نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسنده

عضو هیئت علمی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران

10.22055/edus.2000.16081

چکیده

   در تاریخچه‌ آموزش‌ عالی‌ کشور ما، دهه 1370 شاهد توسعه‌ پژوهشهای‌ علمی‌ در اکثر زمینه‌ها و از جمله‌ علوم‌ تربیتی‌ و رفتاری‌ بوده‌ است‌. در پژوهشهای‌ تربیتی‌ - رفتاری‌ که‌ در کشور ما عمدتاً جنبه‌ توصیفی‌، میدانی‌ و نیمه‌ آزمایشی‌ دارند، فرضیه‌ آزمائی‌ که‌ معمولاً با بهره‌گیری‌ از آزمونهای‌ معنی‌داری‌ آماری‌ انجام‌ می‌شود، جایگاه‌ ممتازی‌ یافته‌ است‌. اما در خصوص‌ شیوه‌های‌ فرضیه‌ آزمایی‌ و نیز میزان‌ کارایی‌ آزمونهای‌ معنی‌داری‌ در پژوهشهای‌ علوم‌ تربیتی‌ و رفتاری‌ نه‌ تنها اتفاق‌ نظر کافی‌ وجود ندارد، بلکه‌ مناظره‌هایی‌ هم‌ در جریان‌ است‌. در این‌ مقاله‌ کوشش‌ شده‌ است‌ تا پژوهش‌ در علوم‌ تربیتی‌- رفتاری‌ در چشم‌ انداز تئوریک‌ وسیعی‌ مورد بررسی‌ قرار گیرد تا موقعیت‌ فرضیه‌ آزمایی‌ در آن‌ با توجه‌ با دیدگاههای‌ شناخت‌شناسی‌ و روش‌ علمی‌ مشخص‌ شود. برای‌ حصول‌ این‌ نتیجه‌، نخست‌ تعریف‌ و تبینی‌ از مفهوم‌ فرضیه‌ عرضه‌ می‌شود و دیدگاههای‌ دو مکتب‌ تجربه‌ گرایی‌ و عقلگرایی‌ و دو رویکرد متناظر با آنها یعنی‌ استقرایی‌گری‌ رایشنباخ‌ و استنباطی‌گری‌ پوپر در این‌ خصوص‌ بررسی‌ و مقایسه‌ خواهند شد. سپس‌ به‌ برخی‌ از انتقادات‌ وارده‌ به‌ فرضیه‌ آزمایی‌ از طریق‌ اعمال‌ آزمونهای‌ معنی‌داری‌ اشاره‌ خواهد شد. مطالب‌ و تحلیلهای‌ این‌ مقاله‌ برخی‌ از ضعف‌های‌ مبنایی‌ و تئوریک‌ پژوهش‌ در علوم‌ تربیتی‌ و رفتاری‌ را نشان‌ می‌دهند و ضمناً مدلل‌ می‌دارند که‌ اگر بنا باشد این‌ علوم‌ به‌ طور بنیادی‌ پیشرفت‌ حاصل‌ کنند باید برخی‌ از وجوه‌ متدلوژی‌ تحقیق‌ مورد بازاندیشی‌ قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Hypothesis in the History of Scientific Research and the Problems of Hypothesis Testing in Educational and Behavioral Sciences

نویسنده [English]

  • M. J. Pakseresht

Faculty member, Faculty of Educational Sciences and Psychology, Shahid Chamran University, Ahvaz, Ahvaz, Iran

چکیده [English]

 
In the history of our (Iranian) Higher Education, the decades of 1370’s/1990’s witnessed the development of scientific research in many areas including educational and behavioral sciences. In our educational and behavioral researches, which are usually conducted by using descriptive and semi-experimental approaches, hypothesis- testing, mainly carried out by recourse to statistical significance testing, has gained a privileged status. But there is no consensus among methodologists and epistemologists concerning the procedures of hypothesis testing on the one hand, and statistical siginficance testing on the other.
In this article educational and behavioral research is’ looked at against a broad methodological and epistemological perspective to see how it stands with respect to hypothesis testing in general and significance testing in particular. To attain this goal, first an analysis of ‘hypothesis’ is given. Then hypothesis testing is explored within the tenets of empiricism and rationalism, leading to a discussion of Reichenbach’s inductivism and Popper’s deductivism. Finally, some of the basic criticisms leveled against statistical significance testing are reviewed. The arguments offfered point to certain methodological drawbacks in the educational and behavioral research of our higher education. It is concluded that progress in basic research in our country depends very much on overcoming these drawbacks implying that certaAj aspects of our research approaches should be reviewed.

کلیدواژه‌ها [English]

  • hypothesis
  • Scientific research
  • hypothesis testing
  • behavioia1 Sciences
پوپر، کارل‌ ریموند (1965). منطق‌ اکتشاف‌ علمی‌: ترجمه‌ احمد آرام‌ (1370). تهران‌: سروش‌.
معین‌، محمد (1371). فرهنگ‌ فارسی‌ تهران‌: انتشارات‌ امیرکبیر.
هال‌، لویس‌ ویلیام‌ هلزی‌ (1959). تاریخ‌ و فلسفه‌ علم‌-: ترجمه‌ عبدالحسین‌ آذرنگ‌ (1376). تهران‌: سروش‌.
 
انگلیسی‌     
         Carver, R.P. (197$). The case against statistical signhlcance testing. Harvard Educational Review, Vol. 48(3), 378-402.
Coplestone, F. (1963). A History of Philosophy. Vol. 3. p’1 II. Garden City, N.Y.: 1 mage Beeks.
coplestone, F. (1964). A history ot Ph ilosOphv. VoL 5. Part I and II. Garden City, N.Y: I mage Books.
Hagen, R.L. (1997). In praise ol the null hypothesis statistical test. American Psychologist. Vol. 52(1). 15-24.
Haldane. E.S. and G.R. Ross (1984). The Philosophical Works ot Descartes
London: Ca mbridge U nivershv Press.
Hillwav. T. (1 %4). Introduction to Research. Boston: Houghion Mitflin Co.
Kuhn. T. (1970). The Structure of Scientific Revolutions. Chicago: University ot Chicago Press.
Meehi, P.E. 1967). Theory testing in psychology and physics: A methodolgical paradox. Philosophy ot science. 34. 103-115.
Meehl, P.E. ( 1990a). Appraising and amending theories: The slrateg’ ut Lakatosian defense. and two principles that warrant ii. Psychological Inquiry. Vol. 1(2). lOS- 141.
O’Connor. D.J. (1957). An lntrodctiun to the Philosophy ut’ Education. cw
York: Philosophical Library.
Reichnhach. H. (1962). The Rise ot Scientific Philosophy. Berkeley:
University of Calitornia Press.
Russell, B: (1959). The Scientific Outlook. New York: Norton and Co.
Schmidt, F.L. (1992). What do data really mean? American Psychologist, Vol. 47 (10), 1173-81.
Skidmorc, A. (1987). An Introduction to Logic. Lexington, Massachaussetts:
Ginn Press.
Skinner, B.F. (1955). A case history in scientific method. American Psychologist, 11: 221-233.
Webster’s Third New International Dictionary (1993). Chicago:
Encyclopaedia Britannica, Inc.