نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری رشته فلسفه تعلیم و تربیت، دانشگاه تربیت مدرس

2 استادیار، دانشگاه تربیت مدرس

3 دانشیار، دانشگاه تربیت مدرس

4 استاد، دانشگاه تهران

چکیده

غلبه رویکردهای تفسیری بر
رویکردهای تبیینی در علوم تربیتی در دهه‌های اخیر سبب شده است که عده‌ای از صاحب‌نظران،
دستیابی به عینیت در پژوهش تربیتی را ناممکن تلقی نمایند. هدف این پژوهش بررسی
امکان دستیابی به عینیت در پژوهش
های
تربیتی است و ضمن بررسی دیدگاه‌های اثبات
گرا، پسا
اثبات‌گرا و بازسازی‌گرا، به این مسئله از منظر روش بازسازی عقلانی هابرماس پاسخ
می‌دهد. روش تحقیق حاضر، استنتاجی و مقایسه‌ای است. یافته‌ها نشان می‌دهند که توجه
به ساختارهای هنجاری زیربنایی عام، زمینه لازم برای دستیابی به‌نوعی عینیت در
تقسیر را در اختیار پژوهشگر تربیتی می‌گذارد و از این طریق پژوهشگر می‌تواند
رویکردهای تبیینی و تفسیری را تلفیق کند. این امر سبب می‌شود که عینیت در پژوهش
تربیتی باز سازنده از طریق بی‌طرفی از درون حاصل شود و لذا از رویکردهای اثبات‌گرا
و پسا اثبات‌گرا که به دنبال بی‌طرفی از بیرون هستند، متمایز شود. در پایان چالش
ها و
محدودیت‌های این نوع عینیت در پژوهش
های
تربیتی موردبررسی و نقد قرارگرفته‌اند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Objectivity in educational science, from the perspective of rational reconstruction method

نویسندگان [English]

  • ali karimi gildeh 1
  • alireza sadeqzadeh 2
  • mahdi sajadi 3
  • khosro bagheri 4

چکیده [English]

In recent decades interpretive approaches overcome the explanatory approaches in educational researches and this fact has led some experts to consider the achieve ment of objectivity in educational research impossible. The aim of this study is to investigate the possibility of achieving objectivity in empirical research in education and, subsequent to an investigation of the viewpoints of positivists, post positivists and the Reconstructionist approach, an attempt is made to answer this quetation from the perspective of the rational reconstruction of Habermas. The method of this research is deductive comparative. The findings suggest that consideration of the universal normative structures provides the educational researcher with a possibility of objectivity in interpretation. In this way, researchers can integrate approaches to interpretation with these of explanation. This secures an objectivity of reconstructive educational approach via internal impartiality; this distinguishes this approach from the positivist and post positivist approaches which invoke external impartiality research. At the end, the challenges and limitations of this type of objectivity in Educational Research have been examined and critically discussed.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Methodology
  • educational research
  • rational reconstruction
  • Jürgen Habremas
  • objectivity
ایمان، محمدتقی (1393). فلسفه روش تحقیق در علوم انسانی. چاپ سوم. قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
اباذری، یوسف (1389). خرد جامعه‌شناسی. چاپ سوم. تهران: طرح نو.
باقری، خسرو (1389). رویکردها و روش‌های پژوهش در فلسفه تعلیم و تربیت. تهران: پژوهشگاه مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
باقری، خسرو (1390). هویت علم دینی: نگاهی معرفت‌شناختی به نسبت دین با علوم انسانی. چاپ سوم. تهران: سازمان چاپ و انتشارات وزارت ارشاد.
برزینکا، ولفگانگ (1376). «علم تعلیم و تربیت». در خسرو باقری و محمد عطاران (گزینش و ترجمه)، فلسفه تعلیم و تربیت معاصر. صص: 153-176. تهران: محراب قلم.
برزینکا، ولفگانگ (1376). «تعلیم و تربیت علم و فرا نظریه». در خسرو باقری و محمد عطاران (گزینش و ترجمه)، فلسفه تعلیم و تربیت معاصر. صص: 153-176. تهران: محراب قلم.
بک، کلایو (1376). «علم و تربیت چیست». در خسرو باقری و محمد عطاران (گزینش و ترجمه)، فلسفه تعلیم و تربیت معاصر.صص: 153-176. تهران: محراب قلم.
بلیکی، نورمن (1393). پارادایم‌های تحقیق در علوم انسانی. ترجمه سید حمیدرضا حسنی، محمدتقی ایمان، مسعود ماجدی. چاپ سوم. قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
پیوزی، مایکل (1384). یورگن هابرماس. ترجمه احمد تدین. چاپ دوم. تهران: هرمس.
فیلیپس، د. س. (1376). «تأملات مابعد کهنی در باب پژوهش تربیتی». در فلسفه تعلیم و تربیت معاصر. خسرو باقری و محمد عطاران. تهران: محراب قلم.
عباسپور، ابراهیم (1390). «بررسی روش‌شناسی نظریه کنش ارتباطی هابرماس بارویکرد انتقادی». معرفت فرهنگی اجتماعی. سال دوم. شماره 2. صص:35-64.
ساعی، علی (1386). روش تحقیق در علوم اجتماعی. تهران: سمت.
شعبانی ورکی، بختیار (1385). منطق پژوهش در علوم تربیتی و اجتماعی. مشهد: آستان قدس رضوی.
لطف‌آبادی، حسین (1388). روش‌شناسی پژوهش در روان‌شناسی و علوم تربیتی. قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
مهرمحمدی، محمود (1386). «کندوکاو در ترجیحات روش‌شناختی پژوهشگران حوزه تعلیم و تربیت در ایران». فصلنامه نوآوری‌های آموزشی. سال 6. شماره 21. صص:77-109.
هابرماس، یورگن (1392). نظریه کنش ارتباطی. ترجمه کمال پولادی. تهران: مرکز
هرست، پل؛ پیترز، ریچارد (1389). منطق تربیت. ترجمه فرهاد کریمی. تهران: علمی و فرهنگی.
هولاب، رابرت (1383). یورگن هابرماس، نقد در حوزه عمومی. ترجمه حسین بشیریه. چاپ دوم. تهران: نشر نی.
Habermas, J. (1979). Communication and Evolution of Society. Trans. Thomas McCarthy. Beacon Press: Boston.
Habermas, J. (1990). Moral Consciousness and Communicative Action. Trans. Christian lenhardt and Shierry Weber Nicholsen.MA: MIT Press: Cambridge.
Hermann, N. (1999). Habermas and Philosophy of Education. Encyclopedia of Education. www.vusst.hr/ ENCYCLOPEDIA/ habermasenglish. Htm. Accessed May 2004.
Landsheere, G. (2002). History of Educational Research. In: Hammersley, martyn (Ed), Educational Research: Current issue. Second ed. Open University publication.
Lovat, T. (2013). Habermas: Education’s reluctant hero. In Social theory and education research. Edited by Mack Murphy. Rutledge: London and New York.
McCarthy, T. (1991). Ideals and Illusion: On Reconstruction and Deconstruction in Contemporary Critical Theory. Massachusetts Institute of Technology.
Kohlberg, L. (1971). Stages of Moral Development as Basis for Moral Education. In C.M. Beck. Moral Education. Toronto University press: Toronto.
Pedersen, J. (2011). Habermas method: Rational reconstruction. University of Bergen.
Phillips, D. C., Burbules, N. C. (2000). Post positivism and Educational Research. New York: Roman Littlefield Publishers.
Popper, K. R. (1976). The logic of the Social Scinces. In T.W.Adorno
et al. The Positivist Dispute in German Sociology. 87-104. London: Heinemann.
Ryle, G. (1979). The Concept of Mind. London.
Yong, R. (1989). A Critical Theory of Education, Habermas and our Children’s Future. Harvester. Wheat sheaf, New York.