نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیئت علمی گروه علوم تربیتی دانشگاه شهید چمران اهواز

2 دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه شهید چمران اهواز

3 عضو هیئت علمی دانشگاه شهید چمران اهواز

چکیده

هدف از پژوهش آگاهی از وضعیت کاربرد فناوری اطلاعات و ارتباطات (فاوا) در محیط یاددهی-یادگیری مدارس هوشمند دوره ابتدایی شهر شوش بود. روش پژوهش، آمیخته از نوع تبیینی بود. این پژوهش در مدارس هوشمند پسرانه دوره ابتدایی شهر شوش انجام شد. در بخش کمّی به علت کوچک بودن حجم نمونه، کلیه معلمان (70 نفر) به روش سرشماری انتخاب شدند. داده‌های کمّی پژوهش با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته گردآوری شد. روایی پرسشنامه، توسط تعدادی از متخصصان علوم تربیتی مورد تائید قرار گرفت و پایایی آن با استفاده از آلفای کرانباخ، 94/0 محاسبه شد. در بخش کیفی پژوهش، مصاحبه با 10 نفر از مدیران و 10 نفر از معلمان انجام گرفت. برای تحلیل داده‌های کمّی از تی تک نمونه‌ای؛ و برای تحلیل داده‌های کیفی از روش تحلیل محتوای کیفی استفاده شد. یافته‌های پژوهش نشان داد وضعیت کاربرد فاوا در پنج مؤلفه: 1- استفاده معلمان از محتوای الکترونیکی (چندرسانه‌ای) در فرایند یاددهی-یادگیری،
2- طراحی محتوای الکترونیکی (چندرسانه‌ای) مورد نیاز توسط خود معلمان، 3- نقش دانش‌آموزان در تهیه محتوای الکترونیکی (چندرسانه‌ای)، 4- استفاده از فاوا برای استمرار یاددهی-یادگیری، 5- ترغیب دانش‌آموزان جهت استفاده از فاوا برای گسترش دانش و تعمیق یادگیری توسط معلمان؛ پایین‌تر از حد مطلوب بود. با تحلیل داده‌های کیفی موانع مهمی از قبیل ضعف دانش و مهارت معلمان و دانش‌آموزان و خانواده؛ مشکلات فرهنگی و نگرشی مربوط به معلمان، خانواده و دانش‌آموزان؛ مشکلات مربوط به زیرساخت، امکانات و منابع مالی؛ ضعف انگیزشی؛ و همچنین مشکلات مربوط به برنامه درسی؛ به‌عنوان موانع کاربرد فاوا در مدارس موردمطالعه شناسایی شد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

A Study of Status of Communication and Information Technology Application at Elementary Smart Schools at Shush City

نویسندگان [English]

  • Seyyed Abbas Razavi 1
  • Ahmad Mansouri 2
  • Sakineh Shahi 3

چکیده [English]

The aim of the present study was to investigate the status of communication and information technology(ICT) application in the teaching-learning environment of elementary smart schools at Shush City. A mix-method was used in this research.  This study was conducted in the boy elementary smart schools of Shush City. In the quantitative section, Due to the small size of the school teaching staff, all teachers participated in the study(N=70). The quantitative data were collected using a researcher- made questionnaire. The validity of questionnaire was confirmed by specialists in education. The reliability was estimated by Cronbach alpha (α=0.94). Also in quantitative section, the descriptive statistics (frequency, percentage, mean and standard deviation) were used and in the inferential statistics the one-sample t test was used to analyze data. In the qualitative section, 10 principals and 10 teachers were interviewed. For analyzing qualitative data, open and axial coding was used. The findings showed that the status of ICT application in the 5 components of (i) use of electronic content (multimedia) by teachers, (ii) designing an electronic content (multimedia), (iii) the role of students in preparation of electronic content (multimedia), (iv) use of ICT to continuing the teaching-learning process(v) encouraging the students to deploy ICT to learn deeply and widely by teachers; was lower than the desirable level. The qualitative results identified important obstacles such as: (a) lack of sufficient knowledge and skills on the part of teachers, students and families (b) cultural, attitudinal and motivational problems related to teachers, families and students, (c) problems related to infrastructure, facilities and financial resources, and (d) the curricular problems.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Communication & information technology (ICT)
  • Teaching-learning environment
  • Smart school
  • Elementary schools
  • Instructional technology
آتشک، محمد و ماه‌زاده، پریسا (1389). شناسایی و رتبه‌بندی موانع مؤثر بر عدم استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات. مجله فناوریآموزش، سال پنجم، دوره 5، شماره 2. 122-115.
اسکندری، حسین. (1395). از هوشمندی تا خردمندی: نقدی بر تلقی نظام تربیتی از فناوری. مجله علوم تربیتی دانشگاه شهید چمران اهواز. دوره6، سال23، شماره1، 106-81
الهایی، حسن (1395). بررسی رابطه بین سطوح کاربرد فناوری اطلاعات و ارتباطات با توانمندسازی دبیران متوسطه شهرستان باوی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد رشته آموزش و بهسازی منابع انسانی. دانشگاه شهید چمران اهواز.
اووه، فلیک (1387). درآمدی بر تحقیق کیفی. (ترجمه هادی جلیلی). تهران: نی.
باقرزاده، مظفر (1387). بررسی راهکارهای توسعه فناوری اطلاعات در برنامه درسی مدارس متوسطه شهر فین. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی کاشان.
بدرقه، علی (1385). استراتژیهای توسعه فناروی اطلاعات و ارتباطات. تهران: روناس.
حکیم‌زاده، رضوان؛ ابوالقاسمی، مهدی؛ نجاتی، فرهاد.(1391). مقایسه احساس تعلق به مدرسه، انگیزه پیشرفت‌تحصیلی و پیشرفت‌تحصیلی در میان دانش‌آموزان مدارس هوشمند(مبتنی بر فناوری اطلاعات و ارتباطات) و مدارس عادی سال سوم دبیرستان شهر اصفهان. مجله علوم‌تربیتی دانشگاه شهید چمران اهواز. دوره 6، سال 19، شماره 1، 170-151.
حمامی، راضیه؛ صالحی، محمد؛ عنایتی، ترانه و درزی، معصومه (1393). بررسی موانع هوشمندسازی (ترس از عدم آشنایی با نحوه کار ابزار و محتوا، تسلط نداشتن معلمان و نبود چرخه کامل حیات محتوا) در مدارس متوسطه سمنان، اولین کنفرانس ملی توسعه پایدار در علوم تربیتی و روانشناسی، مطالعات اجتماعی و فرهنگی. تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات اسلامی سروش مرتضوی.
دوائی، شیرین؛ امام جمعه، محمدرضا و احمدی، غلامعلی (1392). بررسی و تدوین مهارت‌ها و صلاحیت‌های ICT مورد نیاز معلمان در فرایند آموزش و یادگیری. دوفصلنامه نظریه و عمل در برنامه درسی. سال اول، شماره 1، 146-123.
زارعی نوجینی، محسن (1389). شناخت ویژگی‌های طرح برنامه درسی الکترونیکی در آموزش عالی از منظر متخصصان برنامه درسی و فناوری اطلاعات. پایان‌نامه کارشناسی ارشد: دانشگاه فردوسی مشهد.
زمانی، بی‌بی عشرت؛ قصاب‌پور، بیتا و جبل‌عاملی، جلال (1389). بررسی نقاط قوت، ضعف، فرصت‌ها و تهدیدهای فراروی مدارس هوشمند، فصلنامه نوآوری‌های آموزشی، شماره 36، سال نهم. 100-79.
سازمان آموزش و پرورش تهران (1388). نقشه راه مدارس هوشمند (راهنمای اجرایی مدارس). تهران: مؤلف.
سلیمی، جمال و رمضانی، قباد (1394).شناسایی مؤلفه‌های هوشمندسازی مدارس و ارزیابی وضعیت مدارس متوسطه شهر سنندج بر اساس آن مؤلفه‌ها، فصلنامه فن‌آوریاطلاعاتوارتباطاتدرعلومتربیتی، سال ششم، شماره دوم، 61-41.
صالحی، محمد و کاشانی، ندا (1386). عوامل مؤثر در اجرای طرح مدارس هوشمند از دیدگاه مدیران دبیرستان‌های استان مازندران. فصلنامه اندیشه‌های تازه در علوم تربیتی، 2 (4)، 72-84
صراف، آزاده و رضوی، سیدعباس (1392). بررسی و مقایسه مدیریت دانش در مدارس هوشمند و عادی شهر اهواز. مجموعه مقالات همایش ملی مدیریت دانش: حال و آینده.

اهواز: دانشگاه شهید چمران اهواز، قطب علمی مدیریت دانش.
عبادی، رحیم (1383). یادگیری الکترونیکی و آموزش و پرورش. تهران: انتشارات آفتاب مهر. دانشگاه علم وصنعت ایران.
عبدالوهابی، مرضیه؛ مهرعلی‌زاده، یداله و پارسا، عبدالله (1395). بررسی موانع استقرار مدارس هوشمند در دبیرستان‌های دخترانه شهر اهواز از دیدگاه معلمان و مدیران. مجله علوم تربیتی دانشگاه شهید چمران اهواز. دوره 6، سال 23، شماره 1، 80-55.
عسکری، موسی (1388). بررسی مشکلات و ارائه راهکارهایی برای توسعه مدارس هوشمند در استان آذربایجان غربی از دیدگاه معلمان. (پروژه تحقیقاتی). آذربایجان غربی: سازمان آموزش و پرورش آذربایجان غربی.
فتحیان، محمد (1387).شناسایی عوامل مؤثر بر آمادگی شرکت‌های کوچک و متوسط خدماتی، مجلهعلمیپژوهشیشریف، شماره 43، 29-21.
فیضی، کامران؛ رحمانی، محمد و صدری ارحامی، مهدی (1383). یادگیری الکترونیک در ایران، مسائل و راهکارها (با تأکید بر آموزش عالی)، دومین کنفرانس بیالمللی مدیریت. تهران: دانشکده مدیریت و اقتصاد دانشگاه شریف.
کرمی، مرتضی؛ سالاری، ضیاء الدین. (1392). تأثیر محیط یادگیری ترکیبی بر رضایت و یادگیری کارشناسان بخش صنعت. مجله علوم تربیتی دانشگاه شهید چمران اهواز. دوره 6، سال20، شماره2، 80-63
گل‌خو، مرجان (1393). بررسی موانع توسعه کمی و کیفی مدارس هوشمند در دبیرستانهای شهرستان دزفول ازدیدگاه مدیران و دبیران. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید چمران اهواز.
محمودی، جعفر؛ نالچیگر، سروش؛ ابراهیمی، بابک و صادقی‌مقدم، محمدرضا (1387). بررسی چالش‌های توسعه مدارس هوشمند در کشور. فصلنامه نوآوری‌های آموزشی، شماره 27، سال هفتم، 78-61
مشایخی، علینقی؛ فرهنگی، علی‌اکبر؛ مؤمنی، منصور و علیدوستی، سیروس (1384). بررسی عوامل کلیدی مؤثر بر کاربرد فناوری اطلاعات در سازمان‌های دولتی. کاربرد روش دلفی، فصلنامهمدرسعلومانسانی،ویژه نامهمدیریت، 231-191.
مؤیدنیا، فریبا (1384). مدارس هوشمند رویکردی نو در آموزش و پرورش کشور، مجله پیوند، شماره 314، 21، ص 27.
مهاجران، بهناز؛ قلعه‌ای، علیرضا؛ حمزه رباطی، مطهره (1392). دلایل اصلی عدم شکل‌گیری صحیح مدارس هوشمند و ارائه راهکارهایی برای توسعه آن‌ها در استان مازندران. مجله مدیا. دوره 4، شماره 2، 23-13.
یزدانی، ندا (1390). بررسی چگونگی کاربرد فاوا به‌منظور ایجاد فرصتهای یادگیری توسط معلمان شهر تهران. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه علامه طباطبایی.
Al-Zaidiyeen, N., Lai Mei, L., & Soon Fook, F. (2010). Teachers’ Attitudes and Levels of Technology Use in Classrooms: The Case of Jordan Schools. International Education Studies, 3 (2), 211-218.
Aydin, C. H., & Tasci, D. (2005). Measuring readiness for e-learning: reflections from an emerging country. Educational Technology & Society. 8 (4), 244-257.
Chan, S., & Ngai, E. (2007). A Qualitative Study of Information Technology Adoption: How Ten Organizations Adopted Web-Based Training? Information Systems Journal, 17, 289-315.
Choi, Y; Lee, J; Lee, H.(2016). Prioritizing Major Policy Issues Regarding the Smart Schooling System Using the AHP Method. International Journal of u- and e- Service, Science and Technology, 9 (5), 227-236
Chong Chee K; Horani Sh; Danial J. (2005). A Study on Use of ICT in Mathematic Teaching. Malaysian Online Journal of Instructional Technology (MOJIT). 2 (3), 43-51.
Downes T., Fluck A., Gibbons P., Leonard R., Matthews C., Oliver R., Vickers M. and Williams M.(2001). Making better Connections: Models of Teacher Professional Development for the Integration of Information and Communication Technology In to Classroom Practice [report], Canberra: Commonwealth Department of Education, Science and Training.
Kay, R. H. (2006). Evaluating strategies used to incorporate technology in to preservice education: A review of the literature. Journal of Research on Technology in Education, 38 (4), 385 - 410.
Lavonen, J., Lattu, M., Juuti, K., & Meisalo, V. (2006). Strategy-based development of teacher educators' ICT competence through a co-operative staff development project. European Journal of Teacher Education, 29 (2), 241-265
Majeed, Z,; Yusoff, Z S. (2015). Are We ‘Smarter’ Now? Case Study of Smart School Implementation in a Developing Nation. Journal of Studies in Education, 5 (3), 236-258
Pelgrum, W. J. (2001). Obstacles to the integration of ICT in education: Results from a world-wild educational assessment. Computers & Education, 37 (2), 163-178
Peralta, H., Costa, F.A. (2007). Teachers’ competence and confidence regarding the use of ICT. Educational Sciences Journal, vol. 3, 75-84
Polly, D., Mims, C., Shepherd, C. E., & Inan, F. (2010). Evidence of impact: Transforming teacher education with preparing tomorrow's teachers to teach with technology (PT3) grants. Teaching and Teacher Education, 26 (4), 863-870.
Scrimshaw, P. (2004). Enabling teachers to make successful use of ICT. UK: British Educational Communications and Technology Agency (Becta).
Shahadat Hossain Khan, Md; Hasan M, Clement, C. (2012). "Barriers to the introduction of ICT in to education in developing countries: the example of Bangladesh". International Journal of Instruction, 5 (2), 61 – 80
Tezci, E. (2010). Attitudes and knowledge level of teachers in ICT use: The case of Turkish teachers. International Journal of Human Sciences, 7 (2), 21-32
Tondeur, J., Van Braak, J., Sang, G., Voogt, J., Fisser, P., & Ottenbreit-Leftwich, A. (2012). Preparing pre-service teachers to integrate technology in education: A synthesis of qualitative evidence. Computers & Education. 59 (1), 134-144
Yaacob, A., Mohd Nor, N.F., & Azman, H. (2005). Implementation of the Malaysian Smart School: An Investigation of Teaching  Learning Practices and Teacher Student Readiness, Internet Journal of eLanguage & Teaching, 2, 16-25.
Yildirim, S. (2000). Effects of an educational computing course on preservice and in service teachers: A discussion and analysis of attitudes and use. Journal of Research on Computing in Education, 3 (1), 46-52