نوع مقاله : مروری(کیفی)

نویسندگان

دانشگاه تبریز

چکیده

مشارکت والدین در امر تحصیل فرزندانشان، یکی از مباحث مهم و اساسی تعلیم و تربیت است. این امر بدان سبب بنیادی است که دانش آموزان نیمی از وقت روزانه‌ی خود را در خانه و با هدایت والدین خود می‌گذرانند. تداوم مشارکت والدین از خانه به مدرسه می‌تواند هم در بهبود تربیت فرزندان اثرگذار باشد و هم مشکلاتی را برای والدین به وجود آورد که این تحقیق به دنبال کشف تجارب مثبت و منفی والدین از مشارکت در امر تحصیل فرزندانشان در دوره ابتدایی می‌باشد. روش انجام این پژوهش از نوع کیفی و به شیوه پدیدارشناسی است. جامعه آماری پژوهش، والدین دانش‌آموزان دوره ابتدایی در شهر تبریز و در سال 92-1391 بوده است. نمونه‌ها به‌صورت هدفمند انتخاب گردیدند و حجم آن با توجه به ماهیت پژوهش کیفی تا اشباع داده‌ها (16) نفر ادامه یافت. داده‌ها از طریق مصاحبه عمیق و ژرف‌نگر گردآوری گردید و با استفاده از روش پیشنهادی اسمیت (1995) مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفت. 9 مضمون اصلی از یافته‌ها استخراج گردید که عبارت‌اند از: دلایل اهمیت تحصیل، شرایط و امکانات، روش‌های آموزشی والدین، مشکل‌آفرینی در زندگی، دلایل مشکلات از دیدگاه والدین، تأثیر مثبت همکاری روی فرزندان، معایب همکاری والدین، راهکارهای والدین برای جلوگیری از مشکلات، پیشنهادات والدین برای افزایش کارایی و اثربخشی مدرسه. بحث و نتیجه‌گیری: والدین در جریان مشارکت در امر تحصیل فرزندانشان تجارب مثبت و منفی زیادی را به دست آورده‌اند که بر ادراکات آنان از این مشارکت و همکاری تأثیر داشته است. آشنایی برنامه‌ریزان با تجربیات والدین به‌عنوان حامیان دانش‌آموزان، نقش مهمی در رفع و یا حداقل کاهش تجربیات منفی و افزایش اثربخشی برنامه‌ها و رضایت بخشی آنان را دارد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Parents’ experience regarding participation in their children’s education: A qualitative study

چکیده [English]

One of the mostimportant matters in child education is parents’ participation in the education and training of their children. This is highly significant because children spend one half of their daily time at home under the surveillance of their parents. The continuance of parent participation into the school can both help the improvement of education and create problems for parents. This study aims at uncovering both the positive and negative consequences of parents’ participation at the primary education level. The methodology used in this research is qualitative, (phenomenological). The statistical population consisted of all elementary pupils’ parents of Tabriz City in the academic year 1391-92. Samples consisted of 16 parents, selected purposively until saturation was reached. The research data were collected using in –depth interviews and were analyzed by applying Smith’s method. The data yielded nine main themes including: Reason for the importance of education; conditions and possibilities; parents’ methods of education; problems encountered; the reasons for those problems from parents’ standpoints; the positive effects on children, of the cooperation; shortcomings in parents participation; parents solutions to the problems; and parents’ suggestions for school efficacy. Parents underwent both positive and negative experiences in the course of participation which impacted their perceptions concerning that participation; curriculum managers, better understanding & parents’ cooperation might play a significant role in reducing negative and enhancing positive aspects of the efficacy of programs and planners’ satisfaction.

کلیدواژه‌ها [English]

  • parent participation
  • parents’ educational experience
  • phenomenological
  • method at primary level
ادیب حاج باقری، محسن؛ پرویزی، سرور؛ صلصالی، مهوش (1390). روشهای تحقیق کیفی. انتشارات بشری
افروز، غلام علی (1388). ضرورت ارزیابی مستمر از تأمین نیازهای اساسی و بهداشت روانی دانشآموزان، نشریه روان‌شناسی و علوم تربیتی (دانشگاه تهران)، شماره 40. 6-19.
ایمانی، محسن (1382). ارائه‌شده در جمعی از نویسندگان (1382). خانواده و تعلیم و تربیت. تهران: انتشارات انجمن اولیا و مربیان.
آراسته، لعیا (1392). فراموشی استعدادهای کودکان در سایه اجبار و چشم‌وهم‌چشمی والدین. خبرگزاری مهر. (15/04/1392). از http://www.mehrnews.com
باربارا مک کومبز- جیمز پاپ (1383). پرورش انگیزه در دانشآموزان. ترجمه ابراهیمی قوام، صغری (1383). تهران: انتشارات رشد.
بارکر، فلیپ (1375). خانواده درمانی پایه. ترجمه محسن دهقانی و زهره دهقانی (1375)، چاپ اول، تهران: انتشارات رشد.
بلاغت، سیدرضا؛ هاشمی، سیداحمد؛ بهمنی، مصطفی (1391). والدین و آموزش‌وپرورش (مشارکت والدین در مدارس). انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی.
حسینی، میرقادر (1371). بررسی علل و عوامل افت تحصیلی، مرکز تحقیقات اداره کل آموزش‌وپرورش تبریز.
خاکباز، عظیمه سادات (1389). گروه مطالعاتی برنامه درسی، شواب و عمل فکورانه. انجمن مطالعات برنامه درسی ایران، شماره 2، 10-7.
خوش خلق، ایرج؛ شریفی، حسن پاشا (1385). ارزشیابی اجرای آزمایشی ارزشیابی توصیفی در مدارس ابتدایی برخی از مناطق آموزشی کشور (85-1384). فصلنامه تعلیم و تربیت. صص 147-117.
روزنامه جمهوری اسلامی ایران (1386). نقش خانواده در یادگیری دانشآموزان، اسفند ماه.
شایگان، فریبا (1388). بررسی عوامل مؤثر بر خواب آلودگی دانشجویان در کلاس درس. فصلنامه مطالعات مدیریت انتظامی، سال چهارم، شماره سوم، 362-342.
شریفی، حسن پاشا (1369). افت تحصیلی در آموزش ابتدایی، علل و راههای برخورد آن. مجله رشد معلم. 74. 29-33.
صلصالی. م و همکاران (1382). روش‌های پژوهش کیفی. انتشارات بشری، تهران.
گیج، ان، ال (1379). مبانی علمی هنر تدریس، ترجمه محمود مهرمحمدی (1379). تهران: انتشارات مدرسه.
کفایی، سیامک (1386). نظرسنجی نگاه والدین نسبت به آینده فرزندان. آینده فرزندان: علم یا ثروت. روزنامه همشهری آنلاین. (18/05/1392). از
http://www.hamshahrionline.ir.
لوی، الف. (1923). برنامه‌ریزی درسی مدارس. ترجمه فریده مشایخ (1383)، چاپ دوم، انتشارات: مدرسه.
وفادار، صداقت و جوان‌بخت اول، جعفر (1383). انجمن اولیا و مربیان، ساختار، وظایف و مسئولیتها. تهران: انجمن اولیا و مربیان.
Epstein‚ N. B.‚ Bishop‚ D. S., & Levin‚ S. (1978). The McMaster model of family functioning. Journal of Marriage and Family Counselling‚ 419-31.
Fitzgeral‚ D. (2004). Parent Partnership in the Early Years. London: Continuum.
Hoover- Dempsey, K. H., & Sandler, H. M. (1997). Why do parents become involved in their children’s education? Review of Educational Research‚ 67 (1)‚ 3-420.
Steinhauer‚ P. D.‚ Santa- Barbara‚ J., & Skinner‚ H. (1984). The process model of family functioning. Canadian Journal of Psychiatry‚ 29‚ 77-88.
Stern‚ J. (2003). Involving Parents. London: Continuum.
Wentzel, K. R. (1998). Social Support and Adjustment in Middle School: The Role of Parents, Teachers, and Peers. Journal of Educational Psychology, 90, 202-209.