نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

• منیژه شهنی ییلاق
• زهرا بنابی مبارکه
• حسین شکرکن
• جمال حقیقی

چکیده

 
 
این پژوهش به بررسی تأثیر آموزش «شیوه‌های کنار آمدن» کلاس-محور در کاهش خشم و پرخاشگری و افزایش مهارت‌های اجتماعی و حل مسأله‌ی دانش‌آموزان پرخاشگر پرداخته است. جامعه‌ی آماری شامل دانش‌آموزان دختر کلاس‌های چهارم و پنجم ابتدایی ناحیه‌های چهارگانه‌ی شهر اهواز است؛ که در سال تحصیلی 87-88 مشغول به تحصیل بودند. نمونه‌گیری شامل انتخاب تصادفی 20 دبستان از ناحیه‌های چهارگانه‌ی آموزش و پرورش اهواز و گماردن آنها به دو گروه آزمایشی و گواه (10 مدرسه گروه آزمایشی و 10 مدرسه گروه گواه) می‌باشد. سپس، تمام دانش‌آموزان هدف (پرخاشگر) این مدرسه‌ها بر اساس فرم ملاک‌های تشخیص پرخاشگری انتخاب شدند (71 نفر در مدرسه‌های گروه آزمایشی و 57 نفر در مدرسه‌های گروه گواه). ابزارهای مورد استفاده عبارتند از: مقیاس خود-گزارشی ابراز خشم کودکان (استیل و همکاران، 2008)، مقیاس درجه‌بندی مهارت‌های اجتماعی (گراشام و الیوت، 1990)، مقیاس پرخاشگری واکنشی-پیش کنشی (داج و کوی، 1987) و پرسشنامه‌ی حل مسأله (دانیک و اسمیت، 2003). طرح پژوهشی از نوع آزمایشی میدانی با پیش آزمون-پس آزمون است. گروه آزمایشی در 20 جلسه‌ی 45 دقیقه‌یی تحت آموزش برنامه حل مسأله اجتماعی «شیوه‌های کنار آمدن» قرار گرفتند؛ و در دو نوبت (پیش آزمون و پس آزمون) ارزیابی شدند. در این پژوهش، از روش تحلیل آماری الگو سازی خطی سلسله مراتبی(HLM)  استفاده شده است. نتیجه به دست آمده اثر معنی‌دار مداخله را در مهارت‌های حل مسأله، مؤلفه‌های مهارت‌های اجتماعی (خویشتن‌داری و رفتار برون‌سازی شده)، پرخاشگری، پرخاشگری واکنشی، پرخاشگری پیش‌کنشی، خشم صفت، خشم بیرونی و کنترل خشم نشان می‌دهد. اثر مداخله در خشم درونی معنی‌دار نبود. در ضمن، پس از کنترل پیش آزمون و اثر مداخله، پس آزمون‌ها در بین کلاس‌ها متفاوت بودند. آموزگاران کاربرد این برنامه‌ی آموزشی را بسیار اثرگذار و مفید ارزیابی کردند.
 
 

کلیدواژه‌ها

• مداخله‌ی شناختی–رفتاری
• مهارت‌های حل مسأله
• خویشتن‌داری
• رفتار برون سازی شده
• پرخاشگری واکنشی
• پرخاشگری پیش‌کنشی
• خشم صفت
• خشم بیرونی
• خشم درونی
• کنترل خشم و الگوسازی خطی سلسله مراتبی

عنوان مقاله [English]

The effects of teaching classroom-based "Tools for Getting Along" to decrease anger and aggression and increase social skills and problem-solving among female primary students in Ahvaz

نویسندگان [English]

• M. Shehniyailagh
• Z. Bonabi mobarakey
• H. Shokrkon
• J. Haghighi

چکیده [English]

 
 
The present study examines the effects of classroom-based "Tools for Getting Along" to decrease anger, aggression and increase social skills and problem-solving skills among students. The related population includes all female 4^th- and 5^th-grade primary students in Ahvaz city. The sample includes 20 schools that were selected randomly from the four educational  districts in Ahvaz. All of the aggressive students in these schools were selected as target students. Two kinds of sampling were used. The validation sample included 200 aggressive students, and the hypothesis-testing sample included 128 aggressive students (71 students in intervention classrooms and 57 students in control classrooms). In this research experimental-control groups, with pretest-posttest design was used. The questionnaires used in this research were as follows: the Anger Expression Scale for Children, Reactive–Proactive Aggression Scale, Social Skills Rating System and Problem-Solving Questionnaire. In order to analyze the data both Hierarchical Linear Modeling and descriptive statistics were used. The results showed significant treatment effects on knowledge of problem-solving concepts and teacher ratings of reactive and proactive aggression, self control, externalizing behavior, and self-rated trait anger, anger-out, and anger control. There was no significant treatment effect on anger-in. Outcomes differed across teachers/ classrooms, and teacher ratings of social validity were generally positive.
 

کلیدواژه‌ها [English]

• cognitive–behavioral intervention
• problem-solving skills
• self control
• externalizing behavior
• reactive aggression
• proactive aggression
• trait anger
• anger-out
• anger-in
• anger control and Hierarchical Linear Modeling