نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسنده

عضو هیأت علمی دانشکده علوم ‌تربیتی و روانشناسی دانشگاه شهید چمران اهواز

10.22055/edus.2006.15846

چکیده

ناتوانی یادگیری ریاضیات یکی از اختلالات یادگیری ویژه است که به تأخیر بدون دلیل و معنادار در توانایی حساب مربوط می‌شود. برای تشخیص این اختلال باید مهارتهای ریاضی کودک به طور قابل توجهی زیر سن تقویمی، هوش و عملکرد تحصیلی وی باشد. این اصطلاح اصولاً افرادی را که بواسطه معلولیتهای دیداری، شنیداری یا حرکتی، همچنین عقب‌ماندگی ذهنی یا محرومیتهای محیطی، فرهنگی یا اقتصادی به مشکلات یادگیری دچار شده‌اند، شامل نمی‌شود. در این پژوهش، ناتوانی یادگیری ریاضیات در بین دانش‌آموزان دوره ابتدایی بررسی و تأثیر روش آموزش کاربردی، تقویت ژتونی و آرامش عضلانی در آنها مطالعه شده است. در این پژوهش، روش آزمایشی میدانی به کار رفته است که در آن از طرح پیش آزمون –پس آزمون با گروههای آزمایشی، گواه و گواه بهنجار استفاده شده است. نمونه پژوهش شامل 70 کلاس (2800 دانش‌آموز دختر و پسر) دبستانهای ناحیه یک آموزش و پرورش شهر تهران بود که به صورت نمونه‌گیری خوشه‌ای انتخاب شدند. همچنین 100 دانش‌آموز به طور تصادفی ساده برای آزمون فرضیه‌ها گزینش شدند. برای جمع‌آوری داده‌ها از آزمونهای تشخیصی اختلال ریاضیات، ماتریسهای پیشرونده ریون، آزمون ریاضیات و بررسی پرونده تحصیلی دانش‌آموز استفاده شد. یافته‌های این پژوهش نشان داد که میزان اختلال یادگیری ریاضیات 6/3 درصد است. میزان اختلال یادگیری ریاضیات در دانش‌آموزان پسر نسبت به دختر (5/3 درصد در مقابل 3 درصد) بیشتر است. نتایج حاصل از اجرای سه روش آموزش کاربردی، تقویت ژتونی و آرامش عضلانی به صورت معنی‌داری باعث کاهش اختلال یادگیری ریاضیات می‌گردد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A Survey of Dyscalculia and the Effects of Practical Teaching, Token Economy Method and Relaxation Therapy on the Reduction of Arithmetics Difficulties of Primary School Students of Tehran

نویسنده [English]

  • N. Hamid

Faculty member of the Faculty of Educational Sciences and Psychology, Shahid Chamran University, Ahvaz

چکیده [English]

Dyscalculia is a term used to describe children who exhibit special difficulties in arithmetical skills. In order for this diagnosis to be made, an individual is supposed to display arithmetical skills at a level significantly lower than his/her chronological age, measured intelligence, and appropriate education. This disorder does not include those students who have learning difficulties because of visual, hearing, or physical disabilities, or suffer from mental retardation or poor environmental, social and economical conditions. Two goals were pursued in this study: 1) investigating the prevalence of dyscalculia in primary schools of Ahvaz, and 2) the effects of practical remedial teaching, token economy and relaxation therapy on the reduction of arithmetical difficulties. An experimental design with pretest and posttest was used in this study. The sample size was 2800 students (1400 boys and 1400 girls) selected randomly from primary schools in Tehran. Results showed that the rate of dyscalculia was higher for boys than girls (3.5% for boys vs 3% for girls). Also the results of two –way analysis of variance and the tukey test showed that practical remedial teaching significantly reduces dyscalculia.

کلیدواژه‌ها [English]

  • learning disability
  • dyscalculia
  • practical remedial teaching
  • relaxation therapy
  • token economy
احدی، حسن؛ کاکاوند، علیرضا (1382). اختلالهای یادگیری (از نظریه تا عمل). تهران: انتشارات ارسباران.
احمدی، علی اصغر؛ براتیان، مسعود (1381). اختلال در خواندن و سایر مشکلات یادگیری. تهران: انتشارات انجمن اولیاء و مربیان.
براهنی، محمدنقی؛ اصغرزاده، امین؛ رضوی، صفیه؛ خسروشاهی، عزت السادات؛ شمالی، راضیه؛ و خمیری، طاهره (1371). هنجاریابی آزمون ماتریسهای رنگی ریون در گروه کودکان 5 تا 11 ساله تهرانی. اولین کنگره روانپزشکی و روانشناسی، دانشگاه علوم پزشکی تهران.
تبریزی، مصطفی (1380). درمان اختلالهای خواندن. تهران: انتشارات گفتمان خلاق.
راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی (DSM-IV) (1994).  ترجمه: محمدرضا نائینیان، عباسعلی الهیاری، و محمدابراهیم مداحی (1374). تهران: انتشارات دانشگاه شاهد.
کاپلان، هارولد ای؛ سادوک، بنجامین جی؛ و گرب، جک ا. (1375). روان پزشکی کودکان و نوجوانان. ترجمه امین ا فاضل. شیراز: انتشارات راهگشا.
کریمی، یوسف (1377).  بررسی میزان شیوع و علل اختلالات یادگیری در بین دانش‌آموزان دورة ابتدائی استان چهار محال و بختیاری. شورای تحقیقات استان چهار محال و بختیاری.
کریمی، یوسف (1380). اختلالات یادگیری، مسائل نظری و عملی به انضمام مطالعات موردی نظریه. تهران: انتشارات ساوالان
والاس، جرالد؛ مک لافلین، جمیزا (1992). ناتوانیهای یادگیری، مفاهیم و ویژگیها. ترجمه:
م. تقی منشی طوسی (1370). چاپ دوم، مشهد. انتشارات آستان قدس رضوی.
یاریاری، فریدون (1377).  طراحی و اجرای یک برنامه آموزشی جهت توانبخشی نارسا خوانی دانش‌آموزان 12-8 ساله شهر تهران. پایان نامه دکتری دانشگاه تربیت مدرس.
American Psychiatric Association (1994). Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorder, DSM-IV. Washington, D-C.
Hammill, D.D., Leigh, McNutt G., & Larsen, S.C. (1981). A new definition of learning disabilities. Learning Disability Quarterly, 4, 336-372.
Lerner, J. (1993). Learning Disability Theories: Diagnosis and Teaching Strategies (6 th ed.). U.S.A: Houghton Mifflin Company.
Lerner, J.W. (1997). Children with Learning Disabilities: Theories, Diagnosis and Teaching Strategies. Boston: Houghton Mifflin.
Myers, P. & Hammill, D.D. (1990). Learning Disabilities: Basic Concepts, Assessment Practices, and Instructional Strategies (4th ed.). Austin: Proed.