نوع مقاله : مروری(کیفی)

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری برنامه درسی، دانشگاه اصفهان

2 استاد، دانشگاه اصفهان

3 استادیار، دانشگاه اصفهان

چکیده

هدف از پژوهش حاضربررسیعنصرمحتوادربرنامه‌ی
درسی
آموزش محیط‌زیست
دوره دوم متوسطه در ایران
وچندکشورجهانوپیشنهاد رویکرد ومحتوای
مغفول در برنامه درسی آموزش محیط‌زیست ایران بود. روش پژوهش تطبیقی
وتوصیفی- تحلیلیبود.نتایج
پژوهش نشان داد رویکرد برنامه درسی
کشورهای سوئدوکانادا
به برنامه درسی آموزش محیط‌زیست، توسعه پایدار بوده و محتوای
آموزش محیط‌زیست در برنامه درسی
متوسطه دوم به‌صورت جامع و
تلفیقی بوده است. محتوای برنامه
درسی آموزش محیط‌زیست متوسطه دوم کشور استرالیا فاصله کمی با رویکرد توسعه پایدار
داشت و محتوای برنامه درسی آموزش محیط‌زیست به‌صورت غیر جامع
وتلفیقی بود. محتوای برنامه درسی
متوسطه دوم آموزش محیط‌زیست در کشور ترکیه با رویکرد توسعه پایدار فاصله داشت و
محتوای آموزش محیط‌زیست به‌صورت غیر جامع و
تلفیقی بود.محتوای
برنامه درسی آموزش محیط‌زیست متوسطه دوم ایران نیز تا رویکرد توسعه پایدار فاصله
داشت و محتوای آموزش محیط‌زیست به‌صورت غیر جامع
و تلفیقیدر کتب درسی زیست‌شناسی، شیمی،
جغرافیا و زمین‌شناسی
بود. در کشورهای موردمطالعه
محتوای انتخابی حول
حیطه‌های دانش، نگرش و مهارت
نسبت به محیط‌زیست
بود. در زمینه نوع دانش و حجم
اختصاص یافته محتوا،
به نگرش و مهارت‌های آموزش محیط‌زیست
بین کشورمان و کشورهای منتخب
اختلاف چشمگیری وجود داشت.در
پایان این پژوهش با بررسی تطبیقی، محتوایی روان‌سازی شده
با 20 گویه که در برنامه درسی
آموزش محیط‌زیست کشورمان مغفول مانده با رویکرد توسعه پایدار
پیشنهادگردید.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

A comparative study of the course content of the environment al education in secondary schools of Iran and some selected countries and suggestions concerning the ignored approach and content of the curriculum in the environmental education in Iran

نویسندگان [English]

  • neda parishani 1
  • Sayed Ebrahim Mir Shah Jafari 2
  • F Sharifian 3
  • mehrdad farhadian 3

1

2

3

چکیده [English]

The aim of this study was
to investigate the content element in the curriculum of the environment course
in secondary schools of Iran and some selected countries with suggestions
concerning the ignored content of the curriculum in environmental education of
Iran. The research method was comparative and descriptive-analytical. The
results indicated that Swedish and Canadian curriculum approach to the
environmental education involved sustainable development and their
environmental education content in the curriculum for secondary school seemed
to be comprehensive and consolidated. Australia’s secondary school
environmental education curriculum comes close to support a sustainable
development approach and environmental education curriculum content proved to
be non-exhaustive and consolidative. The curriculum content of secondary
schools for environmental education in Turkey fell short of sustainable
development approach and its environmental education content was
non-comprehensive and integrated. The curriculum content approach of the
secondary school in Iran for the environmental education fell short of being
oriented toward sustainable development and was non-comprehensive and
integrated in contents of textbooks on biology, chemistry, geography and geology.
In studied countries the selected contents centered around areas of knowledge,
skills and attitudes towards the environment. With regard to the kind of
knowledge and the space dedicated to content, there was a significant gap
between attitudes and skills in environmental education in the curriculum of
our country and those of the selected countries. At the end of study, using a
comparative analysis, a streamlined content comprising 20 items, assumed to be
ignored in the curriculum content for environmental education in our country,
was presented.

کلیدواژه‌ها [English]

  • content of environmental education
  • Comparative Study
  • Curriculum
  • Sustainable Development
آقازاده، احمد (1386). آموزش و پرورش تطبیقی، تهران، سمت.
بیات، طاهره؛ احمدی، پروین و پارسا، عبدالله (1390). جایگاه اخلاق زیست ‌محیطی در برنامه درسی دوره ابتدایی ایران. فصلنامه پژوهش در برنامه‌ریزی درسی، 9، 62-51.
تقیه، نرجس؛ قانتاش، عباس؛ فلاحی، ویدا (1391). آموزش محیط‌زیست و جایگاه آن در برنامه درسی دوره راهنمایی. مجموعه مقالات دومین کنفرانس برنامه ریزی و مدیریت محیط‌زیست. تهران، دانشگاه تهران، 27-26 اردیبهشت، 114-111.
تورانی، حیدر و کرام‌الدینی، محمد (1383). جایگاه آموزش محیط‌زیست در نظام رسمی آموزش و پرورش کشور. فصلنامه علمی سازمان حفاظت محیط‌زیست، 8، 41-80.
حاج حسینی، حمیده؛ شبیری، محمد و فرج‌الهی، مهران (1389). نیازسنجی و تعیین اولویت‌های آموزشی دانش‌آموزان مقطع متوسطه در زمینه محیط‌زیست و توسعه پایدار. علوم و تکنولوژی در محیط‌زیست، 1، 179-194.
دیبایی شادی و لاهیجانیان اکرم‌الملوک (1388). بررسی برنامه‌های درسی مقطع راهنمایی با تأکید بر محورهای آموزش محیط‌زیست. فصلنامه علوم محیطی، سال ششم، 3، 184-177.
سلیمان پورعمرانی، محبوبه (1392). طراحی و تدوین برنامه درسی دوره متوسطه با رویکرد سازگار با محیط‌زیست. پایان نامه دکتری، دانشگاه آزاد خوراسگان.
شبیری، محمد و پراهالادا، ان.ان. (1385). بررسی مقایسه‌ای نحوه نگرش زیست‌محیطی دانشجویان متوسطه ایران و هند. فصلنامه علمی (دفتر نمایندگی وزارت علوم شبه قاره هند)، شماره 16، 128-115.
صالحی عمران، ابراهیم و آقامحمدی، علی (1387). بررسی دانش، نگرش و مهارت‌های زیست‌محیطی معلمان آموزش دوره ابتدایی استان مازندران، تعلیم و تربیت، شماره 95، 118-91.
طیبی، بتول؛ شبیری، محمد و رضایی، محمد هاشم (1392). بررسی وضعیت برنامه درسی کشورهای پیشرفته از منظر توجه به منابع انرژی‌های پاک و تجدیدپذیر به‌منظور ارائه
راهکارهای پیشنهادی در نظام آموزش و پرورش ایران. نشریه انرژی، 16، 2، 96-77.
عزیزی، وحید؛ سواری، مسلم؛ صادقی، معین و یاوری، غلامرضا (1392). تحلیل نگرش دانش‌آموزان پسر دوره متوسطه شهر همدان نسبت به حفاظت از محیط‌زیست. فصلنامه آموزش محیط‌زیست و توسعه پایدار. 1، 4، 28-20.
قضاوی، منصوره؛ لیاقتدار، محمدجواد؛ عابدی، احمد و اسماعیلی، مریم (1389). تحلیل محتوای کتاب‌های تعلیمات اجتماعی دوره ابتدایی ایران به لحاظ توجه به معضلات زیست‌محیطی. اندیشه‌های نوین تربیتی، 6، 123-151.
محرم‌نژاد، ناصر و حیدری، عمران (1385). تدوین الگوی مدیریتی توسعه پایدار آموزش محیط‌زیست برای نسل جوان کشور. فصلنامه علوم و تکنولوژی محیط‌زیست، 28، 77-68.
مهربان، زینب؛ بهمنی، لیلا و کرمی، زهرا (1393). تأثیرسبکزندگیبرتوسعهپایدار. اولین کنفرانس سراسری توسعه پایدار در علوم تربیتی و روان‌شناسی، مطالعات اجتماعی و فرهنگی. تهران.
میردامادی، مهدی، باقری ورکانه، عباسعلی و اسماعیلی، سمیه (1387). بررسی میزان علاقه دانش‌آموزان دوره متوسطه در رابطه با حفاظت محیط‌زیست. فصلنامه علمی محیط‌زیست، 46، 39-21.
Australian education international (2011). Country education profiles.
Australian government department of the environment, water, heritage and the arts (2009). Living sustainably. Macquarie university, Sydney.
Board of studies NSW (2013).Biology stage 6 syllabu,s.updated with minor amendments. Internet: www.boardofstudies.nsw.edu.au.
Board of studies NSW (2009).Biology stage 6 syllabu, s.updated with minor amendments. Internet: www.boardofstudies.nsw.edu.au.
Board of studies NSW (2013). Chemistry stage 6 syllabu, S. updated with minor amendments. Internet: www.boardofstudies.nsw. edu.au.
Board of studies NSW (2013). Earth and environmental sciencestage 6 Syllabu, S. Updated with minor amendments. Internet: www.boardofstudies.nsw.edu.au.
Board of Studies NSW (2013).Earth and environmental sciencestage 6 Syllabu, S. Updated with minor amendments. Internet: www.boardofstudies.nsw.edu.au.
Conde, M. C. & Sánchez, J. S. (2010).  The school curriculum and environmental education: A school environmental audit experience. International Journal of Environmental & Science Education, 5 (4), 477-494.
Conde, M. C. & Sánchez, J. S. (2010).  The school curriculum and environmental education: A school environmental audit experience. International Journal of Environmental & Science Education, 5 (4), 477-494.
Cox, B., Calder, M., & Fien, J., (2010).  Learning for a sustainable environment - values education, UNESCO.
Chung, Y. (2013). Education for sustainable development (ESD) in Sweden: A study of ESD within a transition aeffected by PISA reports. Master thesis in sustainable development at uppsala university, 165, 39 -30.
Conde, M. C. & Sánchez, J. S. (2010).  The school curriculum and environmental education: A school environmental audit experience. International Journal of Environmental & Science Education, 5 (4), 477-494.
Council of ministers of education, Canada (2010). Canada's education systems. Canadian information centre for international credentials, www.onyris.com.
Cox, B., Calder, M., & Fien, J. (2010). Learning for a sustainable environment - values education, UNES.
Daskolia, M., & Kynigos, Ch. (2012). Applying a Constructionist Frame to Learning about Sustainabili. Creative Education. 3 (6), 8-18.
Enka Schools. (2013). Curriculum guide middle and high schools. Istanbul, Turkey.
Gough, A. (2011). Australian association for environmental educationthe Australian-ness of curriculum jigsaws: Where does environmental education fit? Australian Journal of Environmental Education, 27, 1.
Incikabi, L., Ozgelen, S., & Tjoe, H. (2012). A comparative analysis of numbers and biology content domains between Turkey and the USA. Internationaljournal of environmental & science education. 7 (4), 523-536.
Johnson, L., Adams Becker, S., Estrada, V., Freeman, A., P., Kampylis, Vuorikari, R., & Punie, Y. (2014). Horizon Report Europe: 2014 Schools Edition. Luxembourg: Publications Office of the European Union, & Austin, Texas: The New Media Consortium.
Hassan, A., Noordin, T. A., & Sulaiman, S. (2010). The status on the level of environmental awareness in the concept of sustainable development amongst secondary school students. Social and Behavioral Sciences, 1276–1280. Available online at www. sciencedirect.com.
kisoglu, M., Robust, H., Sulun 3, A., Alas, A., & Erkol, M. (2010). Environmentalliteracy and evaluation of studies conducted on environmental literacy in Turkey. International Online Journal of Educational Sciences, 2 (3), 772-791.
Lea, M. R. (2013). "Reclaiming literacies: Competing textual practices in a digital higher education". Teaching in Higher Education, 18 (1), 106-118.
Mackey, T. & Jacobson, T. (2014). Metaliteracy: Reinventing information literacy to empower learners. Chicago: ALA Books.
Manning, D. (2011). The importance of education in attitude formation: A Swedish & American cross-national perspective. In partial fulfillment of a bachelor of arts degree in environmental analysis, Claremont mckenna college, claremont California.
Ministry of education’s Canada (2011). Environmental education, Grades 9−12: Scope and sequence of expectations, (2011). This publication is available only on the website, at www.ontario. ca/edu.
Shimizu, M., & Tanka, H. (2000). The Status of environmental education in Sweden- A omparative Study between Sweden and Japan. Journal of International Development and Cooperation, 6 (1), 223–238.
Srbinovski, M., Erdogan, M., Ismaili, M. (2010). Environmental literacy in the science education curriculum in Macedonia and Turkey. Procedia Social and Behavioral Sciences, 2, 4528–4532. Available online at: www.sciencedirect.com.
Stokes, E., Edge, A., & West, A. (2014). Environmental education in schools in the European Union, Centre for Educational Research London School of Economics and Political Science.
Tao, Z. (2012). Education Programs on Environment. Procedia Environmental Sciences12, 349 – 353.
UNESCO-IBE (2011). World data education.7 th education.