نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسنده

عضو هیات علمی گروه علوم تربیتی دانشگاه شهید چمران اهواز،اهواز،ایران

10.22055/edus.1997.16144

چکیده

< p class="a" dir="RTL">   فلاسفه‌ تحلیلی‌ تنها کار، یا کار اصلی‌ فلسفه‌ را تحلیل‌ زبان‌ و مفاهیم‌ می‌دانند. ضمن‌ خودداری‌ از تحدید فعالیت‌ فلسفه‌ به‌ تحلیل‌ زبان‌، یکی‌ از وظایف‌ اساسی‌ فلسفه‌ را تحلیل‌ زبان‌ و مفاهیم‌ دانسته‌ و به‌ تبع‌ آن‌ از جمله‌ وظایف‌ فلاسفه‌ تعلیم‌ وتربیت‌ را تحلیل‌ مفاهیم‌ و نهادهای‌ تعلیمی‌ و تربیتی‌ می‌دانیم‌ - یعنی‌ ارائه‌ بحثهایی‌ که‌ به‌ شفافیت‌ "نهادها" و "مفاهیم‌" اساسی‌ آموزشی‌ و پرورشی‌ بیانجامد (همان‌طورکه‌ فلاسفه‌ دیگر شاخه‌های‌ علوم‌ بشری‌ به‌ تحلیل‌ مفاهیم‌ کلیدی‌ رایج‌ درآن‌ علم‌ می‌پردازند). " دانشگاه‌" نهادی‌ است‌ که‌ نقش‌ مهمی‌ را در کل‌ نظام‌ آموزش‌ و پرورش‌ هرجامعه‌ ایفا می‌کند. لذا داشتن‌ تصور روشن‌ از مفاهیم‌ "دانشگاه‌" و "دانشگاه‌ اسلامی‌" از اهمیت‌ شایانی‌ برخوردار است‌، به‌ طوری‌ که‌ تحلیل‌ این‌ مفهوم‌ به‌ قصد کشف‌ ابهاماتی‌ که‌ ممکن‌ است‌ به‌ همراه‌ داشته‌ باشد و در صورت‌ لزوم‌ سعی‌ در رفع‌ آن‌ ابهامات‌ از فعالیتهای‌ اساسی‌ فلاسفه‌ تعلیم‌ و تربیت‌ به‌ حساب‌ می‌آید. براساس‌ آنچه‌ گذشت‌، دراین‌ نوشتار " متناقض‌نمایی[1]‌" مفهوم‌ "دانشگاه‌ اسلامی‌" قابل‌ برداشت‌ نیست‌؟ پسوند "اسلامی‌" برای‌ کدام‌ بخش‌ از "دانش‌ گاه‌" است‌ ؟ این‌ مقاله‌ براین‌ فرض‌ نوشته‌ شده‌ که‌ پسوند اسلامی‌ برای‌ بخش‌ اول‌ یعنی‌ "دانش‌" است‌، و سپس‌ این‌ مسئله‌ بررسی‌ شده‌ است‌ که‌ باتوجه‌ به‌ مفهوم‌ رایج‌ "علم‌" (که‌ از جمله‌ خصوصیات‌ آن‌ استقلالش‌ از ارزشهاست‌) چگونه‌ می‌توان‌ پسوند اسلامی‌ و به‌ طورکلی‌ هرنوع‌ صفت‌ ارزشی‌ برای‌ آن‌ در نظر گرفت‌. آیا جانشینی‌ برای‌ تصور رایج‌ از علم‌ می‌توان‌ ارائه‌ داد که‌ براساس‌ آن‌ دانش‌، دانشمند و فرآیند تحقیق‌ از عناصر ارزشی‌ تهی‌ و بی‌بهره‌ نباشند؟ دراین‌ مقاله‌ تلاش‌ شده‌ است‌ که‌ تا حدودی‌ نشان‌ داده‌ شود که‌ به‌ اعتبارهای‌ خاصی‌ می‌توان‌ علم‌ و تحقیق‌ علمی‌ را پذیرای‌ صفت‌ اسلامی‌ و یا دینی‌ دانست‌. در آن‌ صورت‌ "دانشگاه‌ اسلامی‌" مفهومی‌ متناقض‌ نخواهد بود.



< p align="left">[1] - paradox

عنوان مقاله [English]

An Analysis of the Concept “Islamic University’

نویسنده [English]

  • M. Safaei Moghaddam

Faculty member of Department of Educational Sciences, Shahid Chamran University, Ahvaz, Ahvaz, Iran

احمدی‌، بابک‌.(1373) مدرنیته‌ و اندیشه‌ انتقادی‌، تهران‌، انتشارات‌ مرکز.
اصول‌ کافی‌
ایان‌، باربور.(1362) علم‌ و دین‌، ترجمه‌ بهاءالدین‌ فرشاهی‌، مرکز نشر دانشگاهی‌.
باقری‌، خسرو.(1375) دیدگاههای‌ جدید در فلسفه‌ تعلیم‌ و تربیت‌، تهران‌،    انتشارات‌ نقش‌ هستی‌.
صفایی‌، سیداحمد.(1359) هشام‌ بن‌الحکم‌، مدافع‌ حریم‌ ولایت‌، تهران‌، انتشارات‌ آفاق‌.
قرآن‌ کریم‌
گلدمن‌، لوسین‌.(1966) فلسفه‌ و علوم‌ انسانی‌، ترجمه‌ حسین‌ اسدپور پیرانفر(1357) تهران‌،    انتشارات‌ جاویدان‌.
 
 
       Abdullah Omar Nasseef, (1984). “Science education and religious values:
An Islamic Approach”, Muslim Education Quarterly. Vol. 1, No.3 Arbib, MA. and M.B. Hesse, (1986). The Construction of reaWy.
Cambridge University Press: Cambridge.
Capra, F, (1975). The Lao of physics, Shambhala Press, Berkely, CA.
Davies, P. (1983). God and the new physics. Simon & Sehuster: New York.
Davson, Galle, P. (1994). “Philosophy of science and school science”in Educatimcl Philosophy and Theory, Vol. 26. No. 1.
Hawking, S. W. (1988), A brief history of time. Bantam Books: London.
Hempel , Carl G., (1988). “ Science and human values”, in Philosophy of Science, Edited, by E.D. Klemke, R. Hollinger and A.D. Kline, Prometheus Books.
Hesse, M. B. (1980). Revolutions and reconstructions in the philosophy of science, Harvester Press: Brighton, Sussex.
Hume, David, (1981). A treatise of human nature. Oxford University Press:
London.
Macintyre, Alasdair. (1981). After virtue. University of Notre Dame Press, Notre Dame, Indiana.
MacMatthews Michael, R. (1994), Science teaching, the role of history and philosophy of science. Routledge: New York.
Moore, 0. B. (1903). Principia ethica. Cambridge University Press:
Cambridge, England.
Peters, R. S. (1966). Ethics and education. George and Unwin Ltd: London.
Rudner, Richard, (1988). “ The scientist qua scientist makes value judgments “introductory readings In the Philosophy of Science Edited. by E.D. Klemke , Ct aL Prometheus Books, 327-333.
Ross, W.D. (1930). The right and the good. Oxford University press, Oxford.
Snare, Francis, (1992). The nature of moral thinking, Routledge: London.