سمیه نعمتی؛ ناصر شیربگی
چکیده
توصیف و تفسیر چگونگی فهم پژوهشگران و کارورزان حوزۀ مدیریت آموزشی از مفهوم «رهبری آموزشی» در مقالات منتشر شده در مجلات علوم تربیتی، شناسایی موضوعات و رویکردهای مورد استفاده از سوی نویسندگان جهت مطالعه این مفهوم، هدف اصلی مقاله است. یافته‌ها نشان داد که حدود 89 درصد از مقالات موردبررسی، با رویکردهای اثبات‌گرایانه و روش‌های ...
بیشتر
توصیف و تفسیر چگونگی فهم پژوهشگران و کارورزان حوزۀ مدیریت آموزشی از مفهوم «رهبری آموزشی» در مقالات منتشر شده در مجلات علوم تربیتی، شناسایی موضوعات و رویکردهای مورد استفاده از سوی نویسندگان جهت مطالعه این مفهوم، هدف اصلی مقاله است. یافته‌ها نشان داد که حدود 89 درصد از مقالات موردبررسی، با رویکردهای اثبات‌گرایانه و روش‌های کمّی به انجام رسیده‌اند. در فراتحلیل کیفی مقالات مشخص‌گردید که الگوهای رهبری مختلفی مانند رهبری تحولی، توزیعی، اخلاقی، امنیت‌مدار، درسی، معنوی و خدمتگزار مورد مطالعه قرار گرفتند که با آنچه در مرزهای مفهومی دانش در مطالعات خارجی وجود دارد، مطابقت داشت. برخی از الگوها نیز به نظر می‌رسد بیش از آن‌که تحت تأثیر موضوعات حوزه در سطح فراملی باشند، بیشتر از فرهنگ و باورهای ارزشی جامعه اسلامی ایرانی متأثر بودند. هم‌چنین برخی الگوهای نوین رهبری مانند رهبری عدالت‌محور، فناورمحور و رهبری تعلیم و تربیت‌محور، با وجود محبوبیت کنونی نزد محققان خارجی، هنوز مورد توجه پژوهشگران داخلی قرار نگرفته‌اند. تحلیل‌ها نشان داد که رهبری آموزشی با دامنه‌ای از تغییرات در محتوا، الگوهای نوشتاری، و پارادیم‌های پژوهشی در چند سال اخیر روبرو شده که گویای نوعی حرکت به سمت نشاط فکری و بالندگی حوزه است. به این‌معنی که رهبری آموزشی از موضوعی بین‌المللی با پس‌زمینه‌ای در نظریات سازمانی و نویسندگان مرد تک نفره، به مبحثی تبدیل شده که در نشریات داخلی علوم‌تربیتی مقالاتی نسبتاً فراوان با راهبردهای متفاوت‌تر، چند نویسنده و با مشارکت زنان پژوهشگر مشاهده می‌شود. به موازات این تغییرات مثبت، کاهش مشارکت کاروزران در نوشتن مقالات احساس می‌شود.
