نویسندگان

1 کارشناس ارشد رشته آموزش پرستاری

2 عضو هیئت علمی گروه روانشناسی دانشگاه شهید چمران اهواز،اهواز،ایران

10.22055/edus.1999.16065

چکیده

   این‌ پژوهش‌ آزمایشی‌ میدانی‌ به‌ منظور بررسی‌ تأثیر آموزش‌ مهارتهای‌ اجتماعی‌ در کاهش‌ ناسازگاریهای‌ اجتماعی‌-عاطفی‌ دانش‌آموزان‌ پسر ناسازگار دبستانی‌ در اهواز انجام‌ شده‌ است‌. حجم‌ نمونه‌ اولیه‌ 950 دانش‌ آموز است‌ که‌ به‌ طور تصادفی‌ از مدارس‌ پسرانه‌ نواحی‌ چهار گانه‌ آموزش‌ و پرورش‌ شهرستان‌ اهواز در پایه‌های‌ سوم‌، چهارم‌ و پنجم‌ دبستان‌ انتخاب‌ شد. سپس‌ از این‌ تعداد 134 نفر از طریق‌ پرسشنامه رفتاری‌ کودکان‌ راتر و پرسشنامه‌ جامعه‌ سنجی‌ به‌ عنوان‌ دانش‌آموزان‌ ناسازگار معرفی‌ شدند (میزان‌ شیوع‌ 1/14 در صد) که‌ 60 نفر از آنها به‌ طور تصادفی‌ انتخاب‌ شدند. ابزارهای‌ گرد آوری‌ داده‌ها شامل‌: 1) پرسشنامه‌ رفتاری‌ کودکان‌ راتر، 2) پرسشنامه‌ جامعه‌ سنجی‌ و 3) مقیاس‌ رفتار سازشی‌ می‌باشد. دو ابزار اول‌ برای‌ تشخیص‌ کودکان‌ ناسازگار و ابزار سوم‌ برای‌ تعیین‌ میزان‌ رفتار سازشی‌ گروههای‌ آزمایشی‌ و گواه‌ قبل‌ و بعد از مداخله‌ مورد استفاده‌ قرار گرفتند. روش‌ کار به‌ این‌ صورت‌ بود که‌ نخست‌ هر دو گروه‌ آزمایشی‌ و گواه‌ توسط‌ مقیاس‌ رفتار سازشی‌ پیش‌ آزمون‌ شدند. سپس‌ به‌ گروه‌ آزمایشی‌ در هشت‌ جلسه‌ یک‌ ساعته‌ آموزش‌ مهارتهای‌ اجتماعی‌ داده‌ شد. این‌ آموزش‌ شامل‌ گوش‌ دادن‌، دوست‌ یابی‌، حل‌ تعارض‌، ابراز وجود و همکاری‌ بود. پس‌ از اعمال‌ مداخله‌، بار دیگر هر دو گروه‌ توسط‌ مقیاس‌ رفتار سازشی‌ پس‌ آزمون‌ شدند. نتایج‌ تحلیل‌ واریانس‌ با اندازه‌های‌ مکرر این‌ بود که‌ بین‌ تفاضل‌ نمره‌های‌ پیش‌ و پس‌ آزمون‌ رفتار سازشی‌ گروه‌ آزمایشی‌ و گواه‌ تفاوت‌ معنی‌ دار وجود دارد. همچنین‌ عملکرد آزمودنیها در حیطه‌های‌ مختلف‌ پرسشنامه‌ رفتار سازشی‌ متفاوت‌ بود. تعامل‌ بین‌ گروهها و خرده‌ مقیاسهای‌ پرسشنامه‌ رفتار سازشی‌ نیز معنی‌ دار بود. به‌ طور کلی‌ نتایج‌ نشان‌ داد که‌ آموزش‌ مهارتهای‌ اجتماعی‌ موجب‌ کاهش‌ ناسازگاریهای‌ اجتماعی‌-عاطفی‌ دانش‌آموزان‌ پسر ناسازگار دبستانی‌ می‌شود.

عنوان مقاله [English]

The Effects of Social Skills Training in Reducing Socio-Emotional Maladujsted Behaviors Among Male- Maladujsted Elementary Students in AHVAZ

نویسندگان [English]

  • F. Saabetie 1
  • M. Shehni Yeylagh 2

1 Master of Nursing Education

2 Faculty member of the Department of Psychology, Shahid Chamran University, Ahvaz

چکیده [English]

The research is an exprimental study conducted to determine the effect of social skills training on treatment of psychosocial maladjustment in elementary school boys, in. Ahwaz. The original sample was 950 students who were selected randomly from elementary school boys, in 4 areas of Ahwaz education office. From this group, 134 students (pervalence 14.1%) were diagnosed as maladjusted, and 60 of them were selected randomly (20 from each grade), for this research.
The scales used for this sutdy were as follows: 1 (Rutter B Scale, 2), Sociometric Questionnaire for diagnosting maladjusted students, and 3, Adaptive Behavior Scale (ABS), for measuring adaptive behavior, in exprimental and control groups.
Research design was a pre-test - post-test exprimental and control groups. Both exprimental and control groups were pretested by ABS, then the exprimental group participated in 8 session of social skills training, which included the following topics: Listening, making friends, conflict resolution, assertion and co-operation. Control group received no training. After that, groups were post tested.
The results of repeated measure ANOVA showed that the adaptive behavior of the two groups were different, the, groups acted differently on different domains, and the interaction of groups and domains were significantly different (p=0.OO1).
Finally, this study suggests that social skills training produced postive effect, and the maladjustment of the exprimental group decreased markedly.
 

اسلامبولچی‌ مقدم‌، علی‌ (1370). بررسی‌ علل‌ ناسازگاری‌ دانش‌آموزان‌ دوره‌ ابتدایی‌ شهر تهران‌، پایان‌نامه‌ کار شناسی‌ ارشد، دانشکده‌ علوم‌ تربیتی‌، دانشگاه‌ تهران‌.
انجمن‌ روان‌پزشکان‌ آمریکا (1994). راهنمای‌ تشخیصی‌ و آماری‌ اختلالهای‌ روانی‌. ترجمه‌ نیکخو، محمد رضا و همکاران‌ (1375). چاپ‌ دوم‌، تهران‌: انتشارات‌ مهارت‌.
ایلنگورث‌، رونالد س‌. کودک‌ و مدرسه‌. ترجمه‌ نوابی‌ نژاد، شکوه‌ (1368). چاپ‌ اول‌، تهران‌: چاپخانه‌ علامه‌ طباطبایی‌.
دژکام‌، محمود (1371). بررسی‌ میزان‌ شیوع‌ اختلال‌ سلوک‌ و عوامل‌ مرتبط‌ با آن‌ در دانش‌آموزان‌ کلاسهای‌ چهارم‌ و پنجم‌ ابتدایی‌ مدارس‌ شهر قم‌. خلاصه‌ مقالات‌ اولین‌ سمینار سراسری‌ بررسی‌ و علل‌ پیشگیری‌ اختلالات‌ روانی‌ در کودکان‌ و نوجوانان‌ زنجان‌.
دورکین‌، پل‌. اچ‌. مشکلات‌ یادگیری‌ و رفتاری‌ دانش‌آموزان‌. ترجمه‌ صالحی‌، پرویز (1376)، نشر بشری‌.
سرمد، زهره‌، بازرگان‌، عباس‌ و حجازی‌، الهه‌ (1376). روش‌های‌ تحقیق‌ در علوم‌ رفتاری‌. مؤسسه انتشارات‌ آگاه‌.
شهنی‌ییلاق‌، منیجه‌ (1374). میزان‌ سازی‌ مقیاس‌ رفتار سازشی‌ برای‌ دانش‌آموزان‌ مدارس‌ ابتدایی‌. مجله‌ علوم‌ تربیتی‌ و روانشناسی‌ دانشگاه‌ شهید چمران‌ اهواز، سال‌ دوم‌، شماره‌ 1 و 2.
کارتلج‌، ج‌. و میلبرن‌، اف‌. آموزش‌ مهارتهای‌ اجتماعی‌ به‌ کودکان‌. ترجمه‌ نظری‌ نژاد، محمد حسین‌ (1375). چاپ‌ سوم‌، مشهد: انتشارات‌ آستان‌ قدس‌ رضوی‌.
ماسن‌، پاول‌، هنری‌ و کیگان‌، جروم‌، هوستون‌، آلتاکارول‌ و کانجر، جان‌ جین‌وی‌. رشد و شخصیت‌ کودک‌. ترجمه‌ یاسایی‌، مهشید (1372). چاپ‌ چهارم‌، تهران‌: نشر مرکز.
محمدرومزپور، زرین‌ (1374). بررسی‌ پایایی‌ و اعتبار هنجارهای‌ مقدماتی‌ پرسشنامه‌ رفتاری‌ کودکان‌ راتر (B2، فرم‌ معلم‌) و تعیین‌ شیوع‌ اختلالات‌ سلوکی‌ و هیجانی‌ در جمعیت‌ کودکان‌ دبستانی‌ اهواز. پایان‌ نامه‌ کار شناسی‌ ارشد روانشناسی‌ بالینی‌، انستیتو روان‌ پزشکی‌، تهران‌.
میلانی‌فر، بهروز (1376). روانشناسی‌ کودکان‌ و نوجوانان‌ استثنایی‌. چاپ‌ ششم‌، تهران‌: نشر قومس‌.
نلسون‌، ریتاویکس‌ و ایزرائیل‌، آلن‌ سی‌. اختلالات‌ رفتاری‌ کودکان‌. ترجمه‌ منشی‌ طوسی‌، محمد تقی‌ (1371). چاپ‌ سوم‌، مشهد: انتشارات‌ قدس‌ رضوی‌.
هارجی‌، اون‌، ساندرز و کریستین‌، دیکسون‌، دیوید. مهارتهای‌ اجتماعی‌ در ارتباطات‌ میان‌ فردی‌. ترجمه‌ بیگی‌، خشایار و فیروز بخت‌، مهرداد (1377). چاپ‌ اول‌، تهران‌: انتشارات‌ رشد.
 
 
انگلیسی‌
Agostin, McKee, Tracy, K and Bain, Sherry (1997). Predicting early school success with developmental and social skills screeners. Psychology in the School, 34 (3): 220-227.
Cairns, Robert B., Leung, Man Chi, Buchanan, Lisa and Cairns, Beverlev D. (1995). Friendships and social network in children and adolescence:
fluidity, reliability, and interrelations. Child Development, 66(5): 1330-1343.
Chimienti, Giounni and Trilivas, Sota (1995). Cognitive and behavioral effects of social skills training on Greek and Lebaness elementary school children. International Journal of Mental Health, 23 (4): 53-68.
Davison, Gerald C. and Neale, John M. (1994). Abnormal Psychology. Sixth Edition, New York: Wiley.
Deniels, Amanda J. (1990). Social skills training of primary age children. Educational Psychology in Practice, 6 (3): 159-162.
Haber, Krâinovich, Miller, Leach, McMahon and Price Hoskins (1996). Comprehensive Psychiatric Nursing. Fifth Edition, St. Louis: Mosby.
Morgan, Vichy and Pearson, Simon (1994). Social skills training in a junior school setting. Educational Psychology in Practice. England, 10 (2): 99-108.
Pun, Basant K. and Hall, Anne D. (1997). RevLion Notes in Psychology.
London: Arnold.
Stuart, Gall Wiscarz and Sundeen, Sandra J. (1995). rinciples and Practice of Psychiatric Nursing. Fifth Edition, St. Louis: Mosby.
Taylor, Shelley E. (1995). Health Psychology. ‘Third Edition. Singapore:
McGraw Hill.
Verduyn, C.M., Lord, W. and Forrest, G. C. (1990). Social skills training in school: an evaluation study. Journal of Adolescence, 13:3-16.