فلسفه تعلیم و تربیت
مهرنوش هدایتی؛ نیره دلیر
چکیده
از منظر صاحبنظران حوزۀ تعلیموتربیت دستیابی به اهداف درس تاریخ از طریق تدریس حافظهمحور وقایع ممکن نیست، بلکه از طریق مشارکت فعال یادگیرندگان و دستیابی آنها به سطوح عالی حیطۀ شناختی و عاطفی صورت میپذیرد. «حلقه کندوکاو» رویهای آموزشی است که مجال یادگیری فعال و مشارکتی را با ابزارهای نقد، خلق، و ارزشگذاری فراهم میسازد. ...
بیشتر
از منظر صاحبنظران حوزۀ تعلیموتربیت دستیابی به اهداف درس تاریخ از طریق تدریس حافظهمحور وقایع ممکن نیست، بلکه از طریق مشارکت فعال یادگیرندگان و دستیابی آنها به سطوح عالی حیطۀ شناختی و عاطفی صورت میپذیرد. «حلقه کندوکاو» رویهای آموزشی است که مجال یادگیری فعال و مشارکتی را با ابزارهای نقد، خلق، و ارزشگذاری فراهم میسازد. از این منظر، مساله این پژوهش بررسی امکان تدریس «تاریخ» در حلقههای کندوکاو و چگونگی افزایش اشتیاق و ارتباط با این درس هویتساز از طریق پرورش تفکر مراقبتی است. «تفکر مراقبتی» یکی از مهارت-های عالی تفکر است که سطوح بالای اهداف شناختی و عاطفی را بطور توأمان دربر میگیرد. برای پاسخ به این مسئله بنیادی از روش تحقیق تحلیلی-استنتاجی بهره گرفتهشد. روش تحلیل، از نوع مفهومی و روش استنتاج ازنوع استنتاج استقرائی بود. نتایج نشان میدهند اهداف حیطه عاطفی با پرورش مولفههای «تفکر مراقبتی» در قالب: آگاهی تاریخی، میل به پذیرش هویت ملی، توجه انتخابی به مفاهیم هویتساز، کنش مشتاقانه به فهم تاریخ ملی و ارزشگذاری به آنها قابل استحصال است. کمتوجهی به این اهداف خصوصاً در درس هویتساز تاریخ میتواند زمینه بحران هویت ملی را فراهمسازد. درس تاریخ دوره متوسطه، صرفاً یک درس دانشبنیان نیست، بلکه تلاشی پیرامون راهکارهایی برای ترسیم افق بهتری از آینده زندگی انسانها، از طریق تأمل روی هویت ملی دانش-آموزان و بالتبع جامعه است. میتوان با استفاده از رویههای فعال و تأملی تدریس و پرورش انواع مهارتهای فکری سطح بالا، خصوصاً تفکر مراقبتی به شکلگیری و پایداری ارزشها و تعلقخاطر از طریق شناخت و آگاهی تاریخی نسل آینده کمک میکند.
روانشناسی تربیتی
مهرنوش هدایتی
چکیده
این پژوهش با هدف ساخت، بررسی روایی و پایایی پرسشنامه سنجش مهارت تفکر مراقبتی براساس رویکرد تربیتی «فلسفه برای کودکان» برای دانشآموزان دوره اول متوسطه شهر تهران انجام شد. بدین منظور ابتدا طرح مقدماتی (Pilot Study) پژوهش روی 60 دانشآموز اجرا گردید و سپس تعداد 742 دانشآموز (358 دختر و 384 پسر) دانشآموز به روش نمونهگیری خوشهای انتخاب ...
بیشتر
این پژوهش با هدف ساخت، بررسی روایی و پایایی پرسشنامه سنجش مهارت تفکر مراقبتی براساس رویکرد تربیتی «فلسفه برای کودکان» برای دانشآموزان دوره اول متوسطه شهر تهران انجام شد. بدین منظور ابتدا طرح مقدماتی (Pilot Study) پژوهش روی 60 دانشآموز اجرا گردید و سپس تعداد 742 دانشآموز (358 دختر و 384 پسر) دانشآموز به روش نمونهگیری خوشهای انتخاب شدند و پرسشنامه سنجش تفکر مراقبتی در پنج خردهمقیاس، شامل تفکر مبتنی بر ارزش، تفکر عاطفی، تفکر مبتنی بر هنجار، تفکر فعال و تفکر همدلانه، بین آنها توزیع و نتایج مورد تفسیر و تحلیل قرار گرفت. روایی محتوایی پرسشنامه با کمک از ده تن از اساتید متخصص داخلی و شش تن از اساتید خارجی بررسی و مورد تایید قرار گرفت(87/.CVR=). روایی سازه این آزمون نیز به کمک روش تحلیل عاملی اکتشافی و تحلیل عاملی تاییدی بررسی گردید در نهایت از هریک از خُردهمهارتها، پنج سوالی که بیشترین بار عاملی را داشتند انتخاب و فرم 25 سوالی آزمون با استفاده از تحلیل عاملی تاییدی مورد تائید قرار گرفت. همچنین یافتهها حاکی از تفاوت معنیدار مهارت تفکر مراقبتی، تفکر مبتنی بر ارزش، تفکر عاطفی و تفکر هنجاری میان دختران و پسران بود. نتایج این پژوهش نشان داد پرسشنامه سنجش مهارت تفکرمراقبتی، اطلاعات لازم درخصوص مهارت کلی و پنج خُردهمهارت را ارائه میدهد و میتواند در جهت سنجش و رشد این مهارت برای دانشآموزان متوسطه دوره اول کاربرد داشتهباشد.