نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیأت علمی دانشکده علوم ‌تربیتی و روانشناسی دانشگاه تربیت معلم تهران

2 کارشناس تحقیقات آموزش وزارت آموزش و پرورش

10.22055/edus.2006.15844

چکیده

در این پژوهش با توجه به ارتباط خودپنداره تحصیلی با پیشرفت تحصیلی طبق دیدگاههای خودپنداره و همچنین طبق رویکرد شناختی- اجتماعی، نقش خودپنداره ریاضی، انگیزش یادگیری، عملکرد قبلی ریاضی و جنسیت بر پیشرفت ریاضی به روش تحلیل مسیر مورد بررسی قرار گرفته است. برای انجام مطالعه تعداد 304 دانش‌آموز (152 دختر و 152 پسر) پایه اول دبیرستان از منطقه 6 تهران، مقیاس خودپنداره و انگیزش یادگیری ریاضی را تکمیل نمودند. همچنین، برای تعیین میزان پیشرفت ریاضی، نمره نیم سال اول سال تحصیلی 83-1382 و برای سنجش عملکرد قبلی ریاضی نمره ریاضی سال تحصیلی 82-1381 این دانش آموزان از مدارس جمع آوری گردید. یافته‌های مربوط به مدل کلی تحلیل مسیر نشان داد که خودپنداره ریاضی در مقایسه با عملکرد قبلی ریاضی، انگیزش یادگیری ریاضی و جنسیت پیش‌بینی کننده قوی‌تری برای پیشرفت ریاضی می‌باشد. بررسی دقیق اثرهای مستقیم متغیرها نشان داد که عملکرد قبلی ریاضی نیز اثر مستقیم بسیار قوی بر خودپنداره ریاضی دارد. این اثر تقریباٌ برابر با میزان اثر خودپنداره ریاضی بر پیشرفت ریاضی است و لزوم توجه به دیدگاه تأثیر دو جانبه خودپنداره تحصیلی را در آموزش ریاضی آشکار می‌سازد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Effects of Mathematical Self-Concept, Math. Learning Motivation, Prior Math. Performance and Gender on Math. Achievement

نویسندگان [English]

  • A.R. Kiamanesh 1
  • N. Pourasghar 2

1 Faculty member of the Faculty of Educational Sciences and Psychology, Teacher Training University of Tehran

2 Education Research Expert, Ministry of Education

چکیده [English]

In this study, relying on self-concept and cognitive/social perspectives, the effects of math self-comcept, learning motivation, prior math achievement, and gender on math achievement were investigated, using path analysis method. To conduct the study, 304 freshman high school students, 152 boys and 152 girls, from School District #6 of Tehran completed a mathematics self-concept and a math motivation scale. Further, to gather data to determine the level of participants’ math achievement, their math scores of the first semester of the academic year 1382-83/ 2003-2004 were obtained. Participants’ math scores of their previous year were collected to serve as a measure of their prior math performance. The findings derived from the overall path analysis method showed that math self-concept is a stronger predictor of math achievement compared to prior math performance, math learning motivation, and gender. Scrutiny of the direct effects of the variables showed that prior math performance has a very strong effect on math self-concept. This effect is almost equal to that of math self-concept upon math achievement. This draws attention to the reciprocal role of self-concept in teaching mathematics.

کلیدواژه‌ها [English]

  • math self-concept
  • math learing motivation
  • prior math performance
  • gender
  • math achievement
احمدی، احمد (1375). روانشناسی نوجوانان و جوانان، چاپ سوم. تهران: نشر ترمه.
گلاور، جان ای.؛ برنینگ، وراتریچ (1990). روانشناسی تربیتی، ویرایش سوم. ترجمه دکتر علینقی خرازی (1375). تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
قاضی طباطبائی، سیدمحمود (1377). روشهای لیزرل و ساختار آنها. نشریه دانشکده علوم انسانی و اجتماعی دانشگاه تبریز.
قاضی طباطبائی، سیدمحمود (1381). فرایند تدوین، اجرا و تفسیر ستاده های یک مدل لیزرل: یک مثال عینی. سالنامه پژوهش و ارزشیابی در علوم اجتماعی و رفتاری. جلد اول (به کوشش حسین رحمان سرشت). تهران: انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی.
کریم‌زاده، منصوره (1380). بررسی رابطه مفهوم خود (تحصیلی و غیرتحصیلی) و خودکارآمدی با پیشرفت ریاضی در دانش‌آموزان دختر شهر تهران (گرایشهای ریاضی فیزیک و علوم انسانی). پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران.
سیف، علی اکبر (1368). روانشناسی پرورشی. تهران: انتشارات آگاه
سرمد، زهره؛ بازرگان، عباس؛ حجازی، الهه (1376). روشهای تحقیق در علوم رفتاری (چاپ اول). تهران: انتشارات آگاه.
 
لاتین
Githua, B. N., Mangi, J.G. (2003). Student mathematics self concept and motivation to learn mathematics among Kenya’s secondary-school students in Nairobi and Rift Valley provinces. International Journal of Educational Development, vol. 23(5): 487-499.
Kobal, Darja & Musek, Janek. (1999). Self-concept and academic achievement: Slovenia and France. Personality and Individual Differences, Vol. 30 (5): 887-899.
Marsh, H. W. & Koller, O. (2003). Unification of theoretical models of academic self concept/achievement relation: Reunification of East and West German school after the fall of the Berlin wall. Contemporary Educational Psychology, Vol. 29(3): 264-282.
Marsh, H. W. & Seeshing, Y. A. (1997). Causal effects of academic self-concept on academic achievement: Structural equation model of longitudinal data, University of Western Sydney. Journal of Educational Psychology. Vol. 89: 1941-54.
Pajares, Frank & Miller, D. M. (1994). Role of self-efficacy self-concept beliefs in mathematical problem solving: A path analysis. Journal of Educational Psychology. Vol. 86(2): 193-203.