نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیأت علمی دانشگاه شهید باهنر کرمان

2 عضو هیأت علمی دانشگاه تربیت معلم تهران، و رئیس سابق فرهنگستان علوم ایران

10.22055/edus.2006.15821

چکیده

در این مقاله, آراء و نظریات تربیتی ژان ژاک روسو در زمینه های اهداف, اصول و روشهای تربیت از منابع مربوطه, استخراج گردیده و سپس آن آراء و نظریات با اندیشه‌های تربیتی اسلام که از متون اسلامی- نظریات اندیشمندان اسلامی و آیات و روایات, استخراج شده‌اند مورد مقایسه قرار گرفته‌اند. نتیجه چنین کاری آن بوده که وجوه تشابه و تفاوت بین آراء تربیتی روسو با اندیشه‌های تربیتی اسلام در موارد فوق مشخص و تبیین گردیده است. نتایج تحقیق مبین آن است که وجوه تشابه فراوانی, علی رغم برخی تفاوتها, بین آراء روسو و آراء تربیتی برگرفته از اسلام در زمینه‌های اهداف نهائی و واسطه‌ای تربیت, اصل تعقل و روشهای پرورش نیروی عقلانی, اصل عزلت و روشهای دور ساختن کودکان از اجتماع ناسالم, اصل پیروی از طبیعت و روشهای مجازات و پاداش طبیعی, تعلیم و تربیت منفی و عدم عادت وجود دارد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A Comparative Study of J.J. Rousseau’s Educational Ideas with Islamic Viewpoints Concerning the Goal, Principles and Methods of Education

نویسندگان [English]

  • S.A.R. Alavi 1
  • A. Shariatmadari 2

1 Faculty member of Shahid Bahonar University of Kerman

2 Member of the faculty of Tehran Teacher Training University, and former president of the Iranian Academy of Sciences

چکیده [English]

In this article, the educational viewpoints of J. J. Rousseau concerning the goals, principles and methods of eduation have been extracted from their relevant sources, and compared and contrasted with Islamic educational thoughts, which in turn have been extracted from Islamic texts. The results of this research show some notable similarities and differences between Rousseau’s educational ideas and Islamic educational thoughts.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Islamic education
  • Islam
  • J. J. Rousseau
  • goals
  • principles
  • methods
  • education
احمدی، سیداحمد (1364).  اصول و روشهای تربیت در اسلام. تهران: جهاد دانشگاهی.
ادیب، علی محمدحسین (1362).  راه و روش تربیت از دیدگاه امام علی (ع). ترجمه سیدمحمد رادمنش. تهران: مؤسسه انجام کتاب.
باقری، خسرو (1370). نگاهی دوباره به تربیت اسلامی. چاپ دوم. تهران: مدرسه.
جعفری، محمدتقی (1360). شناخت از دیدگاه علمی و از دیدگاه قرآن. تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
حجتی، سیدمحمدباقر (1361). سیمای مؤمن در قرآن و حدیث. تهران: بنیاد قرآن
الحکیمی، محمدرضا؛ الحکیمی، محمد و الحکیمی، علی (1367). الحیاه. تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
روسو، ژان ژاک (1348). امیل یا آموزش و پرورش. ترجمه غلامحسین زیرک‌زاده. تهران: شرکت سهامی چهر.
ـــــــــــــــ (1345). خیالپردازیهای تفرجگر انزواجو. ترجمه احمد سمیعی. تهران:  کتابخانه ایرانمهر.
ـــــــــــــــ (1352). قرارداد اجتماعی. ترجمه منوچهر کیا. چاپ دوم. تهران: گنجینه.
شریعتمداری، علی (1369). تعلیم و تربیت اسلامی. چاپ پنجم. تهران: امیرکبیر.
ــــــــــــــــ (1364). اصول و فلسفه تعلیم و تربیت. تهران: امیرکبیر.
شکوهی، غلامحسین (1368). مبانی و اصول آموزش و پرورش. مشهد: آستان قدس رضوی.
صدر، محمدباقر (1351). فلسفه ما. ترجمه و شرح سیدمحمدحسین مرعشی شوشتری. تهران: کتابخانه صدرا.
طباطبائی، سیدمحمدحسین (1366). تفسیر المیزان. تهران: بنیاد علمی و فکری علامه طباطبائی
فرید، مرتضی (1372). الحدیث. ج 3. چاپ پنجم. تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
فلسفی، محمدتقی (بی تا). اخلاق از نظر همزیستی و ارزشهای انسانی. تهران: هیئت نشر معارف اسلامی.
 ــــــــــــــــ (بی تا). جوان از نظر عقل و احساسات. چاپ پانزدهم. تهران: هیئت نشر معارف اسلامی.
قرآن کریم (1367). ترجمه مهدی الهی قمشه‌ای. تهران: بنیاد نشر قرآن و انتشارات امیرکبیر
ــــــــــــــــ (بی تا). ترجمه محمدکاظم معزی (همراه با فهرست نامه قرآن، تدوین محمود رامیار). بی جا.
ـــــــــــــــــ (بی تا). ترجمه مهدی الهی قمشه‌ای. تهران: کتابخانه سنائی و دارالقرآن الکریم.
قرشی، سیدعلی‌اکبر (1364). قاموس قرآن. تهران: دارالکتب الاسلامیه.
قطب، محمد (1345). روش تربیتی اسلام. ترجمه محمد‌مهدی جعفری. تهران: مؤسسه مطبوعاتی فراهانی.
کافی، حسن (1370). شناخت اسلام از نظر وحی و تعالیم. تهران: میقات.
محمدی ری شهری، محمد (بی تا). میزان الحکمه. تهران: مکتب الاعلام الاسلامی.
مشکینی، علی (1363). الهادی الی موضوعات نهج البلاغه. تهران: وزارت ارشاد اسلامی و بنیاد نهج البلاغه.
مطهری، مرتضی (1366). شرح مبسوط منظومه، ج 3. تهران: حکمت.
ــــــــــــــــ (1367). تعلیم و تربیت در اسلام. چاپ سیزدهم. تهران: صدرا.
ــــــــــــــــ (1370). فطرت، چاپ دوم. تهران: صدرا.
نهج البلاغه (بی تا). ترجمه و شرح فیض الاسلام. بی جا.
نهج الفصاحه (1337). ترجمه ابوالقاسم پاینده. تهران: چاپ اسلامیه.
 Boyd, W. (1975). Emile For Today. The Emile of Jean-Jacques Rousseau. London: Heinmann.
Claydon, F. L. (1969). Rousseau on Education. London: The Macmillan Company.
Comeron, D. (1973). The Social Thought of Rousseau and Burke. Great Britain: Willmer Brothers Limited, Birkenhead.
Jarret, L. J. (undated). Philosophy for Study of Education. California: Houghton Company.
Kohlberg, L. & Mayer, R. (1972). Development as the aim of education. Harvard Educational Review, 42 (4).
Ryan, A. B. (1976). Jean- Jacques Rousseau and Behavior Control: The Technology for a Romantic Behavior. Guelph, Ontario, Canada: University of Guelph.
Ulich, R. (1962). History of Educational Thought. New York: Harvard University, D. Van Nostrand Company.
Wise, E. J. (1964). The History of Education. New York: Sheed and Ward.