نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیئت علمی دانشگاه تهران

2 دانشگاه اصفهان

چکیده

آدمی با امید بستن به تربیت، می‌تواند به فراتر رفتن از محدودیت‌های موجود، رهایی از بندها و فتح قله‌های سعادت، بیندیشد. در این میان، بحث از چندوچون و روش تربیت، در میان اندیشمندان از رونق ویژه‌ای برخوردار بوده است. یکی از روش‌های مطرح در تربیت که مخالفان و موافقان پابرجایی داشته است، روش تربیتی "عادت" است. در آثار افلاطون و ارسطو به عنوان متقدمین عرصه‌ی تربیت، از این روش به‌وضوح سخن رفته است. هدف پژوهش حاضر این است که برخی از ابعاد ناسفته از این روش را روشن نماید و ناگفته‌هایی از آن را در زمینه مفهوم عادت، عرصه‌های به‌کارگیری عادت، ملاحظات سنی و نقش مربی و متربی تبیین کند. روش مورداستفاده در این پژوهش، رویکرد تحلیلی در دو صورت تحلیل زبان فنی-رسمی و تحلیل تطبیقی است. نتایج این پژوهش حاکی از آن است که افلاطون و ارسطو، عادت را به عنوان یک شیوه‌ی تربیتی پذیرفته‌اند اما در مفهوم آن‌ها از عادت تفاوت‌هایی نهفته است. افلاطون، عادت را از افق جنبه‌های اخلاقی و معنوی موردمطالعه قرار می‌دهد و جنبه‌های مثبت و منفی آن را در نظر می‌گیرد. ارسطو، توجیه نسبتاً وسیع‌تری برای عادت از لحاظ فلسفی نموده است و به جنبه‌های عملی آن توجه کرده است. بنابراین، ارسطو برای عادت، جایگاه ویژه با نقش مثبت قائل است درحالی‌که افلاطون، به نقش ایجابی و سلبی آن توجه کرده است و به نتایج عملی عادت اهمیت می‌دهد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Comparative view on habit in Plato and Aristotle's thought: A challenge on concept and application

نویسندگان [English]

  • narges sajjadiyeh 1
  • Somayeh Surani 2

2 -

چکیده [English]

Human being has been thought to emancipation with education. Among these, discussion about method of education has been one of the challenges of educational action. One of the popular educational methods is habit which many philosophers and educationalists concern about. In Plato's book and Aristotle's works we can find some views about it. This paper aims at a comparative analysis between these views. Our findings indicate us that the concept of habit for Plato is different from Aristotle. While Plato considers habit as a neutral things, Aristotle identifies it as a positive matter. On one hand, Plato sees habit in the moral and spiritual context. َOn the other hand, Aristotle applies habit in vocational education too. Consequently, we can say that Aristotle justifies habit deeper than Plato. While in childhood teacher evaluate the content of habit with reason, In adulthood, individual, herself does this evaluation. in both views habit should be coherent with reason

کلیدواژه‌ها [English]

  • Education
  • Plato
  • Aristotle
  • Habit
ارسطو (1385). سماع طبیعی. ترجمه محمدحسن لطفی. تهران: طرح نو.
ارسطو (1381). اخلاق نیکوماخس. ترجمه ابوالقاسم پورحسینی. تهران: دانشگاه تهران.
ارسطو (1381). سیاست. ترجمه حمید عنایت. تهران: انتشارات علمی فرهنگی.
ارسطو (1378). مابعدالطبیعه. ترجمه محمدحسن لطفی. تهران: طرح نو.
افلاطون (1336). چهار رساله، ترجمه محمود صناعی. تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
افلاطون (1353). جمهوری افلاطون. ترجمه محمدحسن لطفی. تهران: ابن سینا.
افلاطون (1367). دوره کامل آثار افلاطون، ج 4. ترجمه محمدحسن لطفی. تهران: خوارزمی.
افلاطون (1374). جمهور. ترجمه فؤاد روحانی. چاپ ششم. تهران: انتشارات علمی-فرهنگی.
آنجلا. آر. پی. (1383). فرهنگ توصیفی علوم رفتاری. ترجمه فاطمه کریمی و موسی کافی. رشت: جهاد دانشگاهی واحد استان گیلان.
الیاس، جان (1381). تربیت زیبایی‌شناختی. ترجمه عبدالرضا ضرابی. مجله معرفت. ش 54. 69-84..
باطنی، محمدرضا و آذرمهر، فاطمه (1373). فرهنگ معاصر انگلیسی فارسی. تهران: فرهنگ معاصر.
باقری، خسرو (1388). نگاهی دوباره به تربیت اسلامی، ج 2. تهران: انتشارات مدرسه.
بیابانگرد، اسماعیل (1375). بررسی نظرات دانشمندان مختلف درباره عادت به عنوان یک شیوه تربیتی. تربیت. 11(7). 6-11.
حییم، سلیمان (1372). فرهنگ یک جلدی فارسی انگلیسی حییم. تهران: فرهنگ معاصر.
خارستانی، اسماعیل؛ سیفی، فاطمه و منافی شرف‌آباد، کاظم (1391). بررسی تطبیقی تربیت اخلاقی از دیدگاه ارسطو و ابن سینا. سومین همایش ملی سهروردی با موضوع اخلاق کاریردی. دانشگاه زنجان.
رحمان‌پور، محمد و بختیار نصرآبادی، حسنعلی (1390). بازاندیشی در معنا، جایگاه، چالش‌ها و آثار عادات در فرایند تربیت اسلامی. معرفت. 20 (160). 59-72.
زیبا کلام، فاطمه (1385). ملاحظاتی در باب فلسفه آموزش و پرورش از دیدگاه ارسطو با تأکید بر اهمیت احساس و کاربرد آن در نظارت. مجله روانشناسی و علوم تربیتی. ش 73. 25-44.
زیباکلام، فاطمه (1387). سیر اندیشه فلسفی در غرب. تهران: دانشگاه تهران.
سجادی، سیدمهدی (1384). تبیین و ارزیابی رویکرد عقلانی به تربیت دینی (قابلیتها و کاستیها). مجله نوآوری‌های آموزشی، شماره 11، 35-55.
عطاران، محمد (1366). آراء مربیان مسلمان درباره‌ی کودک. تهران: سازمان پژوهش و برنامهریزی آموزشی.
کاپلستن، فردریک (1362). تاریخ فلسفه، ج 1، ترجمه جلال الدین مجتبوی. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
کاردان، علی محمد (1381). سیر آراء تربیتی در غرب. تهران: سمت.
کلوسکو، جورج (1389). تاریخ فلسفه سیاسی. ترجمه خشایار دیهیمی، تهران: نشر نی.
کومبز، جی. آر و دانیل، ال بی (1387). پژوهش فلسفی: تحلیل مفهومی. ترجمه خسرو باقری.
درشوبرت و همکاران، روش شناسی مطالعات برنامه درسی (صص 43-66). ترجمه محمود مهرمحمدی و همکاران. تهران: انتشارات سمت.
کینی، جان جی. (1373). افلاطون. ترجمه عزت الله فولادوند. تهران: کهکشان.
نقیبزاده، میرعبدالحسین (1390). نگاهی به فسلفه آموزش و پرورش. تهران: طهوری
نوظهور، یوسف (1387). نسبت فضیلت با سعادت در نظام اخلاقی افلاطون. پژوهش‌های فلسفی. سال 51، شماره 207، صص 135-159.
یگر، ورنر (1376). پایدیا، ج 2 و 3، ترجمه محمدحسن لطفی. تهران: خوارزمی.
Aristotle (1980). Necomachean ethics, (Translated by W. D. Ross), New York: Oxford University Press.
Drayfus, S. E. (2004). The five stage model of adult skill acquisition. Bulletin of Acience and Thechnology Society, 24 (3), 177-181.
Given, L. M. (2008). Encyclopedia of qualitative research methods. California & London: sage Publications.
Hodgson, G. M. (2014). Habits, in Encyclopedia of educational theory and philosophy 1 st, D. C. Phillips (Ed.), Electronic book, Sage.
Kraut, R. (2014). Aristotle’s ethics. In Stanford Encyclopedia of philosophy Available at http://plato.stanford.edu/entries/aristotle-ethics/, 30/3/2016.
Kazepides, A. C. (1970). The concept of habit in education. Educational Theory and Philosophy, 20 (1), 54-62.
Malikeil, J. (2003). Moral Character: Hexis, habitus and ‘habit’, An Internet Journal of Philosophy, V. 7, available at http://www.minerva. mic.ul.ie//vol7/moral.html, 30/3/2016.
Peters, R. S. (1963). Reason and habit: The paradox of moral education, in W. R. Niblett, Moral education in a changing society, London: Faber.
Plato (1961). Laws. Translated by R. G. Burry. Cambridge: Harvard University Press.
Ryle, G. (1949). The concept of mind, New York: Barnes and Noble.
Rorty, A. O. (1980). Akrasia and pleasure, In Essays on Aristotle ehics, (A. O. Rorty E.d.). Berekley: University of California Press, 267-284.
Miner, R. C. (2013). Aquinas on Habitus, in A history of habit: From Aristotle to Bourdieu, (Ed. Tom Sparrow and Adam Hutchinson), New York: Lexington Books.
Olsen, O., Tudoran, A., A., Bruns, K., & Verbeke, W. (2012). The Role of Habit strength. European Journal of Marketing, 47 (1), 303-323
Ulich, R. (1968). History of Educational Thought. New York: American Book.