نویسندگان

• فریده عصاره ¹
• تقی گلچوبی ²

¹ عضو هیئت علمی گروه کتابداری دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی دانشگاه شهید چمران اهواز

² کارشناس ارشد کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاه شهید چمران اهواز

چکیده

این پژوهش به منظور بررسی وضعیت حال مطالعه آزاد دانش‌آموزان دورۀ متوسطه استان مازندران و شناسایی و معرفی عوامل ترغیب کننده و بازدارندۀ مطالعه آنان انجام شده است. هدف آن ارائه تصویری از وضعیت و میزان مطالعه آزاد دانش‌آموزان دورۀ متوسطه و بسط اطلاعات موجود در زمینه‌های عادت به کتابخوانی و مطالعه آزاد در آن جامعه بوده است. در این پژوهش که از نوع پیمایشی‌– اکتشافی است، تعداد 382 نفر از دانش‌آموزان دوره متوسطه در استان مازندران به عنوان نمونه انتخاب شدند. نتایج این پژوهش نشان داد، میانگین مطالعه آزاد دانش‌آموزان 5/48 دقیقه در شبانه روز می‌باشد. بین میزان مطالعه آزاد دانش‌آموزان دختر و دانش‌آموزان پسر تفاوت وجود دارد. تحلیل عاملی گویه‌های مربوط به عوامل مطالعه دانش‌آموزان نشان داد که تشویق والدین به مطالعه فرزندان، وجود کتابخانه در محل تحصیل و برگزاری مسابقات کتابخوانی از جمله مؤلفه‌های ترغیب کنننده‌ای بودند که با بیشترین واریانس تبیین شده در افزایش میزان مطالعه آزاد دانش‌آموزان تأثیرگذار بوده‌اند. مؤلفه‌های بازدارنده مطالعه شامل، گرانی کتاب، مشکلات اقتصادی، نداشتن فرصت کافی برای مطالعه مهمترین و مؤثرترین موارد در کاهش میزان مطالعه می‌باشند.

کلیدواژه‌ها

• مطالعه آزاد
• عوامل ترغیب‌کننده مطالعه
• عوامل بازدارندۀ مطالعه
• دانش‌آموزان متوسطه
• استان مازندران

عنوان مقاله [English]

Recognition and Identification of the Encouraging and Inhibiting Factors of Free Reading of the High School Students in Province of Mazandaran

نویسندگان [English]

• F. Osareh ¹
• T. Golchoubi ²

¹ Faculty member of the Library Department of the Faculty of Educational Sciences and Psychology, Shahid Chamran University of Ahvaz

² Master of Library and Information Science, Shahid Chamran University, Ahvaz

چکیده [English]

This article aims to study the degree of free reading of high school students (first, second and third grades) in the province of Mazandaran to recognize and identify the encouraging and inhibiting factors of their free reading behaviors. It was an explanatory survey, including 382 high school students which were selected according to Crejeci and Morgan formula and using a multiple stage sampling method. The instrument was a questionnaire with a reliability coefficient of 0.796.
The results of this study displayed that, the average of free reading of the studied students was 48.5 minutes per 24 hours. This study also showed that there was a difference between the degree of free reading in the boys and girls. The factor analysis of items showed two essential factors in this study.  The items related to encouraging factor (factor 1) displayed that, encouraging the students to free reading by parents, existing a library in the place of education, and organizing book reading competitions were the most important items in this factor. While, the most inhibiting items in the factor 2, were high cost of the books, economic problems, and having not enough spare time for free reading. In other words, these items were the most effective in declining reading in students. Some suggestions were also offered.

کلیدواژه‌ها [English]

• free reading
• encouraging reading factors
• inhibiting reading factors
• Mazandaran high school students
• Mazandaran Province