روانشناسی تربیتی
توحید اشرف زاده؛ جواد مصرآبادی
چکیده
پژوهش حاضر با هدف فراتحلیل اثربخشی روشهای تدریس بر عملکرد تحصیلی انجام شده است. روش پژوهش، فراتحلیل میباشد. جامعه آماری شامل مطالعات در دسترس مرتبط در داخل کشور بود که در بین سالهای 1390 تا 1401 منتشر شده بود. کلیدواژههای جستوجوی پژوهشهای اولیه شامل: روشهای تدریس، الگوهای تدریس، عملکرد تحصیلی و پیشرفت تحصیلی بود و برای جمعآوری ...
بیشتر
پژوهش حاضر با هدف فراتحلیل اثربخشی روشهای تدریس بر عملکرد تحصیلی انجام شده است. روش پژوهش، فراتحلیل میباشد. جامعه آماری شامل مطالعات در دسترس مرتبط در داخل کشور بود که در بین سالهای 1390 تا 1401 منتشر شده بود. کلیدواژههای جستوجوی پژوهشهای اولیه شامل: روشهای تدریس، الگوهای تدریس، عملکرد تحصیلی و پیشرفت تحصیلی بود و برای جمعآوری اطلاعات از چکلیست مشخصات طرحهای پژوهشی Mesr Abadi استفاده شد. پس از بررسی ملاکهای ورود و خروج، 758 اندازه اثر از 622 مطالعه به دست آمد. مطالعاتی که در این پژوهش مورد استفاده قرار گرفتند از مرکز اسناد و مدارک علمی ایران، پایگاه جهاد دانشگاهی کشور، سایت خصوصی بانک مجلات ایران و پایگاه مجلات تخصصی نور جمعآوری شدند و بعد از بررسی ملاکهای ورود و خروج، یافتههای کمی پژوهشهای منتخب با نرمافزار CMA تحلیل شدند. تحلیل اطلاعات نشان داد که میانگین اندازه اثر کلی برای مدل اثرات ثابت 0/918 و برای مدل اثرات تصادفی 1/227 است. با توجه به ناهمگنی اندازههای اثر، تأثیر متغیرهای تعدیلکننده بررسی شد. نتایج تحلیل پژوهش نشان داد که در بین زیر مؤلفههای روشهای تدریس، الگوی تدریس پردازش اطلاعات و در بین روشهای تدریس الگوی پردازش اطلاعات نیز، روش مبتنی بر پروژه تأثیر بیشتری بر عملکرد تحصیلی فراگیران دارد. بر پایه اندازه اثرهای بهدستآمده میتوان دریافت که روشهای تدریس بر عملکرد تحصیلی تأثیر میگذارند. به دلیل متفاوت بودن روشهای یادگیری و درک فراگیران، پیشنهاد میشود معلمان از روشهای مختلف تدریس استفاده کنند.
روانشناسی تربیتی
مریم قلیچی؛ عبدالرضا نواح؛ معصومه باقری؛ سجاد بهمنی
چکیده
این پژوهش کیفی با هدف فهم فرآیند دیجیتالیشدن سبکزندگی دانشآموزان دختر مقطع متوسطه دوم در شهر اهواز انجام شده است. روش مورد استفاده در این پژوهش، «نظریه دادهبنیاد» به عنوان یکی از اصلیترین روشهای پژوهش کیفی است. دادههای پژوهش از طریق مصاحبه عمیق و شیوه نمونهگیری هدفمند- نظری با 35 نفر از دانشآموزان و مطلعین کلیدی ...
بیشتر
این پژوهش کیفی با هدف فهم فرآیند دیجیتالیشدن سبکزندگی دانشآموزان دختر مقطع متوسطه دوم در شهر اهواز انجام شده است. روش مورد استفاده در این پژوهش، «نظریه دادهبنیاد» به عنوان یکی از اصلیترین روشهای پژوهش کیفی است. دادههای پژوهش از طریق مصاحبه عمیق و شیوه نمونهگیری هدفمند- نظری با 35 نفر از دانشآموزان و مطلعین کلیدی مرتبط گردآوری و جهت تحلیل دادهها از پنج شیوهی کدگذاری باز و تشخیص مفاهیم، توسعه مفاهیم در راستای ابعاد و ویژگیها، تحلیل دادهها برای زمینه، وارد نمودن فرآیند به تحلیل و یکپارچهسازی مقولات استفاده گردید. پس از کدگذاری 10 مقوله اصلی و 28 مقوله فرعی از دادهها پدیدار شد که هر کدام از این مقولات اصلی به صورت کامل با استناد به متن مصاحبهها مورد تحلیل قرار گرفتند. پارادایم ظهوریافته شامل سه بعد شرایط، کنش- کنش متقابل و پیامدها است که پس از کدگذاری، در قالب 10 مقوله عمده کدگذاری و در مرحله کدگذاری گزینشی به استخراج مقوله هسته «چندفضایی شدن جهانزیست دانشآموزان» منجر شد که مقوله محوری این پژوهش به حساب میآید.
روانشناسی تربیتی
مریم محسن پور؛ اعظم مقدم؛ زهرا محمدنیا
چکیده
هدف از انجام این پژوهش، پیش بینی سواد خواندن دانشآموزان ایرانی شرکت کننده در مطالعه پرلز 2021 بر اساس متغیرهای دانشآموز( شامل خودپنداره خواندن، نگرش به خواندن) و متغیرهای معلم (شامل دیدگاه معلم درباره جو مدرسه، تاکید مدرسه بر موفقیت تحصیلی، محدودکنندههای تدریس معلم) بود. بدین منظور پژوهش حاضر با رویکرد ثانویه به تحلیل دادههای ...
بیشتر
هدف از انجام این پژوهش، پیش بینی سواد خواندن دانشآموزان ایرانی شرکت کننده در مطالعه پرلز 2021 بر اساس متغیرهای دانشآموز( شامل خودپنداره خواندن، نگرش به خواندن) و متغیرهای معلم (شامل دیدگاه معلم درباره جو مدرسه، تاکید مدرسه بر موفقیت تحصیلی، محدودکنندههای تدریس معلم) بود. بدین منظور پژوهش حاضر با رویکرد ثانویه به تحلیل دادههای پرلز در میان دانش آموزان ایرانی پرداخت. جامعه آماری دانشآموزان پایه چهارم کشور ایران، در مطالعه پرلز 2021 شامل 1348842 نفر در سال تحصیلی 1400-1399 بود که به روش نمونه گیری طبقه ای خوشه ای دو مرحله ای، 5962 دانشآمـوز از 218 مدرسـه انتخاب شدند. تحلیل دادهها با استفاده از مدل خطی سلسله مراتبی دو سطحی صورت گرفت. نتایج پژوهش نشان دادند که در سطح دانشآموز متغیر خودپنداره رابطهای معنادار با سواد خواندن داشت ولی متغیر نگرش به خواندن رابطه معناداری نداشت. با اضافه شدن متغیرهای پیشبین سطح دانشآموز به مدل، همبستگی بین کلاسی، 36/0 حاصل شد یعنی 36% واریانس نمره پیشرفت سواد خواندن از عوامل بین مدرسهای ناشی میشود. با اضافه شدن متغیرهای پیشبین سطح معلم به مدل، همبستگی بین کلاسی،مجدداً 36/0 به دست آمد. این بدان معنا است که 36% واریانس نمره پیشرفت سواد خواندن از عوامل بین مدرسهای ناشی ولی این واریانس ناشی از سه متغیر بررسی شده در سطح دو در این پژوهش نیست. نتایج این پژوهش اهمیت خودپنداره مثبت در یادگیری خواندن را برجسته میکند و نشان میدهد که ایجاد اعتماد به نفس و تصور مثبت در دانشآموزان نسبت به خود میتواند به بهبود عملکرد آنها در خواندن کمک کند.
روانشناسی تربیتی
نسرین رحمان پور؛ حسن اسدزاده؛ اسماعیل سعدی پور؛ نورعلی فرخی
چکیده
پپژوهش حاضر با هدف تدوین بستهی آموزشی خودفرمانی و تعیین میزان اثربخشی آن بر انگیزش درونی، انگیزش بیرونی، و بیانگیزگی دانشآموزان دورهی دوم متوسطه انجام شد. روش پژوهش، نیمهآزمایشی با پیشآزمون – پسآزمون و پیگیری با گروه کنترل بود. ابتدا بستهی آموزشی خودفرمانی با استفاده از مطالعات کتابخانهای تدوین، و سپس میزان نسبت ...
بیشتر
پپژوهش حاضر با هدف تدوین بستهی آموزشی خودفرمانی و تعیین میزان اثربخشی آن بر انگیزش درونی، انگیزش بیرونی، و بیانگیزگی دانشآموزان دورهی دوم متوسطه انجام شد. روش پژوهش، نیمهآزمایشی با پیشآزمون – پسآزمون و پیگیری با گروه کنترل بود. ابتدا بستهی آموزشی خودفرمانی با استفاده از مطالعات کتابخانهای تدوین، و سپس میزان نسبت روایی محتوا (CVR) و شاخص روایی محتوا (CVI) آن توسط متخصصین تعیین گردید. با استفاده از روش نمونهگیری تصادفی خوشهای چندمرحلهای، یک کلاس 22 نفره و یک کلاس 20 نفرهی دهم تجربی به ترتیب در گروه آزمایشی و گروه کنترل قرار گرفتند(که گروه آزمایشی دو نفر افت داشت). گروه آزمایشی در 8 جلسهی 90 دقیقهای، بسته آموزشی را دریافت نمودند و گروه کنترل هیچگونه آموزشی دریافت نکرد. یافتههای پژوهش با استفاده از تحلیل کواریانس، و تحلیل واریانس با اندازهگیریهای مکرر، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. میزان شاخص روایی محتوا (CVI) برای تمامی هدفها در بستهی آموزشی بین 9/0 تا 1، و میزان نسبت روایی محتوا (CVR) برای تمامی هدفها در پروتکل آموزشی بین 8/0 تا 1 بهدست آمد. یافتهها نشان داد که بستهی آموزشی خودفرمانی بر انگیزش درونی، انگیزش بیرونی و بیانگیزگی دانشآموزان دورهی دوم متوسطه تهران اثرگذار است. همچنین بین پسآزمون و پیگیری تفاوت معناداری مشاهده نشد که نشاندهندهی پایداری اثرات یادگیری است. در نتیجه، بستهی آموزشی خودفرمانی، توانایی ارتقاء انگیزش درونی و بیرونی، و کاهش بیانگیزگی و ارتقاء کیفیت آموزشی را در دانشآموزان دورهی متوسطه دارد.
روانشناسی تربیتی
ناهید شفیعی؛ ناصر بهروزی؛ منیجه شهنی ییلاق؛ محمود ابوالقاسمی
چکیده
چکیده تعیین رابطه علی ادراک از محیط یادگیری سازندهگرا و فکرسیستمی فردی با گرایش به یادگیری مادامالعمر از طریق میانجیگری انگیزش درونی بود. تعداد شرکتکنندگان در پژوهش 450 نفر از دانشجویان کارشناسی دانشگاه شهیدچمران اهواز که در سال تحصیلی 94-95 مشغول به تحصیل بودند و به روش نمونهگیری تصادفی چندمرحلهای انتخاب شده بودند. روش پژوهش ...
بیشتر
چکیده تعیین رابطه علی ادراک از محیط یادگیری سازندهگرا و فکرسیستمی فردی با گرایش به یادگیری مادامالعمر از طریق میانجیگری انگیزش درونی بود. تعداد شرکتکنندگان در پژوهش 450 نفر از دانشجویان کارشناسی دانشگاه شهیدچمران اهواز که در سال تحصیلی 94-95 مشغول به تحصیل بودند و به روش نمونهگیری تصادفی چندمرحلهای انتخاب شده بودند. روش پژوهش همبستگی از نوع معادلات ساختاری بود. ابزارهای استفاده شده شامل پرسشنامههای «گرایش به یادگیری مادامالعمر»، «ادراک از محیط یادگیری سازندهگرا»، «تفکر سیستمی فردی» و «انگیزش درونی» بود. ارزیابی الگوی پیشنهادی با استفاده از روش تحلیل معادلات ساختاری (SEM) انجام گرفت و برای آزمودن روابط غیرمستقیم از برنامه ماکرو پریچر و هیز استفاده شد. ارزیابی مدل پیشنهادی پژوهش برازش خوب و قابل قبول مدل را نشان داد. اثر مستقیم متغیرهای ادراک از محیط یادگیری سازندهگرا، تفکر سیستمی فردی و انگیزش درونی با گرایش به یادگیری مادامالعمر و اثر مستقیم ادراک از محیط یادگیری سازندهگرا و تفکر سیستمی فردی با انگیزش درونی مثبت معنیدار به دست آمد. همچنین اثر غیرمستقیم ادراک از محیط یادگیری سازندهگرا و تفکر سیستمی فردی روی گرایش به یادگیری مادامالعمر از طریق انگیزش درونی تأیید شد.
روانشناسی تربیتی
مهرنوش هدایتی
چکیده
این پژوهش با هدف ساخت، بررسی روایی و پایایی پرسشنامه سنجش مهارت تفکر مراقبتی براساس رویکرد تربیتی «فلسفه برای کودکان» برای دانشآموزان دوره اول متوسطه شهر تهران انجام شد. بدین منظور ابتدا طرح مقدماتی (Pilot Study) پژوهش روی 60 دانشآموز اجرا گردید و سپس تعداد 742 دانشآموز (358 دختر و 384 پسر) دانشآموز به روش نمونهگیری خوشهای انتخاب ...
بیشتر
این پژوهش با هدف ساخت، بررسی روایی و پایایی پرسشنامه سنجش مهارت تفکر مراقبتی براساس رویکرد تربیتی «فلسفه برای کودکان» برای دانشآموزان دوره اول متوسطه شهر تهران انجام شد. بدین منظور ابتدا طرح مقدماتی (Pilot Study) پژوهش روی 60 دانشآموز اجرا گردید و سپس تعداد 742 دانشآموز (358 دختر و 384 پسر) دانشآموز به روش نمونهگیری خوشهای انتخاب شدند و پرسشنامه سنجش تفکر مراقبتی در پنج خردهمقیاس، شامل تفکر مبتنی بر ارزش، تفکر عاطفی، تفکر مبتنی بر هنجار، تفکر فعال و تفکر همدلانه، بین آنها توزیع و نتایج مورد تفسیر و تحلیل قرار گرفت. روایی محتوایی پرسشنامه با کمک از ده تن از اساتید متخصص داخلی و شش تن از اساتید خارجی بررسی و مورد تایید قرار گرفت(87/.CVR=). روایی سازه این آزمون نیز به کمک روش تحلیل عاملی اکتشافی و تحلیل عاملی تاییدی بررسی گردید در نهایت از هریک از خُردهمهارتها، پنج سوالی که بیشترین بار عاملی را داشتند انتخاب و فرم 25 سوالی آزمون با استفاده از تحلیل عاملی تاییدی مورد تائید قرار گرفت. همچنین یافتهها حاکی از تفاوت معنیدار مهارت تفکر مراقبتی، تفکر مبتنی بر ارزش، تفکر عاطفی و تفکر هنجاری میان دختران و پسران بود. نتایج این پژوهش نشان داد پرسشنامه سنجش مهارت تفکرمراقبتی، اطلاعات لازم درخصوص مهارت کلی و پنج خُردهمهارت را ارائه میدهد و میتواند در جهت سنجش و رشد این مهارت برای دانشآموزان متوسطه دوره اول کاربرد داشتهباشد.
روانشناسی تربیتی
سعید قره آغاجی؛ شهرام واحدی؛ اسکندر فتحی آذر؛ یوسف ادیب
چکیده
تعللورزی تحصیلی پدیدهی پیچیدهای است و با وجود پژوهشهای متعدد هنوز در خصوص مؤلفههای آن در بین صاحبنظران توافق حاصل نشده است. پژوهش حاضر با هدف کشف عوامل زمینهای، فرایندی و پیامدی تعلل ورزی انجام شد. در پژوهش فعلی از روش نظریه زمینهای ویرایش کوربین و اشتراوس (2008) استفاده شد. 30 نفر از دانش آموزان پایه سوم دوره دوم متوسطه ...
بیشتر
تعللورزی تحصیلی پدیدهی پیچیدهای است و با وجود پژوهشهای متعدد هنوز در خصوص مؤلفههای آن در بین صاحبنظران توافق حاصل نشده است. پژوهش حاضر با هدف کشف عوامل زمینهای، فرایندی و پیامدی تعلل ورزی انجام شد. در پژوهش فعلی از روش نظریه زمینهای ویرایش کوربین و اشتراوس (2008) استفاده شد. 30 نفر از دانش آموزان پایه سوم دوره دوم متوسطه در سال تحصیلی 96-95 به روش نمونهگیری هدفمند و نظری انتخاب شدند. برای گردآوری اطلاعات، مصاحبههای نیمه سازمانیافته اجرا شد. در طی این فرایند کدگذاری باز و محوری انجام گرفت و طبقات مربوط در الگوی پارادایمی یعنی زمینه، فرایند و پیامد مشخص شدند. سپس در مرحلهی کدگذاری انتخابی، طبقهی مرکزی یا مضمون اصلی پژوهش استخراج گردید. یافتههای پژوهش 12 مضمون اصلی و 33 مضمون فرعی را بر اساس الگوی پارادایمی مشخص ساخت. در حوزهی زمینه، ساختار نظام آموزشی، عوامل مربوط به معلم، همسالان، تکلیف، والدین و صفات فردی؛ در فرایند، ضعف در برنامهریزی و مدیریت زمان، ذهنآگاهی پایین و تأخیر در انجام تکلیف و در نهایت پیامدهای تحصیلی و عاطفی استخراج شدند. طبقهی مرکزی استخراجشده نگرش ابزاری به یادگیری بود. طبقه مرکزی زمینه را به فرایند ارتباط داده و پیامدهای تعلل ورزی را قابلدرکتر میسازد . نتایج این مطالعه مؤلفههای مربوط به تعللورزی تحصیلی را در چارچوب نظریه زمینهای مشخص ساخت. بر اساس این الگو، پیشنهادهایی در حوزههای مختلف برای مسئولان نظام آموزشی، معلمان، والدین و دانشآموزان ارائه شده است.
روانشناسی تربیتی
صرفناز باقری شیخلو؛ منصور بیرامی؛ شهرام واحدی
چکیده
تحقیقات نشان میدهد مدلهای آموزشی بر مؤلفههای مربوط به یادگیری تأثیر مثبت دارد. ازاینرو پژوهش حاضر بهمنظور بررسی تأثیر مدل آموزشی مک کارتی، بر عملکرد حل مسئله و خودکارآمدی ریاضی دانشآموزان دختر پایهی هشتم انجام گرفت. طرح آزمایشی پیشآزمون و پسآزمون روی 50 دانشآموز دختر که بهصورت تصادفی از بین دانشآموزان دختر پایه ...
بیشتر
تحقیقات نشان میدهد مدلهای آموزشی بر مؤلفههای مربوط به یادگیری تأثیر مثبت دارد. ازاینرو پژوهش حاضر بهمنظور بررسی تأثیر مدل آموزشی مک کارتی، بر عملکرد حل مسئله و خودکارآمدی ریاضی دانشآموزان دختر پایهی هشتم انجام گرفت. طرح آزمایشی پیشآزمون و پسآزمون روی 50 دانشآموز دختر که بهصورت تصادفی از بین دانشآموزان دختر پایه هشتم در سال تحصیلی 94-95 بهصورت تصادفی پند مرحلهای انتخاب شدند و در دو گروه آزمایشی (25n=) گروه گواه (25n=) گمارده شدند،. در گروه آزمایشی مباحث ریاضی در 8 جلسهی 90 دقیقهای با روش مک کارتی و در گروه گواه با روش سنتی آموزش داده شد. برای گردآوری دادهها از آزمون ریاضی و پرسشنامه خودکارآمدی ریاضی بهره گرفته شد. نتایج تحلیل کوواریانس نشان داد، بین عملکرد حل مسئله ریاضی گروههای آزمایش و کنترل تفاوت معنیداری وجود دارد (75/0= 2η، 05/0p<، 337/70 F=). بین نمره خودکارآمدی ریاضی گروهها تفاوت معنیداری دیده میشود (76/0= 2η، 05/0p<، 168/78F=). علاوه بر این، نتایج حاکی از آن است که میانگین نمرههای حل مسئلهی ریاضی و خودکارآمدی ریاضی گروه آزمایشی بهطور معنیدار بیشتر از گروه گواه بود.
روانشناسی تربیتی
کیوان مرادی؛ مظفرالدین واعظی؛ محمد فرزانه؛ محمد میرزایی
چکیده
پژوهش حاضر، با هدف بررسی رابطه خوش بینی تحصیلی معلمان و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان در مدارس متوسطه دولتی شهر تهران صورت گرفته است. روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی است. جامعة آماری شامل کلیه معلمان مدارس متوسطه دولتی شهر تهران می باشد، که تعداد آنها برابر با 2795 معلم است، که با استفاده از فرمول کوکران تعداد 142 معلم به عنوان نمونه انتخاب ...
بیشتر
پژوهش حاضر، با هدف بررسی رابطه خوش بینی تحصیلی معلمان و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان در مدارس متوسطه دولتی شهر تهران صورت گرفته است. روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی است. جامعة آماری شامل کلیه معلمان مدارس متوسطه دولتی شهر تهران می باشد، که تعداد آنها برابر با 2795 معلم است، که با استفاده از فرمول کوکران تعداد 142 معلم به عنوان نمونه انتخاب شد. روش نمونه گیری در این پژوهش از نوع خوشه ای چند مرحله ای بوده است. جهت گردآوری داده ها از پرسشنامه خوش بینی تحصیلی معلم (بیرد و همکاران، 2010) و معدل نمرات دانش آموزان استفاده شده است. پایایی پرسشنامه با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ «982/0» ارزیابی شد. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی (میانگین، انحراف معیار، درصد) و آمار استنباطی (ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون گام به گام) استفاده شد. یافته ها نشان داد: 1) بین خوش بینی تحصیلی معلمان و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان مدارس متوسطه شهر تهران، رابطة مثبت و معناداری وجود دارد. 2) از میان سه مؤلفة خوش-بینی تحصیلی معلم (تأکید تحصیلی معلم، حس کارآمدی معلم و اعتماد معلم به والدین و دانش آموزان)، حس کارآمدی معلم بیشترین سهم را در پیش بینی پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دارد.
روانشناسی تربیتی
کریم سواری؛ عبدالکاظم نیسی
چکیده
هدف از پژوهش حاضر، شناسایی نقاط ضعف طرح ارزشیابی توصیفی از دید معلمان مقطع ابتدایی آموزش و پرورش شهرستان اهواز می باشد. جامعه پژوهش در این مطالعه کلیه معلمان مقطع ابتدایی آموزش و پرورش شهرستان اهواز را تشکیل داده اند. برای انتخاب نمونه از روش نمونه گیری تصادفی استفاده شد. به این صورت که از چهار ناحیه، دو ناحیه بصورت تصادفی انتخاب و ...
بیشتر
هدف از پژوهش حاضر، شناسایی نقاط ضعف طرح ارزشیابی توصیفی از دید معلمان مقطع ابتدایی آموزش و پرورش شهرستان اهواز می باشد. جامعه پژوهش در این مطالعه کلیه معلمان مقطع ابتدایی آموزش و پرورش شهرستان اهواز را تشکیل داده اند. برای انتخاب نمونه از روش نمونه گیری تصادفی استفاده شد. به این صورت که از چهار ناحیه، دو ناحیه بصورت تصادفی انتخاب و از این دو ناحیه تعداد 180 نفر از معلمان بصورت تصادفی ساده انتخاب گردیدند. جهت جمع آوری داده ها از پرسش نامه شناسایی نقاط ضعف طرح ارزشیابی محقق ساخته استفاده شد. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از تحلیل عاملی اکتشافی استفاده بعمل آمد. نتایج پژوهش حاضر نشان داد که سه عامل بعنوان نقاط ضعف طرح ارزشیابی توصیفی(عامل مربوط به دانش آموز با 14 ماده و 84/18 درصد واریانس، عامل مربوط به آموزش با 11 ماده و 65/35 درصد واریانس و عامل مربوط به خانواده با 8 ماده و 26/49 درصد واریانس) شناسایی شدند.