حسین سپاسی؛ یوسفعلی عطاری
چکیده
هدف از تحقیق حاضر در درجه نخست بررسی شاخصهای روان سنجی سؤالات امتحانی اعضای هیأت علمی دانشگاه شهید چمران بود. همچنین، بررسی استفاده از انواع سؤالات امتحانی و مقایسه شیوه‌های ارزشیابی اساتید دانشکده‌های مختلف هدف دیگر این تحقیق را تشکیل داد. 109 نفر از اعضاء هیأت علمی دانشگاه ...
بیشتر
هدف از تحقیق حاضر در درجه نخست بررسی شاخصهای روان سنجی سؤالات امتحانی اعضای هیأت علمی دانشگاه شهید چمران بود. همچنین، بررسی استفاده از انواع سؤالات امتحانی و مقایسه شیوه‌های ارزشیابی اساتید دانشکده‌های مختلف هدف دیگر این تحقیق را تشکیل داد. 109 نفر از اعضاء هیأت علمی دانشگاه داوطلبانه در این مطالعه شرکت و اوراق امتحانی پایان ترم یکی از دروس خود را جهت بررسی شاخصهای روان سنجی آن ارسال داشتند. سؤالات آزمون اساتید به طور انفرادی بررسی و علاوه بر محاسبه ضرایب دشواری، تمیز و پایائی ویژگیهای انفرادی سؤالات نیز تحلیل گردید. نتایج این ضرایب و تحلیلها محرمانه و مکتوب همراه با ارائه پیشنهاداتی به اطلاع اساتید داوطلب در تحقیق رسانده شد. بررسی نتایج تحقیق نشان داد اساتید با توجه به نوع درسی که ارائه می‌دهند، از شیوه‌های امتحانی یکسانی استفاده نمی‌کنند. بین ضرایب دشواری، تمیز و پایائی سؤالات در مقایسه با ملاکهای مطلوب این ضرایب تفاوت مشاهده گردید. در کل تحلیل اوراق امتحانی اساتید نشان داد که سؤالات از ضرایب دشواری بالا و ضرایب تمیز پائین برخوردارند و به این معنی که دانشجویان در پاسخ دادن درست به سؤالات آنها مشکل چندانی نداشتند. بر اساس نتایج این تحقیق پیشنهاد می‌شود دانشگاه یک مرکز آزمون سازی دایر سازد تا از طریق آن اساتید بتوانند نیازهای ارزشیابی خود را در ساختن سؤالات امتحانی استاندارد و محاسبه شاخصهای روان سنجی سؤالات برطرف نمایند.
عبدالمهدی معرف‌زاده؛ محمدجعفر پاک‌سرشت؛ مسعود صفایی‌مقدم
چکیده
در این نوشتار با تأکید بر اینکه توسعه اقتصادی- اجتماعی و فرهنگی از نظام ارزشی جامعه اثر می‌پذیرد و منابع نظام ارزشی در شکل‌گیری ارزشها و به تبع آن توسعه اقتصادی مؤثر است، کوششی به عمل آمده است تا منابع نظام ارزشی ایران در نیمه اول قرن چهاردهم هجری شناسایی شده و رابطه ...
بیشتر
در این نوشتار با تأکید بر اینکه توسعه اقتصادی- اجتماعی و فرهنگی از نظام ارزشی جامعه اثر می‌پذیرد و منابع نظام ارزشی در شکل‌گیری ارزشها و به تبع آن توسعه اقتصادی مؤثر است، کوششی به عمل آمده است تا منابع نظام ارزشی ایران در نیمه اول قرن چهاردهم هجری شناسایی شده و رابطه آنها با توسعه اقتصادی- اجتماعی تبیین گردد. بهمین سبب تاریخ شکل‌گیری این نظام ارزشی حدوداً به دو بخش 1400 ساله قبل و بعد از اسلام تقسیم و مورد بررسی قرار گرفته است. از آنجا که مشخصه اصلی دوره قبل از اسلام ایران و منبع عمده نظام ارزشی آن دوره، مذهب زردتشتی است، در آغاز به بررسی دیدگاههای مذهب زردتشت پیرامون ماهیت انسان، جامعه و دانش یا شناخت پرداخته‌ایم. سپس دوره اسلامی مورد بحث قرار گرفته و به عنوان منبع عمده نظام ارزشی این دوره، دین اسلام با توجه به قرآن کریم، آرای سنت‌گرایان (اشاعره)، عقلگرایان اسلامی (معتزله)، متکلمین، متصوفه، تشیع و نظریات امام محمد غزالی، فارابی و ابن سینا پیرامون مقوله‌های ماهیت انسان، جامعه و شناخت (دانش) مورد بررسی واقع شده است. بررسی حاضر به این جمعبندی می‌رسد که، رشد اقتصادی نیازمند توآوری، خلاقیت و تغییر است و نظام ارزشی ایران در دوره مورد بحث مبتنی بر مفهوم ویژه‌ای از شناخت یا دانش بوده است که بر سنت و پذیرش گذشته و میراث آن تأکید و آرای جدید را مردود و یا حداقل کم اهمیت تلقی می‌کرده است. از این رو بین نظام ارزشی و ضروریات رشد اقتصادی- اجتماعی ناسازگاری مشاهده شده است.
بختیار شعبانی‌ورکی؛ احد پورافشاری
چکیده
این پژوهش به منظور بررسی تأثیر باورهای نظارتی مدیران مدارس ابتدائی بر سبکهای مدیریت تعارض آنان صورت پذیرفته است. برای انجام این تحقیق از روش پس رویدادی استفاده شده است. به منظور گردآوری داده‌ها دو پرسشنامه سنجش باورهای نظارتی و سبک مدیریت تعارض مورد استفاده قرار گرفتند. ...
بیشتر
این پژوهش به منظور بررسی تأثیر باورهای نظارتی مدیران مدارس ابتدائی بر سبکهای مدیریت تعارض آنان صورت پذیرفته است. برای انجام این تحقیق از روش پس رویدادی استفاده شده است. به منظور گردآوری داده‌ها دو پرسشنامه سنجش باورهای نظارتی و سبک مدیریت تعارض مورد استفاده قرار گرفتند. دادههای جمع آوری شده با استفاده از آزمون آماری تحلیل واریانس چند متغیره تجزیه و تحلیل شدند و نتایج زیر بدست آمده است؛ باورهای نظارتی مدیران در اتخاذ سبکهای معین برای مدیریت تعارض توسط مدیران مؤثر بوده، به طوری که مدیران برخوردار از باورهای نظارتی غیرمستقیم به ترتیب از سبک همکاری، سپس سبکهای مصالحه و ایثار بیشتر استفاده مینمایند. همچنین مدیران برخوردار از باورهای نظارتی مشارکتی نیز به ترتیب از سبکهای مصالحه و ایثار و سپس همکاری استفاده می‌کنند، در حالی که مدیران برخوردار از باورهای نظارتی مستقیم ترجیح می‌دهند بیشتر سبکهای اجتناب و رقابت را اعمال نمایند.
عبدالحسین فرج‌پهلو؛ حسین مرادی مقدم
چکیده
مقاله حاضر بر پایه نتایج تحقیقی نگاشته شده است که با هدف بررسی میزان همخوانی و مطابقت منابع و خدمات موجود در کتابخانه‌های دانشگاه شهید چمران اهواز با نیازهای اطلاعاتی اساتید این دانشگاه انجام شد. نوع تحقیق توصیفی بود و با استفاده از روش پیمایشی انجام گرفت. جامعه مورد پژوهش ...
بیشتر
مقاله حاضر بر پایه نتایج تحقیقی نگاشته شده است که با هدف بررسی میزان همخوانی و مطابقت منابع و خدمات موجود در کتابخانه‌های دانشگاه شهید چمران اهواز با نیازهای اطلاعاتی اساتید این دانشگاه انجام شد. نوع تحقیق توصیفی بود و با استفاده از روش پیمایشی انجام گرفت. جامعه مورد پژوهش شامل کلیه اعضای هیأت علمی دانشگاه شهید چمران بود و ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه‌ای بود که برای این تحقیق ساخته شد. در این پژوهش ضمن پرداختن به مفهوم «نیاز اطلاعاتی» و اهمیت و ضرورت آن، به بررسی موانع تعیین نیازهای اطلاعاتی استفاده کنندگان کتابخانه‌ها پرداخته شده است. نتایج تحقیق نشان داد که منابع و خدمات موجود در کتابخانه‌های دانشگاه شهید چمران اهواز با نیازهای اطلاعاتی اعضای هیأت علمی همخوانی چندانی ندارد و از نظر اعضای هیأت علمی، میزان همخوانی در اکثر موارد «کم» و یا حداکثر «متوسط» بوده است. نتایج تحقیق همچنین نشان داد که متغیرهایی چون جنسیت، گروه آموزشی و سابقه تدریس اعضای هیأت علمی بر نظرات آنها در مورد میزان مطابقت منابع و خدمات کتابخانه‌ها با نیازهای اطلاعاتی آنان تأثیرگذار بوده است. بر مبنای یافته‌های حاصل، پیشنهاد شده است که خدمات جدیدی مانند "آگاهی رسانی جاری" در کتابخانه‌ها راه اندازی شود، و مطالعات دیگری برای بررسی میزان تطابق خدمات و منابع موجود با استانداردهای رایج صورت گیرد، مضافاً اینکه برای به روز کردن اطلاعات کتابخانه‌ها از نیازهای رایج اعضای هیأت علمی، بررسیهای نیازسنجی به طور مرتب و دوره‌ای انجام شود.
سیدعلی سیادت؛ حسنعلی بختیار نصرآبادی؛ قربانعلی سلیمی
چکیده
احتمالاً متداولترین عامل درونی مدرسه که به نظر می‌رسد روی جو مدارس اثرگذار باشد، خصوصیات و ویژگیهای شخصیتی مدیران است. گرچه اطلاع از درون انسانها و شخصیت آنان کار بس مشکلی است اما شناخت شخصیت یک روزنه بسیار گویا دارد و آن رفتارهای بارز افراد است. در این پژوهش به منظور بررسی ...
بیشتر
احتمالاً متداولترین عامل درونی مدرسه که به نظر می‌رسد روی جو مدارس اثرگذار باشد، خصوصیات و ویژگیهای شخصیتی مدیران است. گرچه اطلاع از درون انسانها و شخصیت آنان کار بس مشکلی است اما شناخت شخصیت یک روزنه بسیار گویا دارد و آن رفتارهای بارز افراد است. در این پژوهش به منظور بررسی ارتباط جو سازمانی مدارس با ویژگیهای شخصیتی مدیران از پرسشنامه شخصیت آیزنک در ابعاد چهار گانه (رونگرایی برونگرایی) و نوروتیک (ثبات هیجانی و روان رنجوری) و جهت سنجش جوّ مدارس از پرسشنامه جوّ سازمانی در ابعاد شش گانه (حمایتی، دستوری، تحدیدی، همکارانه، متعهدانه، غیر متعهدانه) استفاده شد. نمونه آماری مشتمل بر 52 نفر از مدیران و 152 نفر از دبیران مرد و زن دوره دبیرستان شهر اصفهان بودند که از طریق نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای از میان کلیه مدیران نواحی پنجگانه آموزش و پرورش اصفهان به منظور پاسخگویی به سؤالات جوّ سازمانی انتخاب شدند. یافته‌های اصلی پژوهش نشان داد که رابطه‌ای بین ویژگیهای شخصیتی مدیران در هر یک از ابعاد چهارگانه با جوّ سازمانی مدارس (باز/ بسته) وجود ندارد. همچنین بین ابعاد چهارگانه شخصیت با ابعاد جو سازمانی (حمایتی، دستوری، تحدیدی، متعهدانه، همکارانه) رابطه‌ای مشاهده نشد. طبق نتایج به دست آمده بین بعد غیرمتعهدانه با ابعاد شخصیتی مدیران تفاوت وجود داشت. همچنین یافته‌ها حاکی از وجود رابطه بین ابعاد چهارگانه شخصیت با یکدیگر بود.
محمدحسین علیخانی؛ محمود مهرمحمدی
چکیده
یکی از مهم‌ترین برنامه‌هایی که در نظامهای آموزشی اجرا می‌شود، «برنامه درسی پنهان» است. مطالعات و تحقیقات فراوانی در کشورهای مختلف در این زمینه صورت گرفته است. منابع سازمان یافته و تخصصی حوزه برنامه درسی و نتایج بسیاری از تحقیقات حاکی از آن است که «محیط اجتماعی ...
بیشتر
یکی از مهم‌ترین برنامه‌هایی که در نظامهای آموزشی اجرا می‌شود، «برنامه درسی پنهان» است. مطالعات و تحقیقات فراوانی در کشورهای مختلف در این زمینه صورت گرفته است. منابع سازمان یافته و تخصصی حوزه برنامه درسی و نتایج بسیاری از تحقیقات حاکی از آن است که «محیط اجتماعی مدرسه» مهم‌ترین عامل شکل‌گیری برنامه درسی پنهان است. لیکن در کشور ما تاکنون تلاشی برای مستندسازی برنامه درسی پنهان ناشی از محیط اجتماعی مدرسه صورت نگرفته است. تحقیق حاضر در صدد آشکارسازی پیامدها یا آثار قصد نشده ناشی از محیط اجتماعی مدرسه در نگرشهای دانش‌آموزان مدارس دوره متوسطه و ارائه راهکارهایی برای کاهش پیامدهای منفی آن است. در این تحقیق ابتدا با استفاده از روش کمی و به وسیله پرسشنامه محقق ساخته، جوّ اجتماعی مدارس دوره متوسطه شهر اصفهان مورد سنجش و شناسایی قرار گرفت. از میان نواحی آموزش و پرورش، سه ناحیه که از نظر موقعیت اقتصادی- اجتماعی در حدّ پایین، متوسط و بالا بودند، شناسایی و از هر ناحیه 4 مدرسه پسرانه و دخترانه انتخاب و در هر مدرسه به 30 الی 35 نفر دانش‌آموز که به صورت تصادفی انتخاب شده بودند، پرسشنامه داده شد. پس از تجزیه و تحلیل نتایج پرسشنامه‌ها با به کارگیری «رویکرد افتراقی» مدارس به دو طیف، «مدارس دارای جوّ باز» و «مدارس دارای جوّ بسته» تقسیم گردید. برای بررسی و تبیین پیامدهای قصد نشده و پاسخگویی به سؤالات و فرضیه‌های تحقیق از روش «تحقیق کیفی» که مؤثرترین روش برای کشف ابعاد مختلف برنامه درسی پنهان است استفاده شد. بدین منظور از هر مدرسه 5 الی 6 نفر به صورت گزینشی انتخاب شده، مورد مصاحبه و مشاهده قرار گرفتند. پس از آن اظهار نظرهای دانش‌آموزان و مشاهدات، تجزیه و تحلیل و پیامدهای پنهان ناشی از محیط اجتماعی مدارس باز و بسته مورد شناسایی و مقایسه قرار گرفت. سپس با شناسایی عوامل اصلی تأثیرگذار در شکل‌گیری پیامدهای پنهان و با استفاده از منابع و نظریه‌های علمی حوزه برنامه درسی و سایر یافته‌های تحقیقاتی، راهکارهایی برای مقابله با پیامدهای منفی ارائه شده است. برای اعتباربخشی و تأیید راهکارها، از نظریات جمعی از متخصصان و صاحب نظران تعلیم و تربیت در سطح کشور نیز استفاده شده است. عمده‌ترین پیامدهای قصد نشده مدارسی که از جوّ اجتماعی بسته‌تری برخوردارند، عبارتند از: 1) افزایش روحیه اطاعت، تقلید و پیروی محض و کاهش روحیه تفکر انتقادی و برخورد نقادانه با موضوعات و مباحث علمی. 2) تقویت تمایل دانش‌آموزان به انجام فعالیتهای یادگیری به صورت انفرادی و نگرش منفی آنان نسبت به فعالیتهای گروهی. 3) کاهش میزان اعتماد و عزت نفس دانش‌آموزان و تقویت احساس خودپنداری منفی در آنان. 4) روحیه اطاعت و انقیاد و تمایل به انجام فعالیتها و تکالیف یادگیری به صورت انفرادی در دانش‌آموزان مدارس پسرانه بیش از دانش‌آموزان مدارس دخترانه بوده است. 5) میزان کاهش عزت نفس در دانش‌آموزان مدارس دخترانه بیش از دانش‌آموزان مدارس پسرانه بوده است. در مدارسی که دارای جوّ باز بودند میزان کاهش عزت نفس تقریباً مشابه بوده است.
عبدا... پارسا؛ پرویز ساکتی
چکیده
هدف این پژوهش بررسی رابطه شیوه اجرای برنامه درسی (رویکردهای تدریس و ارزیابی اساتید) و رویکردهای ساخت و سازگرایانه در کلاس درس با رویکردهای یادگیری دانشجویان بود. با روش نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای 670 دانشجوی کارشناسی رشته‌های مختلف دانشگاه شیراز انتخاب شدند و با تکمیل پرسشنامه‌های ...
بیشتر
هدف این پژوهش بررسی رابطه شیوه اجرای برنامه درسی (رویکردهای تدریس و ارزیابی اساتید) و رویکردهای ساخت و سازگرایانه در کلاس درس با رویکردهای یادگیری دانشجویان بود. با روش نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای 670 دانشجوی کارشناسی رشته‌های مختلف دانشگاه شیراز انتخاب شدند و با تکمیل پرسشنامه‌های فراگرد مطالعه (SPQ)، پرسشنامه محیط یادگیری ساخت و سازگرا (CLES)، پرسشنامه تجربه دانشجویان از دانشکده (CSEQ) و پرسشنامه‌های رویکرد تدریس و ارزیابی اساتید اطلاعات مورد نیاز گردآوری شده و مورد تحلیل و بررسی قرار گرفتند. بر اساس یافته‌های پژوهش، اکثر دانشجویان رویکرد یادگیری خود را عملی توصیف می‌کنند ولی اساتید خود را بیشتر دارای رویکرد تدریس مدار و رویکرد ارزیابی بازتولید دانش می‌دانند. ساخت و ساز گرایی در کلاس درس با رویکرد تدریس یادگیری مدار و اتخاذ رویکردهای یادگیری عمقی و حصولی از سوی دانشجو همبستگی مثبت معنی‌دار دارد. از بین رویکردهای تدریس، تنها رویکرد تدریس تلفیقی است که همزمان با رویکردهای یادگیری عمقی و دستاوردی و همچنین با ساخت و سازگرایی در کلاس درس همبستگی مثبت و معنادار دارد. بین رویکرد تدریس یادگیری مدار و رویکرد ارزیابی سازماندهی و کاربرد دانش رابطه مثبت و معنی‌دار وجود دارد. اما رویکرد ارزیابی بازتولید دانش با رویکرد تدریس یادگیری مدار همبستگی منفی معنی‌دار دارد. تأکید دانشکده بر هر دو دسته کیفیات شناختی و کیفیات حرفه‌ای و کاربردی با رویکرد ارزیابی سازماندهی و کاربرد دانش دارای رابطه مثبت و معنی‌دار است. امابین هیچکدام از رویکردهای یادگیری با کیفیات مورد تأکید دانشکده رابطه معنی‌دار یافت نشد. از مجموع یافته‌ها می‌توان اهمیت آموزش تعاملی و مشارکت جویانه (دانشجومدار) از نظر دانشجویان را استنباط نمود و بر این نکته تأکید کرد که به منظور تحقق رسالت آموزشی و پژوهشی دانشگاه (خلق و نشر دانش) باید نگرش اساتید به تدریس و ارزیابی در آموزش عالی بهبود یابد. توجه بیشتر اساتید به فعالیتهای مشارکت جویانه و بحث و تبادل نظر در کلاس درس و کاربردی کردن آموخته‌های دانشجویان، تمایل دانشجویان را به پذیرش رویکرد عمقی یادگیری بیشتر می‌کند.
محمدجعفر پاک سرشت؛ حسین الهام پور
