش شهر شیراز در سال تحصیلی 1399 به تعداد 6022 نفر بودند که تعداد 361 نفر بر اساس فرمول کوکران و به روش نمونه‌گیری تصادفی ساده به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار پژوهش در بخش کیفی، مصاحبه باز با مشارکت کنندگان و بررسی اسناد بالادستی و در بخش کمی، پرسشنامه محقق ساخته بر اساس یافته‌های بخش کیفی بود. برای تایید روایی محتوا از دیدگاه اساتید و برای بررسی روایی سازه از تحلیل عاملی تاییدی استفاده شد. پایایی ابزار نیز به شیوه پایایی ترکیبی محاسبه گردید. تحلیل داده‌های بخش کیفی به روش تحلیل تفسیری از نوع مضمون و تحلیل داده‌های بخش کمی با آزمون‌های تی‌تک‌نمونه‌ای، تحلیل عاملی تاییدی و معادلات ساختاری به کمک نرم‌افزارهای SPSS 26 وLizrel 8 صورت گرفت. یافته‌های بخش کیفی نشان داد پنج عامل (فردی، سازمانی، فراسازمانی، برنامه‌ای و اطلاعاتی) با پانزده مؤلفه در طراحی مدل منظور گردیده است. نتایج بخش کمی نیز نشان داد که عوامل اطلاعاتی و برنامه‌ای از نظر اهمیت از دید معلمان بالاتر از سایر عوامل می‌باشند. همچنین برازندگی مدل تایید شد.

تحلیلی بر فرهنگ خودمُحِق‌پندار و چالش‌های فراروی آموزش فرهنگِ دگرپذیری: از تمامیت‌خواهی ایدئولوژیک تا تعاملات تأملی

مسعود خنجرخانی

دوره 30، شماره 1 ، خرداد 1402، صفحه 211-234

https://doi.org/10.22055/edus.2023.42996.3434

چکیده

موضوع این پژوهش پرداختن به مساله تعدیل خودمحق پنداری با آموزش فرهنگ دگرپذیری است، که از تمامیت خواهی ایدئولوژیک تا تعاملات تأملی متغیر است. روش پژوهش تحلیلی- استنتاجی به منزله نوعی از پژوهش‌های کیفی است. بعد از بررسی مبانی نظری و تبیین ایدئولوژی با محوریت اندیشه ونک دایک، امکان و چگونگی تأثیر ایدوئولوژی در شکل‌گیری فرهنگ خود محق‌پندار ... بیشتر موضوع این پژوهش پرداختن به مساله تعدیل خودمحق پنداری با آموزش فرهنگ دگرپذیری است، که از تمامیت خواهی ایدئولوژیک تا تعاملات تأملی متغیر است. روش پژوهش تحلیلی- استنتاجی به منزله نوعی از پژوهش‌های کیفی است. بعد از بررسی مبانی نظری و تبیین ایدئولوژی با محوریت اندیشه ونک دایک، امکان و چگونگی تأثیر ایدوئولوژی در شکل‌گیری فرهنگ خود محق‌پندار استلزام شد و از هرمنوتیک فلسفی برای تعدیل این پدیده، بهره گرفته شد. در واقع سعی شده نشان داده شود طرحواره‌های قطبی‌شده گروه خاص، که از سوی ابزارهای اطلاع رسانی اقتدارگرا و تمامیت خواه، القاء می‌شود چگونه، شناخت و نگرشِ اجتماعیِ شهروندان را شکل داده و پیاده‌سازی آن مدل ذهنی، در نقش الگوی رفتار با غیر، القاء می‌شود در واقع تفاوت این شهروند با گروه صاحب قدرت، فقط در امکان پیاده‌سازی اقتدار است، و الّا هردو ذهن شبیه هستند. تجلّی این فرهنگ در پیوستاری، از سیاست‌های کلی ادارات تا روابط میان فردی افراد نمایان می‌شود. اینکه، هرمتوتیک فلسفی با عنصر امتزاج افق‌های فکری (به جای "خود"ی مثبت و دیگری منفی)، و در فرایند تعاملات تأملی من و تویی آزاد، می‌تواند تاحدی تعدیل‌گر این سندرم اجتماعی باشد، و تعادلی بین حق و تکلیف رخ دهد، کافی نیست، زیراکه عصر، عصر حیات ایدئولوژی‌هاست نه تعاملات تأملی؛ برنامه‌ریزی واقع گرایانه آموزش توان زیست در عصر ایدئولوژی است. می‌توان، با بازتعریف و گسترش معنای "خود"ی، با الهام از مفاهیم همچون قضاوت، ذوق و حس مشترک، زمینه ورود بر فرهنگ دگرپذیری را از درون فرهنگ خودمحق‌پندار، فراهم ساخت. تفصیل این مهم در مقاله آمده است.

مطالعه اثربخشی آموزش خودتنظیمی بر توجه انتخابی، ادراک فضایی و استدلال ریاضی در کودکان مبتلا به نقص‌توجه/بیش‌فعالی دوره ابتدایی

زهرا یوحنایی؛ منیجه شهنی ییلاق؛ سیروس عالیپور؛ علیرضا حاجی یخچالی

دوره 30، شماره 1 ، خرداد 1402، صفحه 235-258

https://doi.org/10.22055/edus.2023.43706.3454

چکیده

از آنجا که عملکرد تحصیلی کودکان دچار اختلال نقص‌توجه/بیش‌فعالی در زمینه ریاضی و حیطه‌های مربوط به ریاضی تحت تأثیر اختلال ایشان قرار می‌گیرد و امروزه روش آموزشی خودتنظیمی برای رفع مشکلات این کودکان تجویز می‌شود، لذا پژوهش حاضر با هدف مطالعه اثربخشی آموزش خودتنظیمی بر توجه انتخابی، ادراک فضایی و استدلال ریاضی در کودکان مبتلا به ... بیشتر از آنجا که عملکرد تحصیلی کودکان دچار اختلال نقص‌توجه/بیش‌فعالی در زمینه ریاضی و حیطه‌های مربوط به ریاضی تحت تأثیر اختلال ایشان قرار می‌گیرد و امروزه روش آموزشی خودتنظیمی برای رفع مشکلات این کودکان تجویز می‌شود، لذا پژوهش حاضر با هدف مطالعه اثربخشی آموزش خودتنظیمی بر توجه انتخابی، ادراک فضایی و استدلال ریاضی در کودکان مبتلا به نقص‌توجه/ بیش‌فعالی دوره ابتدایی در سال تحصیلی 1401 صورت گرفت. روش پژوهش، به لحاظ هدف، کاربردی و به لحاظ ماهیت داده‌های گردآوری‌شده، کمّی و مبتنی بر رویکرد شبه آزمایشی (طرح پیش‌آزمون-پس‌آزمون با گروه گواه) بود. جامعه آماری متشکل از تمامی کودکان پسر مبتلا به نقص توجه/بیش فعالی سنین 9 تا 12 سال (سال چهارم تا ششم) در شهر کرج بوده که در بازۀ زمانی 4 ماهه اول سال 1401 به مراکز مشاوره و یا روان‌پزشکی مراجعه داشتند و درنهایت به روش نمونه گیری تصادفی چندمرحله‌ای 30 دانش‌آموز انتخاب و به‌صورت تصادفی در گروه‌های آموزش خودتنظیمی و گواه تقسیم شدند. بـرای جمع‌آوری داده‌ها از پرسش‌نامه خرده‌آزمون پردازش دیداری-فضایی از هوش‌آزمای نوین تهران-استانفورد-بینه، نسخه پنجم، آزمون توجه انتخابی و خرده آزمون استدلال ریاضی هوش‌آزمای نوین تهران-استانفورد-بینه، نسخه پنجم استفاده شد. برای گروه آزمایش آموزش در 10 جلسه (45 دقیقه‌ای و 2 بار در هفتــه) آموزش داده شد و گروه کنترل در حین جلسات، آموزشی را دریافت نکردند. داده‌ها در دو سطح توصیفی (میانگین و انحراف معیار) و استنباطی (تحلیل کوواریانس تک و چند متغیره) با نرم‌افزار SPSS-24 و AMOS- 21 تحلیل شدند. نتایج نشان داد که آموزش خودتنظیمی تنها بر روی استدلال ریاضی کودکان تأثیر داشته است. بر این اساس مهارت خودتنظیمی را می‌توان در دنیای واقعی به کودکان مبتلا به نقص‌توجه/بیش‌فعالی آموزش داد تا این کودکان را برای ورود به دنیای اجتماعی واقعی، پیچیده و نامتجانس خارج از مدرسه آماده شوند.

تکنولوژی آموزشی

وضعیت کاربرد فناوری اطلاعات و ارتباطات در مدارس هوشمند ابتدایی شهر شوش

سید عباس رضوی؛ احمد منصوری؛ سکینه شاهی

دوره 24، شماره 2 ، دی 1396، ، صفحه 129-150

https://doi.org/10.22055/edu.2018.20718.2088

چکیده

هدف از پژوهش آگاهی از وضعیت کاربرد فناوری اطلاعات و ارتباطات (فاوا) در محیط یاددهی-یادگیری مدارس هوشمند دوره ابتدایی شهر شوش بود. روش پژوهش، آمیخته از نوع تبیینی بود. این پژوهش در مدارس هوشمند پسرانه دوره ابتدایی شهر شوش انجام شد. در بخش کمّی به علت کوچک بودن حجم نمونه، کلیه معلمان (70 نفر) به روش سرشماری انتخاب شدند. داده‌های کمّی پژوهش ... بیشتر هدف از پژوهش آگاهی از وضعیت کاربرد فناوری اطلاعات و ارتباطات (فاوا) در محیط یاددهی-یادگیری مدارس هوشمند دوره ابتدایی شهر شوش بود. روش پژوهش، آمیخته از نوع تبیینی بود. این پژوهش در مدارس هوشمند پسرانه دوره ابتدایی شهر شوش انجام شد. در بخش کمّی به علت کوچک بودن حجم نمونه، کلیه معلمان (70 نفر) به روش سرشماری انتخاب شدند. داده‌های کمّی پژوهش با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته گردآوری شد. روایی پرسشنامه، توسط تعدادی از متخصصان علوم تربیتی مورد تائید قرار گرفت و پایایی آن با استفاده از آلفای کرانباخ، 94/0 محاسبه شد. در بخش کیفی پژوهش، مصاحبه با 10 نفر از مدیران و 10 نفر از معلمان انجام گرفت. برای تحلیل داده‌های کمّی از تی تک نمونه‌ای؛ و برای تحلیل داده‌های کیفی از روش تحلیل محتوای کیفی استفاده شد. یافته‌های پژوهش نشان داد وضعیت کاربرد فاوا در پنج مؤلفه: 1- استفاده معلمان از محتوای الکترونیکی (چندرسانه‌ای) در فرایند یاددهی-یادگیری، 2- طراحی محتوای الکترونیکی (چندرسانه‌ای) مورد نیاز توسط خود معلمان، 3- نقش دانش‌آموزان در تهیه محتوای الکترونیکی (چندرسانه‌ای)، 4- استفاده از فاوا برای استمرار یاددهی-یادگیری، 5- ترغیب دانش‌آموزان جهت استفاده از فاوا برای گسترش دانش و تعمیق یادگیری توسط معلمان؛ پایین‌تر از حد مطلوب بود. با تحلیل داده‌های کیفی موانع مهمی از قبیل ضعف دانش و مهارت معلمان و دانش‌آموزان و خانواده؛ مشکلات فرهنگی و نگرشی مربوط به معلمان، خانواده و دانش‌آموزان؛ مشکلات مربوط به زیرساخت، امکانات و منابع مالی؛ ضعف انگیزشی؛ و همچنین مشکلات مربوط به برنامه درسی؛ به‌عنوان موانع کاربرد فاوا در مدارس موردمطالعه شناسایی شد.

بررسی اثر ارزشیابی توصیفی بر پیشرفت تحصیلی و اضطراب امتحان دانش‌آموزان

مریم بهرامیان؛ یدالله مهرعلیزاده؛ حسین سپاسی

دوره 17، شماره 2 ، شهریور 1389، ، صفحه 127-148

چکیده

پژوهش حاضر با هدف مقایسه‌ی عملکرد تحصیلی و اضطراب امتحان دانش‌آموزان پایه‌ی سوم ابتدایی تحت پوشش طرح ارزشیابی توصیفی با دانش‌آموزان مدرسه‌های ابتدایی عادی شهر اهواز در سال تحصیلی 86-1387 انجام گرفت. جامعه‌ی آماری تحقیق، دانش‌آموزان پایه‌ی سوم ابتدایی در سه ناحیه‌ی (1، 2 و 4) شهر اهواز بودند. روش نمونه‌گیری تصادفی چند ... بیشتر پژوهش حاضر با هدف مقایسه‌ی عملکرد تحصیلی و اضطراب امتحان دانش‌آموزان پایه‌ی سوم ابتدایی تحت پوشش طرح ارزشیابی توصیفی با دانش‌آموزان مدرسه‌های ابتدایی عادی شهر اهواز در سال تحصیلی 86-1387 انجام گرفت. جامعه‌ی آماری تحقیق، دانش‌آموزان پایه‌ی سوم ابتدایی در سه ناحیه‌ی (1، 2 و 4) شهر اهواز بودند. روش نمونه‌گیری تصادفی چند مرحله‌یی بود و در کل 150 دانش‌آموز پایه‌ی سوم از 6 مدرسه در این تحقیق شرکت داشتند. در این تحقیق از پرسشنامه‌ی اضطراب امتحان اهواز و آزمون‌های پیشرفت تحصیلی ریاضی و علوم برای اندازه‌گیری متغیرهای مورد مطالعه استفاده شد. تحلیل داده‌ها نشان داد که بین پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان پایه‌ی سوم ابتدایی در درس ریاضی با توجه به نوع ارزشیابی (توصیفی یا ملاک نمره‌یی) تفاوت معنی داری وجود دارد؛ و دانش‌آموزان مشمول طرح ارزشیابی توصیفی، عملکرد بهتری در درس ریاضی داشته‌اند. این الگوی تفاوت در رابطه با پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان پایه‌ی سوم ابتدایی در درس علوم معنی دار نبود. یعنی ارزشیابی توصیفی بر عملکرد دانش‌آموزان در درس علوم اثری نداشته است. نتیجه این تحقیق نشان داد بین میزان اضطراب امتحان دانش‌آموزان با توجه به نوع ارزشیابی (توصیفی یا ملاک نمره‌یی) تفاوت معنی داری وجود دارد؛ و ارزشیابی توصیفی در کاهش میزان اضطراب امتحان دانش‌آموزان مشمول این طرح اثر مثبت داشته است.

برنامه ریزی درسی

روایتِ معلمی کردن یک معلم ابتدایی با تأکید بر نقش نظریه‌های تربیتی

نجمه سلطانی نژاد؛ محبوبه عارفی؛ نعمت الله موسی پور؛ کوروش فتحی اجارگاه

دوره 24، شماره 2 ، دی 1396، ، صفحه 5-24

https://doi.org/10.22055/edu.2017.21703.2172

چکیده

پژوهش حاضر با هدف کاوش فرایند معلمی کردن یک معلم ابتدایی با محوریت نقش نظریه‌های تربیتی در آن انجام گرفت. روش انجام این پژوهش روایت پژوهی بوده است. با توجه به اینکه روایت پژوهی به منظور مطالعه عمیق یک یا تعداد معدودی از افراد انجام می‌گیرد، این تحقیق روی یک معلم ابتدایی متمرکز شد. برای تحلیل داده‌های حاصل از مصاحبه‌های روایتی و نیمه ... بیشتر پژوهش حاضر با هدف کاوش فرایند معلمی کردن یک معلم ابتدایی با محوریت نقش نظریه‌های تربیتی در آن انجام گرفت. روش انجام این پژوهش روایت پژوهی بوده است. با توجه به اینکه روایت پژوهی به منظور مطالعه عمیق یک یا تعداد معدودی از افراد انجام می‌گیرد، این تحقیق روی یک معلم ابتدایی متمرکز شد. برای تحلیل داده‌های حاصل از مصاحبه‌های روایتی و نیمه ساختار یافته، روش‌های تحلیل روایت‌ها و تحلیل روایی بهکار گرفته شد. به منظور افزایش روایی یافته‌ها از روش چک کردن شرکت کنندگان و همچنین سه سویه‌سازی استفاده شد. در تحلیل روایت‌ها از الگوی پارادایمی اشتراوس و کوربین کمک گرفته شد. یافته‌ها نشان می‌دهد که مقوله مرکزی در معلمی کردن این معلم ابتدایی، باورهای اوست که تحت تأثیر عوامل متعددی چون تجربه‌های پیشین و گذراندن دوره‌های تربیت معلم شکل می‌گیرد. در نهایت معلم با گزینش کردن نظریه‌های دانشگاهی، در کلاس درس بر مبنای خرد عملی عمل می‌کند. بر این مبنا، این نتیجه بهدست می‌آید که گرچه عوامل متعددی فراتر از دوره‌های تربیت معلم و نظریه‌های تدریس شده در آن بر معلمی کردن این معلم اثر دارد، اما نقش نظریه‌های تربیتی نیز انکارناپذیر است. به همین دلیل با طراحی صحیح دوره‌های تربیت معلم می‌توان به آگاهانه‌تر شدن عمل معلم کمک کرد.

بررسی ابعاد توانمند سازی نیروی انسانی در سازمان‌های دولتی (موردکاوی یکی از سازمان‌های مورد مطالعه ایران)

یدالله مهرعلیزاده؛ نقی رعدی افسوران؛ عبدالله پارسا؛ محمدعلی معتمدی

دوره 18، شماره 2 ، اسفند 1390، ، صفحه 75-96

چکیده

هدف پژوهش حاضر مطالعه‌ی ابعاد توانمندی نیروی انسانی در یکی از سازمان‌های مورد مطالعه‌ی کشور می‌باشد. روش پژوهش، توصیفی از نوع پیمایشی و جامعه‌ی آماری شامل کلیه‌ی مدیران و کارکنان مورد مطالعه در سال 89-88 بوده‌اند، که تعداد 220 نفر نمونه از بین کلیه‌ی مدیران و کارکنان، با بهره‌گیری از روش نمونه‌گیری طبقه‌ای تصادفی انتخاب شده‌اند. ... بیشتر هدف پژوهش حاضر مطالعه‌ی ابعاد توانمندی نیروی انسانی در یکی از سازمان‌های مورد مطالعه‌ی کشور می‌باشد. روش پژوهش، توصیفی از نوع پیمایشی و جامعه‌ی آماری شامل کلیه‌ی مدیران و کارکنان مورد مطالعه در سال 89-88 بوده‌اند، که تعداد 220 نفر نمونه از بین کلیه‌ی مدیران و کارکنان، با بهره‌گیری از روش نمونه‌گیری طبقه‌ای تصادفی انتخاب شده‌اند. ابزار اندازه‌گیری، پرسشنامه‌ی محقق ساخته بر اساس مدل بنیاد توانمندسازی منابع‌انسانی ایران بوده که پایایی آن 94/0 و روایی آن 90/0 به دست آمده است. عمده‌ترین یافته‌های پژوهش عبارتند از: الف) میزان توانمندسازی نیروی انسانی در سازمان مورد مطالعه بر اساس معیارها و ابعاد مدل بنیاد توانمندسازی منابع انسانی ایران (رهبری، خط‌مشی و استراتژی، فرایند‌های توانمندسازی، ترغیب و تشویق، مشارکت، خلاقیت و نوآوری و نتایج کلیدی عملکرد) پایین‌تر از حد متوسط بوده است. ب) بین وضعیت موجود و مطلوب توانمندسازی نیروی انسانی بر اساس بعد رهبری مدل بنیاد توانمندسازی منابع انسانی ایران در سازمان دولتی مورد مطالعه تفاوت وجود داشته است. ج) بین وضعیت موجود و مطلوب توانمندسازی نیروی‌انسانی بر اساس بعد یادگیری مدل بنیاد توانمندسازی منابع انسانی ایران در سازمان دولتی مورد مطالعه تفاوت وجود دارد.

بررسی رابطه‌ی یادگیری خود راهبر با عملکرد تحصیلی و رضایت از زندگی در دانش‌آموزان

ناصر بهروزی؛ معصومه شغابی؛ مهناز مهرلبی زاده هنرمند؛ غلامحسین مکتبی

دوره 20، شماره 1 ، خرداد 1392، ، صفحه 155-170

چکیده

هدف از پژوهش حاضر بررسی رابطه‌ی یادگیری خود راهبر و مؤلفه‌های آن با رضایت از زندگی و عملکرد تحصیلی در دانش‌آموزان دختر سال سوم دبیرستان‌های دولتی شهر بوشهر بود. بدین منظور 246 دانش‌آموز به شیوه‌ی تصادفی چند مرحله‌ای انتخاب و در پژوهش حاضر شرکت نمودند. ابزار مورد استفاده در پژوهش حاضر مقیاس خود راهبری در یادگیری (فیشر و همکاران)، ... بیشتر

تعداد دوره‌ها	30
تعداد شماره‌ها	55
تعداد مقالات	493
تعداد نویسندگان	940
تعداد مشاهده مقاله	568,318
تعداد دریافت فایل اصل مقاله	307,869
نسبت مشاهده بر مقاله	1152.77
نسبت دریافت فایل بر مقاله	624.48
تعداد مقالات ارسال شده	2,530
تعداد مقالات رد شده	2,132
تعداد مقالات پذیرفته شده	175
درصد پذیرش	7
زمان پذیرش (روز)	391
تعداد پایگاه های نمایه شده	9
تعداد داوران	260

صاحب امتیاز:	دانشگاه شهید چمران اهواز
مدیر مسئول:	دکتر مسعود صفایی‌مقدم
سردبیر:	دکتر یدا... مهرعلی‌زاده
مدیر داخلی:	دکتر سیدمنصور مرعشی
مدیر اجرایی:	امیر مثنوی
کارشناس نشریه:	نسرین بهلول
ناشر:	مرکز منطقه‌ای اطلاع رسانی علوم و فناوری (RICeST)
آدرس:	ایران، اهواز، بلوار گلستان، دانشگاه شهید چمران اهواز، 139-613557
تلفن:	(4610) 09-33226600-061
نمابر:	33226412-061
ایمیل:	education@scu.ac.ir
وب سایت:	http://education.scu.ac.ir
شناسه دیجیتال:	10.22055/edu
زمان داوری:	3تا 6 ماه
دوره انتشار:	دو فصلنامه
نوع انتشار:	چاپی و الکترونیکی
دسترسی آزاد:	بله
کپی رایت:	CC BY-NC 4.0
سیاست داوری:	داوری بسته
زبان:	فارسی/ انگلیسی
چکیده آنلاین:	فارسی- انگلیسی
هزینه بررسی و پذیرش نهایی :	6۰۰۰۰۰۰ریال
شاپا چاپی:	2008-8817
شاپا آنلاین:	2588-672x

دوره 30 (1402)

دوره 29 (1401)

دوره 28 (1400)

دوره 27 (1399)

دوره 26 (1398)

دوره 25 (1397)

دوره 24 (1396)

دوره 23 (1395)

دوره 22 (1394)

دوره 21 (1393)

دوره 20 (1392)

دوره 19 (1391)

دوره 18 (1390)

دوره 17 (1389)

دوره 16 (1388)

دوره 15 (1387)

دوره 14 (1386)

دوره 13 (1385)

دوره 12 (1384)

دوره 11 (1383)

دوره 10 (1382)

دوره 9 (1381)

دوره 8 (1380)

دوره 7 (1379)

دوره 6 (1378)

دوره 5 (1377)

دوره 4 (1376)

دوره 3 (1375)

دوره 2 (1374)

دوره 1 (1373)

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

بانک ها و نمایه نامه ها

ابر واژگان