نوع مقاله : علمی- پژوهشی
نویسندگان
1 دانشجوی دکتری فلسفه تعلیم و تربیت دانشگاه شیراز
2 دانشیار دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی
3 دانشیار دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه شیراز
چکیده
روشنفکری دینی به‌عنوان
محصول رویارویی دین با مدرنیته، یکی از رویکردهای مناقشه‌انگیز و پرنفوذ چند قرن
اخیر دنیای اسلام است. این رویکرد در ایران نیز به یکی از مباحث مهم و جنجال‌برانگیز
میان اندیشمندان تبدیل‌شده و جهت‌گیری‌های بعضاً متفاوتی را تجربه کرده است. این جهت‌گیری‌ها
سبب شده است تا روشنفکری دینی ایران در قالب موج‌های متفاوتی نام‌گذاری گردند.
”احیاگری اسلامی“، ”اسلامی‌سازی
دانش“ و ”جریان متأخر“ آن با جهت‌گیری معرفت‌شناسانه و فلسفی از جمله این موج‌هاست.
جریان متأخر روشنفکری دینی ایران بر این ادعاست که می‌تواند دین را با مدرنیته و
عناصر آن ازجمله شهروندی، سازگار کند. نوشتار حاضر باهدف بررسی امکان سازگاری دین
و شهروندی مدرن از چشم‌انداز جریان متأخر روشنفکری دینی، می‌کوشد تا به این پرسش
پاسخ دهد که امکان و ظرفیت این جریان را در سازگاری با شهروندی مدرن چیست و سپس
تربیت شهروندی متناسب با مفروضات این جریان را ترسیم کند. پژوهش حاضر در زمره پژوهش‌های
کیفی قرار می‌گیرد و برای رسیدن به هدف خود از روش توصیفی-تفسیری، سود می‌جوید. یافته‌های
این پژوهش نشان می‌دهد که این جریان فکری با پیش‌فرض‌ها و اصولی که دارد و نیز با
طرح اولویت معرفت‌شناسی بر هستی‌شناسی در بسیاری از موارد توانسته است با مفروضات
مدرنیته و شهروندی مدرن خود را سازگار کند و تحقق تربیت شهروندی مدرن را ممکن
سازد، امّا در پاره‌ای از مسائل به توافق دست نیافته است.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
عنوان مقاله [English]
Understanding of the Recent Religious Intellectual Capacity in Iran for Realization of the Modern Citizenship Fostering
نویسندگان [English]
- babak shamshiri 2
- mohammad mazidi 3
2 Associate Professor, Department of Philosophy of education, Shiraz University, Shiraz, Iran.
3 Associate Professor, Department of Philosophy of education, Shiraz University, Shiraz, Iran.
چکیده [English]
The religious intellectualism, resulting from the
religious confrontation with modernity, has become one of the most contentious,
though influential, approaches in the contemporary Islamic world. This
phenomenon has also given rise to many controversial debates among the scholars
subscribing to different theoretical and ideological orientations. These orientations have provided grounds for
the religious intellectualism in Iran to be labeled as different intellectual
waves such as Islamic revival, Islamization of knowledge with its very recent
trend recognized as an epistemological and philosophical orientation. The
recent religious intellectualism in Iran claims to possess the ability to adapt
religion to modernity and its components such as citizenship. The main purpose
of this study, first, was to verify the possibilities and capacity of the
recent religious intellectualism so that a program for educating appropriate
citizens could be drawn up. This research was conducted under a qualitative
paradigm using a descriptive-interpretive approach to analyze the data. The
results of the study reveal that the current intellectualism in Iran, with all
of its pre-suppositions and principles which prioritize epistemology over
ontology has been able to adapt itself, in many cases, to the assumptions of
modernity and modern citizenship thus making provisions for the realization of
the modern citizenship training.
کلیدواژه‌ها [English]
- citizenship
- intellectualism
- religious intellectualism
- citizenship fostering
)